Minister van Financiën Eelco Heinen over inzet bevroren Russische tegoeden voor steun aan Oekraïne: 'Linksom of rechtsom moeten ze betalen'

Minister van Financiën Eelco Heinen (VVD) vindt het logisch en gerechtvaardigd dat Europa kijkt naar bevroren Russische tegoeden om Oekraïne financieel te steunen. Volgens de minister is het uitgangspunt helder: "Het belang dat we Oekraïne blijven steunen staat niet ter discussie. Europa staat daarin nu echt alleen aan de lat, want de Amerikanen zeggen: Europa, u moet het zelf doen."

Heinen benadrukt bij WNL op Zondag op NPO 1 dat Nederland al tot de koplopers behoort als het gaat om steun aan Oekraïne, ook in vergelijking met grote Europese landen: "Ik constateer dat Europese landen te weinig doen. Nederland loopt voorop met een aantal andere landen, ook in ons eigen veiligheidsbelang. Maar ik vind dat andere landen meer moeten doen en dat de lasten eerlijker verdeeld moeten worden." Volgens de minister is het daarom niet vreemd om ook Rusland te betrekken bij de kosten: "Rusland is deze oorlog gestart. Dan is het logisch dat je kijkt hoe Rusland ook meebetaalt om Oekraïne te helpen."

Geen diefstal

De minister onderstreept dat het niet gaat om het confisqueren van Russisch geld. "Dit is geen diefstal. De tegoeden blijven staan en de Russische claim blijft bestaan", zegt Heinen. Het gaat om een juridische constructie waarbij de bevroren tegoeden worden gebruikt als onderpand voor leningen aan Oekraïne. "Oekraïne hoeft dat geld pas terug te betalen als er herstelbetalingen komen. En die horen er te komen, want het internationaal recht wordt hier op dagelijkse basis grof geschonden."

Volgens Heinen is dit ook een belangrijke Europese troef richting toekomstige vredesonderhandelingen. Vorige week is in Europa besloten om de sancties rond de bevroren tegoeden niet langer unaniem, maar via meerderheidsbesluitvorming te verlengen. "Dat betekent dat we die tegoeden langer bevroren kunnen houden. Als er geen duurzame vrede komt, met veiligheidsgaranties voor Oekraïne, dan blijven die sancties en blijven die tegoeden vaststaan."

Onacceptabel

De VVD-minister benadrukt dat Rusland uiteindelijk zal moeten betalen voor de schade die het aanricht. "Ik vind niet dat je in deze fase moet zeggen: Rusland zal nooit hoeven te betalen. Dat is onacceptabel." Tegelijk zegt hij uiterst zorgvuldig te willen opereren: "We doen dit netjes, juridisch houdbaar en zonder onnodige risico’s voor de Nederlandse staat."

Heinen erkent dat er binnen Europa zorgen zijn, onder meer bij België, waar een groot deel van de tegoeden staat. "Als de Belgen zeggen: we werken niet mee, dan houdt het op. We luisteren goed naar bezwaren en zijn in intensief gesprek. Maar als we niets doen en Oekraïne valt om, dan is de rekening uiteindelijk vele malen groter voor Europa."

Tot slot waarschuwt de minister voor Russische dreigementen: "Elke keer als wij iets doen wat Rusland niet zint, gaan ze dreigen. Daar moeten we ons niet door laten intimideren. Als Oekraïne omvalt, stopt Rusland niet bij Oekraïne. Dan komt de veiligheid van heel Europa verder onder druk te staan. Er is geen gratis route uit deze situatie. Hoe ongemakkelijk ook: we zullen als Europeanen samen een stap moeten zetten, in ons eigen veiligheidsbelang."