Gemeenten kennen massaal onveilige plekken voor vrouwen niet: 'Het is één grote blinde vlek'

De plekken waar vrouwen zich onveilig voelen in de openbare ruimte vormen nog steeds een blinde vlek voor gemeenten, zegt VN-ambassadeur Olcay Gulsen. Ze pleit voor betere straatverlichting, cameratoezicht en meer getraind politiepersoneel.

KRO-NCRV zendt vanaf donderdag de documentaireserie App me als je thuis bent uit, waarin vrouwen hun zwijgen doorbreken over de impact van seksueel geweld op straat. Naar aanleiding van de serie onderzocht Pointer hoeveel gemeenten zicht hebben op de plekken waar vrouwen zich onveilig voelen. Ongeveer negentig procent van de gemeenten heeft dat niet in kaart gebracht.

"Dat verbaast mij niet. Ik denk dat dat het probleem is: het is één grote blinde vlek", zegt Gulsen in Goedemorgen Nederland op NPO 1. Ze wil dat gemeenten actie ondernemen: "Als het gaat om verlichting, camera’s op straat en goed getraind personeel op politiebureaus."

Gulsen is zelf VN-ambassadeur voor Orange the World, een wereldwijde campagne tegen geweld tegen vrouwen en meisjes. Ze juicht de nieuwe documentaire toe. "Dit is ontzettend goed. Het is natuurlijk heel dapper van vrouwen dat ze hier openlijk over durven te spreken."

In de documentaire komen meerdere slachtoffers aan het woord. "Ik denk dat het heel veel andere slachtoffers inspireert en helpt om een luisterend oor te krijgen. Vaak gaat het om een krantenkop, nu geef je het een gezicht. Ik vind het heel goed dat KRO-NCRV dit doet. Het is een precair onderwerp."

'Ik denk dat het in onze cultuur zit'

Uit onderzoek blijkt dat 83 procent van de vrouwen tussen 15 en 25 jaar ervaring heeft met seksuele intimidatie, variërend van fluiten en ongepaste opmerkingen tot achtervolgingen. "Ik denk ook dat het in onze cultuur zit. 'Dan hadden ze maar niet zo laat moeten fietsen' of 'waarom zou je door een donker bos lopen?' Je hoort de meest verschrikkelijke dingen. Als ik door het bos kan en eerder thuis ben, doe ik dat. Zorg ervoor dat het bos niet donker is. In preventie moet je naar gemeenten kijken", zegt Gulsen.

Orange the World roept gemeenten op tot actie. "Het is shocking dat negentig procent een blinde vlek heeft voor de onveiligheid van je eigen burgers. Ik denk dat vrouwen kunnen helpen door aan te wijzen welke plekken zij mijden."

Politiek verslaggever van WNL, Tessa van Viegen, vult aan: "Zeker op gemeentelijk niveau is dit vrij makkelijk aan te pakken. Zij hebben zelf in kaart waar de wegen lopen; het is volgens mij iets wat een gemeente gewoon kan oppakken."

Volgens haar hebben enkele steden al beter in kaart gebracht waar vrouwen zich onveilig voelen, onder meer na de moord op de 17-jarige Lisa vlakbij de Johan Cruijff Arena in Amsterdam. "Vooral de grote steden zijn in kaart gaan brengen welke paden slecht verlicht zijn en waar struiken moeten worden weggehaald. Er zijn wel degelijk gemeenten die dit doen, maar het moet veel meer gebeuren."

Gulsen: "Ik denk wel dat veel gemeenten dit nu hoog op hun prioriteitenlijstje hebben staan. En dat is al enorm belangrijk."

'Veel schaamte'

Ze ziet dat vrouwen nog niet altijd durven te praten over seksueel grensoverschrijdend gedrag. "Heel veel schaamte komt omdat je als slachtoffer niet altijd serieus wordt genomen, ook al is het een hot topic en hoor je veel over grensoverschrijdend gedrag, bijvoorbeeld op de werkvloer.

"De manier waarop er vanuit de buitenwereld op wordt gereageerd, is voor slachtoffers één van de grootste blokkades om hun verhaal te durven doen. 'Word ik wel serieus genomen?' 'Heb ik het uitgelokt?' 'Was mijn rokje te kort?' We hebben sterke culturele vooroordelen als het gaat om de rol van de vrouw en ongelijkwaardigheid."

Daarom is ze blij dat er met de documentaire meer aandacht komt voor dit onderwerp. "Hoe meer we erover spreken, hoe meer begrip we misschien krijgen", aldus Gulsen. "Keihard straffen blijkt ook heel effectief, als je bijvoorbeeld kijkt naar Spanje, waar huiselijk geweld en seksueel geweld flink is afgenomen sinds daders weten dat ze daadwerkelijk gestraft worden."