Kans dat Poetin kernwapens inzet na schijnreferenda ‘minder onwaarschijnlijk dan voorheen’
De door het Westen tot ‘schijnvertoning’ omgedoopte referenda in bezette Oekraïense gebieden over aansluiting bij Rusland zijn vandaag van start gegaan. De “gevaarlijkste escalatiestap” tot nu toe, zegt defensiespecialist bij het Haags Centrum voor Strategische Studies (HCSS) Peter Wijninga. Want wanneer deze gebieden geannexeerd zijn, gaat de strijd om Russisch grondgebied – en dat is een dreigement om extreme wapens in te zetten: chemisch of nucleair. Wijninga denkt dat de kans dat Rusland deze wapens daadwerkelijk gaat inzetten “minder onwaarschijnlijk is dan voorheen”.
Want met deze referenda streeft de Russische president Vladimir Poetin ernaar deze gebieden Russisch grondgebied te maken. “En die extreme wapens heeft hij (Poetin, red.) gekoppeld aan het voortbestaan van Rusland, en de bedreiging van de Russische staat.”
Als de eenheid van Rusland bedreigd wordt, voelt Poetin zich namelijk ‘gerechtvaardigd’ dit soort wapens in te zetten. “En als het ‘grondgebied’ in Russisch grondgebied door Oekraïense troepen, gesteund door het Westen, wordt bedreigd, zou daar dus een reden kunnen liggen om dat soort wapens in te zetten. Dat is wat hij uiteindelijk nastreeft”, zegt Wijninga in Goedemorgen Nederland op NPO 1.
‘Ik denk dat er veel verzet zal zijn’
De referenda worden gehouden in Donetsk, Loehansk, Zaporizja en Cherson. Het stemmen duurt tot dinsdag. Door de volksraadplegingen kan Rusland zo’n 15 procent van het Oekraïense grondgebied formeel annexeren. In gebieden waar gestemd kan worden zijn veel inwoners gevlucht en wordt ook nog gevochten. “Ik denk dat er verzet zal zijn, met name in het zuiden zijn verzetsgroepen actief. Zeker in de regio’s Zaporizja en Cherson”, zegt Wijninga. “Daar zijn ook al aanslagen gepleegd. Misschien zal dat verzet wel heviger worden, of nadat de uitslag bekend is.”
De uitslag van de volksraadplegingen staat al zo goed als vast, zo is de consensus, en dat terwijl de meerderheid tegen annexatie zal stemmen. “Er zijn natuurlijk ook mensen die voor zullen stemmen, omdat ze zich inderdaad meer verwant zullen voelen aan Rusland dan aan Oekraïne. Dat zal je met name in Loehansk en Donetsk zien, waar de twee volksrepublieken zijn. De separatisten hebben sowieso al gestemd voor aansluiting bij Rusland”, zegt Wijninga.
Russische media hebben bericht dat vanwege de tijdsdruk en het gebrek aan apparatuur niet elektronisch gestemd kan worden. De autoriteiten zouden aanvankelijk van deur naar deur gaan om stembiljetten op te halen. Pas op de slotdag worden stembureaus geopend.
Hoe groot is de kans op de inzet van kernwapens?
Hoe groot de kans op het gebruik van nucleaire of chemische wapens door Rusland echt is, is moeilijk te zeggen, zegt Wijninga. “Ik kan daar geen percentage aan afgeven. Er is eerder mee gedreigd, ook voor de oorlog al. Dat werd tot nu toe afgedaan als retoriek.” Premier Mark Rutte houdt dat eigenlijk nog steeds vol: nadat bekend werd dat de Russische president 300.000 reservisten ging mobiliseren, gaf hij aan niet onder de indruk te zijn. Bij Poetin heerst “volgens mij paniek”, zei Rutte. “Je ziet natuurlijk dat Oekraïne tegen de Russische agressie met succes begint op te treden met Westerse steun.”
Wijninga: “Dat is ook wat hij (Rutte, red.) naar buiten toe moet brengen, om niet aan Rusland aan te geven dat we ons geïntimideerd voelen. Maar ik denk dat het minder onwaarschijnlijk is dan voorheen.”
Als Poetin inderdaad zo ver wil gaan, gaat het in eerste instantie waarschijnlijk om ‘tactisch nucleaire wapens’. “Dat zijn wapens met een relatief kleine explosieve kracht”, zegt Wijninga, maar: “Eén wapen kan alsnog een hele stadswijk wegvagen. En dat zijn gevaarlijke wapens.”
De defensie-expert Wijninga verwijst naar strategisch analist Tim Sweijs, die samen met een collega onlangs een scenario-studie voor de denktank HCSS waar Wijninga werkzaam is schreef over de huidige situatie in Rusland en Oekraïne. Daar wordt ook ingegaan op het inzetten van nucleaire en chemische wapens, en hoe dit in beginsel dan waarschijnlijk in zijn werk zal gaan. “Er zijn verschillende manieren om dat te doen. Hij zou kunnen dreigen door een wapen hoog in de atmosfeer tot ontploffing te brengen, gewoon als ‘signaal’, een soort van waarschuwingsschot”, zegt Wijninga. “Dat heeft weinig effect op de grond, want het verwaait voordat het beneden komt.”
