Is investeren in AI slim of riskant? Experts waarschuwen voor bubbelvorming én irrationeel gedrag

Beleggen en AI gaan steeds meer hand in hand, maar hoe veilig is zo'n investering? Financieel commentator Martin Visser pleit in WNL Op Zondag op NPO 1 voor voorzichtigheid bij "extreme investeringen in grote techbedrijven". Hij vraagt zich af of een investering op termijn voldoende rendement oplevert. "Veel partijen in de markt weten inmiddels zelf ook dat het een bubbel wordt."

Het gaat om de mate waarin beleggers geloven in de extreme investeringen die deze bedrijven doen op AI-gebied. "Toch hebben belanghebbende partijen redenen om door te gaan. Dat kan overdreven optimisme zijn, maar dat kan ook rationeel zijn. Dat ze weten dat het een bubbel is, maar als ze lang genoeg erin blijven geloven, ze nog genoeg meepakken. Als ze nu uitstappen, lopen ze misschien wel veel rendement mis", zegt Visser.

Hij ziet dat Nederlanders over het algemeen voorzichtig zijn. "We beleggen meer dan 200 miljard, maar wat op onze bankrekening staat is meer dan 600 miljard", weet Visser. Volgens hem ben je een dief van je portemonnee als je alles op je spaarrekening laat staan. "1,25 tot 1,5 procent rente, dat verlies heb je alvast. Je hebt alleen wel zekerheid", noemt hij een kanttekening. "Mensen weten dat beleggen risico's met zich meebrengt."

'Ze maken winst'

Experts vragen zich af hoe lang de AI-infrastructuur nog zo veel geld kan blijven uitgeven. Techinvesteerder Eva de Mol maakt zich juist niet zo'n zorgen. "Als je nu naar AI kijkt, dan is er fundamentele omzet. Ze maken winst, mensen betalen voor de technologie. Het wordt op hele grote schaal gebruikt, ook in het bedrijfsleven. Wel kan het zo zijn dat de waarde die wij eraan toedragen, wellicht te hoog ligt."

Ze moedigt mensen desalniettemin aan om te gaan beleggen, in plaats van dat men alles op de spaarrekening laat staan, wat in feite alleen maar geld kost. "Nederland is binnen Europa een van de landen waar het meest wordt gespaard. We sparen liever dan we investeren."

Volgens De Mol moeten we ons niet zo druk maken en is investeren in techbedrijven een goede keuze. Wel beaamt ze dat de investeringswereld altijd risico's met zich meebrengt, zeker als het narratief verandert. "Als iedereen gaat zeggen dat er een bubbel aankomt, gaat iedereen zich anders gedragen en dan komt er ook daadwerkelijk een bubbel. Het is ook een groot psychologisch spel."

Economie is fragiel

"De hele economie is gebouwd op vertrouwen", reageert neurobioloog Brankele Frank in de studio. "Als dat er niet meer is, dan keldert iets en versterkt dat elkaar alleen maar. Als mensen een eerste verlies zien, worden andere delen van je hersenen actief en ga je op een andere manier beslissingen nemen."

Luister deze uitzending van WNL Op Zondag hier terug als podcast:

Tegen de stroom inzwemmen is daarom ook niet makkelijk. "Je hebt een fenomeen dat irrationeel pessimisme heet. Als iedereen praat over iets wat slecht gaat, dan ga je zelf daarin mee terwijl dat misschien helemaal niet had gehoeven. Het belangrijkste is om het hoofd koel te houden en op de lange termijn te blijven nadenken."

Interessante studie

Frank benadrukt dat mensen veelal handelen uit emotie. "We hebben heel erg lang gedacht dat cijfers met wiskundige maatstaven goed te berekenen zijn, maar de mens is geen rekenmachine. We zijn zo ontzettend gestuurd door onze emoties en hormonen. Daarna gaan we pas met analyses redeneren waarom we iets vinden, maar de hoeveelheid cortisol in ons lijf bepaalt volledig hoeveel risico we willen nemen."

Onder Londense handelaren is een interessante studie verricht, vertelt ze. "Cortisol is een stresshormoon. Hoe fragieler en onzekerder de markt is, hoe meer stress je krijgt. Deze handelaren hebben ze een volatiel marktspel laten doen. Na zeven dagen hadden ze zeventig procent meer cortisol in hun lichaam." Daardoor gingen ze compleet andere beslissingen nemen. Ze gingen juist meer risicomijdend te werk.

Dopamine kan killing zijn

Testosteron en dopamine zijn in tegenstelling ook grote factoren waarop mensen hun keuzes baseren. "Mensen blijven te optimistisch denken en stappen in een bubbel. Sinds 2015 heeft bijna iedereen in Nederland positief rendement gehad, waardoor mensen maar blijven instappen. Door onze dopamine verwachten we dat het goed blijft gaan. Je krijgt meer zelfvertrouwen en neemt meer risico's."

Dat is één van de hoofdredenen dat beleggers te lang doorgaan en niet op tijd stoppen, vertelt ze. "Dan worden ze overmoedig en blijven ze investeren. Misschien is dit ook wel één van de redenen dat vrouwen over het algemeen betere beleggers zijn dan mannen, omdat vrouwen voorzichtiger zijn en zich minder laten sturen door hormoonschommelingen."