Hoogleraar mist kritisch geluid over defensie-uitgaven: 'We hebben meer wapens dan Rusland'

Veel meer geld naar Defensie, drones in ons luchtruim en een noodgids in de bus. Moeten we echt bang zijn voor oorlog? Twee hoogleraren staan in Stand van Nederland: Wereld op Scherp lijnrecht tegenover elkaar. "Het militair apparaat construeert zijn eigen feiten."

Oorlogsdreiging is in decennia niet zo actueel geweest. De overheid adviseert Nederlanders voorbereid te zijn terwijl de politiek miljarden wil pompen in een betere verdediging. Overdreven? Allerminst, stelt hoogleraar militaire studies Martijn Kitzen. "In mijn leven is de situatie nog nooit zo zorgwekkend geweest als ik nu zie. We moeten ons echt wel voorbereiden", zegt hij.

De hoogleraar vervolgt: "Het valt me op dat Nederlanders zich een oorlog niet eens kunnen voorstellen. Het is zo ver weg van ons dagelijks leven. Zelfs de oorlog in Oekraïne, maar 1500 kilometer verderop, blijft heel ver weg. We hebben zo lang in vrede geleefd. Maar die vrede is niet gratis."

We moeten ons in ieder geval een voorstelling kunnen maken van oorlog, vindt Kitzen. "En op basis daarvan verdediging organiseren."

De hoogleraar vindt het een goede zaak dat steeds meer Nederlanders een noodpakket samenstellen. "Maar het is ook belangrijk dat je afspraken met elkaar maakt. Een noodpakket is voor jezelf. Wat als een buurrouw slecht ter been is en misschien hulp nodig heeft? Je zag in de Koude Oorlog dat er speciale organisaties waren, zoals Bescherming Bevolking. Ik denk dat we daar meer energie en tijd in moeten steken. Er komt wel meer bewustzijn, maar het gaat heel langzaam. Het moet sneller."

'Gebrek aan debat'

Hoogleraar geografie Ewald Engelen staat daar anders in. "Ik maak me enorme zorgen over de militarisering die in Nederland plaatsvindt. Het gebrek aan debat daarover! Het is alsof we maar één kant op kunnen: de arsenalen verder volmaken. Als we ons aan het voorbereiden zijn op een oorlog. We moeten ons afvragen of dat terecht is."

Volgens Engelen is het nog maar de vraag of het terecht of legitiem is. "We krijgen verhalen te horen over Poetin die over drie jaar een poging zal doen om NAVO-grondgebied binnen te vallen. Dat zegt Mark Rutte dan. Het strookt niet met de uitlatingen die vanuit Rusland zelf komen."

"We doen daarbij alsof we geen wapens hebben", vervolgt de hoogleraar. "Kijk eens naar de NOS-app genaamd Defensie-vergelijker. Daar kun je prachtig zien hoeveel wapens, munitie, tanks, onderzeeërs en soldaten de verschillende landen hebben. Het is overduidelijk dat wij nu al veel meer bezitten dan Rusland. Waarom toch die enorme druk om de defensiebestedingen nu al te verhogen?"

Engelen mist het kritische geluid: "Als het gaat om oorlog, construeert het militaire apparaat zijn eigen feiten. Degenen die andere feiten hebben worden uitgesloten of gecanceld."

Hoe langer de oorlog met Oekraïne duurt, hoe meer Rusland ook NAVO-gebied lijkt binnen te dringen. Zo werden boven Polen al Russische drones neergehaald. De NAVO ziet dat niet als een aanval op één van de lidstaten. Wanneer zou dat wel het geval zijn? Ofwel: wanneer zijn we in oorlog? Kijk vanavond naar Stand van Nederland: Wereld op Scherp om 23.10 uur op NPO 2.