RvS adviseert wet met enkelband als hoofdstraf bij te schaven

Voordat een enkelband als hoofdstraf opgelegd kan worden, moet het wetsvoorstel hierover nog op verschillende punten worden bijgesteld. De Raad van State (RvS) ziet in het voorstel een rechtvaardige en effectieve vorm van bestraffing, maar wijst onder meer op risico's voor de privacy.

Met de enkelband moet een veroordeelde op een vaste plek blijven, zoals thuis of een opvangplek. Om dat te controleren, krijgt de Dienst Justitiële Inrichtingen toestemming daarbinnen te gaan zonder toestemming van de veroordeelde. Dat raakt ook huisgenoten. Het schenden van dit huisrecht moet in de wet beter worden gemotiveerd en begrensd.

Op dit moment geldt standaard een verbod op het gebruiken van alcohol en drugs tijdens de enkelbandstraf. Maar hier zitten risico's aan en maatwerk is belangrijk, aldus RvS. Die meent dat dit verbod wel het uitgangspunt kan zijn, maar niet standaard moet gelden.

Kortdurende celstraffen

De straf is bedacht om het aantal kortdurende celstraffen van maximaal drie maanden te verminderen, omdat die niet effectief zijn voor gedragsverandering. Ook levert het minder risico op nieuwe problemen op doordat iemand werk, huis of gezin verliest tijdens de detentie. Het plan van september 2024 van D66, CDA en NSC is ook vrijheidsbeperkend, maar kan gecombineerd worden met een taakstraf.

In 2005 opperde toenmalig justitieminister Piet Hein Donner (CDA) al zo'n nieuwe straf en in 2022 was een Kamermeerderheid voor de enkelband als hoofdstraf. Sindsdien is nog geen kabinet toegekomen aan het uitvoeren van die wens. De wet kan helpen bij het cellen- en personeelstekort in de gevangenissen. Wel dient het na verloop van tijd geëvalueerd te worden, aldus RvS.