Minister Rijkaart spreekt Geert Wilders aan op uitspraken bij azc-protesten: 'Toontje is enorm opruiend'

Demissionair minister van Binnenlandse Zaken Frank Rijkaart roept op om lokale politici en bestuurders met rust te laten. "Onze bestuurders staan onder grote druk, daar blijf je met je handen vanaf", zegt de BBB-bewindsman in WNL op Zondag op NPO 1 in reactie op onrust in Limburg. Rijkaart stoort zich aan optredens van PVV-leider Geert Wilders bij azc-protesten.

Met een grote advertentie in De Limburger protesteren alle bestuurders in de provincie zaterdag tegen dreigementen en intimidatie die ze over zich heen krijgen. "Stop. Limburg trekt een streep", staat boven de tekst, die is ondertekend door gouverneur Emile Roemer, burgemeesters, wethouders en gemeenteraden, Gedeputeerde en Provinciale Staten en het bestuur van Waterschap Limburg.

Volgens de krant zelf was de bedreiging van de Venlose burgemeester Antoin Scholten "de spreekwoordelijke druppel". In die gemeente zijn bestuurders en raadsleden onlangs geïntimideerd om de komst van asielopvang.

Protesten tegen azc's lopen regelmatig uit de hand, ook buiten Limburg. "Een onderdeel van onze democratie is dat je mag protesteren, maar met vuurwerk gooien, bedreigen of intimideren gaat veel en veel te ver. Dat mag nooit de bedoeling zijn", zegt Rijkaart.

Luister het gesprek met Rijkaart volledig terug. De tekst gaat hieronder verder.

Geert Wilders

Eerder dit jaar trok Wilders het land in om bij verschillende gemeenten op te roepen tot verzet tegen de komst van azc's. Zo zei hij tegen een grote menigte dat de burgemeester niet de baas was in de stad, maar de burgers zelf. Rijkaart vindt dat soort teksten opruiend. "Dit zijn heel grove uitspraken van de heer Wilders. Hij schuurt echt tegen de randen aan van wat je aan uitlatingen kan doen."

"Hij roept niet op tot geweld, maar hij roept op tot het niet accepteren van een democratisch genomen besluit", zegt de bewindsman. "Het toontje en de setting zijn enorm opruiend. Dat moeten we in Nederland niet willen."

Spreidingswet

Op de vraag of het kabinet bijdraagt aan de onrust rond de komst van azc's door zich uit te spreken tegen de spreidingswet, zegt Rijkaart: "Ik erken dat het een zeer lastige situatie is, maar de basis is: de wet is de wet. De spreidingswet geldt op dit moment."

Tekst gaat verder onder X.

Ook al heeft het kabinet zelf dus aangekondigd niet achter de spreidingswet te staan, de wet is nog wel van kracht, benadrukt de bewindsman. "Als het kabinet morgen besluit dat we overal 130 gaan rijden, kunnen we er ook vandaag nog niet aan beginnen."

'Lokale bestuurders tussen twee vuren'

Volgens hoogleraar sociologie Ruud Koopmans, ook te gast in WNL Op Zondag, heeft de spreidingswet "een geringe legitimiteit", doordat "dit kabinet had aangekondigd het strengste asielbeleid ooit uit te voeren en het meest rechtse kabinet te zijn dat Nederland ooit heeft gekend, waarbij migratie het grote thema was. Toch heeft men geen grip gekregen op de asielinstroom".

"De nationale overheid heeft al kabinetten lang zijn huiswerk niet gedaan", zegt Koopmans tegen Rijkaart. "Het enige wat ze erdoor hebben gekregen is de spreidingswet, die de lasten van beleidsfalen dwingend oplegt aan gemeenten. Lokale bestuurders zitten tussen twee vuren: het vuur van burgers die soms wel, maar vaak ook niet, accepteren dat dit dwingend wordt opgelegd, en de nationale politiek die zijn werk niet doet."

"Dit biedt geen legitimiteit voor bedreigingen, laat staan voor geweld. Het biedt ook geen legitimiteit voor de opruiing waar de heer Wilders zich schuldig aan maakt. Maar we moeten ons ook de vraag stellen hoe het komt dat er zoveel onvrede is bij de bevolking."