Palmen weet niet hoeveel mensen onterecht zijn gecompenseerd voor toeslagenschandaal: 'Ik vertrouw mensen in hun gedupeerdheid'

Demissionair staatssecretaris Sandra Palmen (Herstel en Toeslagen) weet niet hoeveel mensen ten onrechte zijn gecompenseerd nadat ze als slachtoffers van het toeslagenschandaal waren aangemerkt. Voor haar heeft dat geen prioriteit. "Ik vertrouw mensen in hun gedupeerdheid en hun verhaal is voor mij leidend", zegt de partijloze bewindsvrouw in WNL Op Zondag op NPO 1.

Het ministerie van Financiën bevestigde eerder dit jaar dat duizenden ouders mogelijk onterecht een schadevergoeding hebben ontvangen nadat ze zich hadden gemeld als slachtoffer van het toeslagenschandaal. Volgens NRC gaat het om zo'n achtduizend mensen. Zij kregen 30.000 euro en hun mogelijke schulden zijn kwijtgescholden.

Palmen wil deze mensen niet als fraudeurs bestempelen. "Of deze mensen het ten onrechte hebben ontvangen, is nog helemaal niet zeker. De krant heeft het zo geformuleerd, maar het is maar de vraag. Waar kijken we naar? Dat zijn de ordediensten op dit moment nog aan het onderzoeken. Het staat nog niet vast."

Hoeveel mensen onterecht als slachtoffer zijn aangemerkt, weet Palmen niet. "En ik ga mij er ook niet mee bezig houden. Ik vertrouw mensen in hun 'gedupeerdheid' en hun verhaal is voor mij leidend."

'Enkeling die gefraudeerd heeft, wordt aangepakt'

Met een grofmazige regeling nam het toenmalige kabinet in 2021 bewust het risico dat sommige mensen te ruim of zelfs ten onterechte compensatie zouden krijgen. Eerder waren er al geluiden dat sommige mensen misbruik maakten van de regeling.

"Ik blijf benadrukken dat we mensen niet moeten wegzetten als mogelijke fraudeurs, want dan ga je ze voor de tweede keer stigmatiseren", zegt Palmen. "De enkeling die gefraudeerd heeft, wordt aangepakt, want daar kijken we uiteraard ook naar. Maar het beeld moet zijn dat het verhaal van de gedupeerde ouder leidend is."

De NOS meldde deze week dat er tot nu toe zeven miljard euro is uitgegeven aan de hersteloperatie, waarvan 3,3 miljard euro daadwerkelijk bij de slachtoffers terecht is gekomen. Palmen heeft "niet het idee dat de cijfers helemaal accuraat zijn", zegt ze. "Ik vind het belangrijk om te blijven benadrukken dat ik zoveel mogelijk geld wil uitkeren aan de gedupeerden zelf."

Ze verwacht dat er "ongetwijfeld verschillende evaluaties en onderzoeken gaan plaatsvinden" over de afhandeling van het toeslagenschandaal. "Ik denk dat het vooral van belang is om te kijken hoe wij in de toekomst met hersteloperaties omgaan. Het ministerie van Binnenlandse Zaken is daar al mee bezig en ik wil ook mijn bijdrage leveren."

Een nieuw loket dat onlangs werd geopend moet toeslagenouders beter helpen bij de financiële afwikkeling. "De eerste fase is klaar, de meeste mensen hebben compensatie ontvangen, gemiddeld zo'n 40.000 euro", zegt Palmen. "Voor sommige mensen is er nog behoefte aan aanvullende compensatie."

"Daar waren tot voor kort een vijftal ingewikkelde regelingen voor. Dat was zo verwarrend, met allerlei kaders, bedragen en voorwaarden, dat mensen er hol en dol van werden en alle ambtenaren ook." Het nieuwe loket moet een einde maken aan de "confetti aan regelingen" voor deze groep.

Palmen wil door

Nadat NSC uit het kabinet stapte, bleef Palmen als enige zitten en werd ze partijloos. Ze blijft naar eigen zeggen knokken voor de toeslagenouders, ook als er een nieuw kabinet aantreedt. Maar wat haar betreft gaat ze in een nieuw kabinet door met haar rol. "Vanaf 2016, toen ik in aanraking kwam met de problematiek bij toeslagen, is het een persoonlijke missie geworden" om de ouders te helpen.

Luister het gesprek met Palmen nu terug. De tekst gaat hieronder verder.

Eén slachtoffer zit daarbij altijd in haar hoofd. "Haar verhaal is één van de eerste die ik te horen kreeg. Haar gezicht staat al heel lang op mijn netvlies." De man van deze vrouw werd door de situatie zo wanhopig dat hij een einde aan zijn leven maakte. "Voor hen doe ik het."

In 2027 wil Palmen klaar zijn met de financiële afwikkeling van het toeslagenschandaal. "Geld nu kan nooit goedmaken wat er in het verleden fout is gegaan. Het draagt bij, het compenseert, het helpt, maar er zit een grote emotionele component aan. Het verdriet, het leed wat mensen hebben ervaren. Dat kun je niet zomaar goedmaken."