De Krim
Het is niet de eerste keer dat dergelijke referenda worden gehouden. Dat gebeurde ook in aanloop naar de annexatie van het schiereiland De Krim in 2014. Daar stemde volgens de officiële uitslag zo’n 97 procent van de kiezers voor aansluiting bij Rusland.
Inlijving van Oekraïense gebieden door Rusland kan leiden tot verdere escalatie van het conflict in het Oost-Europese land. “Als de territoriale integriteit van ons land wordt bedreigd, zullen we alle beschikbare middelen gebruiken om onze mensen te beschermen”, waarschuwde de Russische president Vladimir Poetin deze week. Zijn bondgenoot Dmitri Medvedev heeft gedreigd met de inzet van “alle wapens, inclusief strategische kernwapens” om geannexeerd grondgebied te verdedigen.
Rusland viel Oekraïne in februari binnen en kreeg de afgelopen weken veel tegenslagen te verduren op het slagveld. Oekraïne lanceerde een tegenoffensief en veroverde veel gebieden die eerder in handen van de Russen waren gevallen. Rusland besloot deze week om nog eens 300.000 reservisten met militaire ervaring op te roepen.
LEES OOK: Ruslandkenner Pjotr Sauer: ‘Nog veel meer Russische jongens worden kanonnenvoer’
GRATIS: De WNL Nieuwsbrief!
"*" geeft vereiste velden aan
Door: Redactie
Maak nu het verschil. Het telt. Word lid van WNL. Klik hier
Antisemitisme anno 2024
Van een militair die de Hitlergroet brengt tot een imam die oproept om joden te haten. Aan de vooravond van Dodenherdenking staat Het Misdaadbureau in het teken van antisemitisme anno 2024.
Presentator Maaike Timmerman gaat in gesprek met historicus Coks Donders en Telegraaf-journalist Silvan Schoonhoven. Het aantal meldingen van Jodenhaat neemt schrikbarend toe, maar worden de daders ook opgespoord en berecht? Onderzoeksjournalist Noa van Oostrom zoekt het uit.
Stand van Nederland: Generatie Europa: de huizencrisis in Ierland
De provincie Gelderland heeft vrijdag een vergunning verleend voor het gebruik van een paintballgeweer tegen een wolf op de Noord-Veluwe. De provincie meldt dat het…
Lees meerDe Europese Unie en Spanje hebben een netwerk blootgelegd van websites die een sleutelrol zouden spelen in het verspreiden van Russische propaganda. De websites deden…
Lees meerEnkele verwaarloosde honden, katten en varkens en tientallen kippen en sier- en zangvogels zijn woensdag in beslag genomen in de gemeente Echt-Susteren. Het is voor…
Lees meerRechtbanken in ons land hebben het afgelopen jaar 24 antisemitisme-strafzaken behandeld. Dat is het hoogste aantal in vijf jaar tijd en een verdubbeling ten opzichte…
Lees meerHet aantal schademeldingen na het noodweer in delen van het land donderdag is opgelopen tot ruim boven de 200, melden verzekeraars Interpolis en Nationale-Nederlanden (NN)….
Lees meerDe 101-jarige Canadese oorlogsveteraan George Brewster mag in de nacht van 4 op 5 mei in Wageningen het Bevrijdingsvuur ontsteken. Het aanmaken van het vuur,…
Lees meerWNL In de Kantine is op deze speciale dag te gast tijdens de Nationale Jongerenherdenking in het nieuwe Luxor in Rotterdam Thomas van Groningen en…
Lees meerMeer dan 250 verzetshelden en andere gevangenen uit het Oranjehotel zijn in de Tweede Wereldoorlog op de Waalsdorpervlakte bij Scheveningen door de Duitsers om het…
Lees meerTweede Kamerlid van de BoerBurgerBeweging Gijs Tuinman wil Oekraïense dienstplichtigen die in Nederland verblijven niet terugsturen. Hij vindt dat zij zelf de morele plicht moeten…
Lees meerWanneer supermarkten producten van telers en verwerkers niet in hun schappen willen hebben, moet er een andere bestemming voor gezocht worden. Veelal worden deze ‘afvalproducten’…
Lees meerBestuurslid van het Nationaal Comité 4 en 5 mei Onno Hoes hoopt dat de maatregelen die zijn genomen tijdens de Nationale Dodenherdenking op de Dam…
Lees meerHet Nationaal Comité 4 en 5 mei komt met het initiatief van vrijheidsmaaltijden. Er wordt soep geserveerd, dat moet dienen als smeerolie voor goede verhalen….
Lees meerHoud je mond tijdens de twee minuten stilte op 4 mei! Dat vinden negen op de tien Nederlanders. Uit onderzoek van EenVandaag blijkt dat het…
Lees meerVeteraan en actief militair Buddy is morgen tijdens de Nationale Dodenherdenking op 4 mei één van de 60 veteranen die op de Dam een erehaag…
Lees meerDe Nationale Dodenherdenking dreigt te verschralen, omdat er steeds meer bijgehaald wordt. Dat stelt BBB-fractievoorzitter Caroline van der Plas. Ze vreest dat er in de…
Lees meer