KLM-piloten moeten 20 procent loon inleveren: ‘Hiermee zet minister bij KLM het mes op de keel’

Luchtvaartmaatschappij KLM krijgt een lening van 3,4 miljard euro van de Nederlandse staat en banken om de coronacrisis te overleven. Dat maakten ministers Wopke Hoekstra en Cora van Nieuwenhuizen bekend tijdens een persconferentie vrijdagochtend. Aan het steunpakket zitten wel verschillende voorwaarden. Zo moeten de werknemers die drie keer modaal verdienen ongeveer 20 procent van hun loon inleveren. “Hiermee zet de minister KLM eigenlijk het mes op de keel”, vindt luchtvaartjournalist Yteke de Jong.

Het aantal werknemers dat onder deze voorwaarden salaris moet gaan inleveren bij KLM behelst volgens D66-Kamerlid Jan Paternotte ongeveer 10 procent. “Ik denk dat dat heel terecht is”, zegt hij daarover in Goedemorgen Nederland op NPO 1. “Laten we niet doen alsof dat makkelijk is, want ook die piloten rekenen wel op dat inkomen. Maar dat ‘de sterkste schouders de zwaarste lasten’ dragen lijkt me in crisistijd een heel goed Nederlands principe. Dat loonoffer zal gevraagd moeten worden.”

LEES OOK: KLM krijgt noodsteun van 3,4 miljard euro van kabinet

De Jong zegt dat dit loonoffer erg slecht ontvangen wordt bij KLM. “Dat moet nog in de onderhandeling met de vakbonden. De minister kan dit heel makkelijk zeggen, maar de directie zal dit uit moeten voeren. Dus als de vakbonden zeggen: dit doen we niet, ben je nog verder van huis.” De minister zet KLM hiermee het mes op de keel, zegt de luchtvaartjournalist. “Anderen zeggen: hij gaat op de stoel zitten van de directie, want het is eigenlijk een primaat van de vakbonden, onderhandelen over dit soort dingen. Dus dit wordt een hele hete zomer bij KLM.”

Steunpakket

Waarom krijgt KLM zo’n gigantisch bedrag van de staat, terwijl er wel meer bedrijven zijn die in zwaar weer verkeren? “Als KLM omvalt heeft dat direct effect op de luchthaven Schiphol”, lichtte Wopke Hoekstra daarover toe tijdens de persconferentie. “Van de kioskmedewerker op Schiphol Plaza tot de monteurs bij de montageband. Het heeft ook gevolgen voor de bedrijvigheid waaraan Schiphol verbonden is en heeft daarmee onmiddellijk gevolgen voor de aantrekkelijkheid van onze infrastructuur. En daarmee voor alle banen in allerlei sectoren, en voor de keuze van bedrijven om zich hier te vestigen of hier handel te bedrijven.”

Het gaat om een directe lening van de staat van 1 miljard. De overige 2,4 miljard bestaat uit garanties op leningen van 11 banken. De Nederlandse staat stelt zichzelf garant voor die lening. Dat komt erop neer dat als KLM de lening niet zou kunnen terugbetalen, de belastingbetaler dat moet doen.

Een logische verdeling, vind D66-Kamerlid Jan Paternotte. “We hebben hier over een van de grootste private van Nederland. Als KLM failliet zou gaan, zou dat dus het grootste faillissement zijn.” Ook lijkt het Paternotte heel verstandig dat de banken het grootste deel van de som voor hun rekening nemen.

Paternotte benadrukt dat het nog lang gaat duren voordat KLM weer winst gaat maken. “Heel veel geld verdient KLM door te vliegen naar China en Amerika en mensen vanuit Europa te laten overstappen op vluchten die kant op, maar dat zal voorlopig heel beperkt blijven.” De meeste luchtvaartanalisten denken dat het jaren gaat duren voordat de markt weer helemaal herstelt is. “De directeur van Schiphol zei ook dat het misschien wel 3 tot 5 jaar duurt voordat Schiphol terug is op het oude niveau. Op volle sterkte vliegen heeft ook weinig zin op dit moment, want mensen willen het vliegtuig niet in.”

Voorwaarden

Het loonoffer is niet de enige voorwaarde die aan het steunpakket verbonden is. Er zal er de komende tijd 15 procent in de kosten worden gesneden. Ook mag KLM zolang het financiële steun ontvangt, geen bonussen of dividend uitkeren.

In verband met geluidsoverlast moet ook het maximaal aantal nachtvluchten omlaag met ruim 20 procent. “Dat wilde D66 ook al heel lang”, reageert Paternotte. “Er liggen te veel mensen wakker door die nachtvluchten. Ik vind het goed dat dat snel gaat gebeuren. Minister van Nieuwenhuizen zei alleen dat ze dat terug wil brengen met 20 procent, ik denk dat dat nog wel een stuk verder kan.”

Of KLM dan minder gaat vliegen is nog niet helemaal duidelijk, zegt De Jong. Wel is dit weer een voorwaarde die het terugbetalen van het steunpakket lastiger maakt. “Alles wat je nu doet, aan wat KLM in de wielen kan rijden, dus het beperken van vluchten, dat bemoeilijkt het terugbetalen van dat astronomische bedrag natuurlijk wel”, zegt zij.

‘Kabinet moet eerst kijken of het geld KLM terugkrijgt’

Volgens De Jong zien we hier een “rare vermenging van doelen die de Nederlandse staat al had ten aanzien van duurzaamheid”. Op dat gebied werd er al langer gehamerd op verbetering. De KLM moet nu in 2030 de Co2 uitstoot per passagierskilometer gehalveerd hebben ten opzichte van de uitstoot in 2005. Ook zal de luchtvaartmaatschappij combinatietickets met de trein aanbieden.

“Die doelen probeert de staat er nu doorheen te fietsen. Dat is natuurlijk op zich heel sympathiek, maar hiermee is allerminst gezegd of het lek bij KLM boven gaat komen. We weten zelfs nog niet eens wanneer KLM weer voluit kan gaan vliegen.”

Ook de eisen op het gebied van verduurzaming gaat KLM in moeilijkheden brengen, zegt De Jong. “Om te kunnen investeren in bijvoorbeeld nieuwe vliegtuigen heb je geld nodig. Wanneer komt dat geld weer terug? Dat weten we op dit moment niet. Eigenlijk zegt de minister nu: je mag minder vliegen, maar je moet wel meer investeren. Dat is gewoon heel erg lastig in deze huidige tijd. Als dat wat verder in de toekomst is, is dat misschien wel haalbaar. Het kabinet moet eerst nog maar überhaupt kijken of ze haar geld terugkrijgt van KLM, zonder al deze eisen.”

Door: Redactie