Geliefde oma bleek pikzwart verleden te hebben: 'Ze heeft mijn vader verraden'

Hoe zou jij reageren als blijkt dat je geliefde oma een pikzwart verleden heeft? Na een bericht op het Instagram-account van journalist Judith Zilversmit, waarin iemand haar oma ervan beschuldigde haar vader te hebben verraden in de Tweede Wereldoorlog, besloot Zilversmit in haar familiegeschiedenis te duiken.

Het privébericht zette de wereld van Zilversmit op haar kop. "Die lieve oma Betsy Stratermans, die ik heb gekend had een pikzwart verleden", stond er. "Ze heeft onder andere jouw vader en de rest van het gezin verraden." De vrouw die het bericht stuurde vertelde dat ze de 'lijvige getuigenissen' van de grootouders en tante van Zilversmit in haar bezit had.

'Wat moet ik hiermee'

Zilversmit wist eerst niet goed wat ze met het bericht moest doen. Ze twijfelde over wat de vrouw van haar wilde. "Ik klikte het meteen weg en dacht: wat moet ik hiermee." Toch bleef het knagen en ze besloot in haar familiegeschiedenis te duiken. Toen een historicus het verhaal wilde opschrijven in een boek wist ze het zeker: ze wilde het verhaal zelf vertellen. Het resultaat: de podcast Het verraad van de familie Zilversmit.

Wel wilde ze eerst goedkeuring van de vrouw of ze het verhaal mocht vertellen. "Iemand benadert jou, maar je moet ook bij jezelf nagaan wat het met jou doet. Het is niet zomaar iets. Je moet hier zorgvuldig mee omgaan."

Zwarte bladzijde

Zilversmit vertelt in Goedemorgen Nederland op NPO 1 dat ze al veel wist van het oorlogsverleden van haar familie, maar deze zwarte bladzijde was nog nooit omgedraaid. "Ik wist dat mijn vader verraden was, hij sprak erover. Toen ik dertig werd heeft hij voor mij zijn levensverhaal opgeschreven."

Dat bleek nog maar het begin. Er begon een eenzame zoektocht naar de waarheid. "Ik werd geconfronteerd met dingen van mijn familie. Ik heb zaken onder ogen gekregen die ik me niet voor kon stellen."

'Zal het altijd meedragen'

Het Nationaal Archief maakte dit jaar talloze oorlogsdocumenten openbaar, wat een schatkist aan nieuwe informatie opleverde. "Mijn vader sprak er wel heel veel over, de ouders van mijn moeder ook. Ik dacht dat ik alles al wist, maar dat bleek niet zo te zijn."

Zilversmit geeft aan dat de ontdekking veel met haar heeft gedaan. "Soms dacht ik: kan ik hier nog uit. Ook nu is het nog niet een afgerond proces, ik zal het altijd met me meedragen. Je doet er geen strik omheen en het is klaar."

De podcast Het verraad van de familie Zilversmit is nu te beluisteren via je favoriete podcastapp.