Waarom Nederland een designgigant is: van polderen tot wereldtrends
De Dutch Design Week is een wereldwijd begrip: jaarlijks laten zo'n 350.000 bezoekers zich onderdompelen in de broedplaats van creativiteit. Ook studenten uit alle windstreken vliegen naar Nederland, omdat ze van Nederlandse ontwerpers les willen krijgen op de Design Academy in Eindhoven. Hoe kan het dat Nederland, een klein land, zo groot is in de designwereld? Stand van Nederland: Generatie Next zocht het uit.
Trendvoorspeller Lidewij Edelkoort, verbonden aan de Design Academy, legt uit dat de hele wereld naar de academie komt omdat "Dutch Design niet alleen meer Dutch is". Ze noemt de Nederlandse ontwerpen een "reflectie, een methode en een conceptuele aanpak waardoor je op andere manieren gaat denken en maken".
Edelkoort inspireert generaties ontwerpers, merken en denkers wereldwijd. Als ze beslist dat groen met paarse stippen de nieuwste trend is, is de kans groot dat je dat kort daarna overal voorbij ziet komen. En dat hoeft niet perse in Nederland te zijn.
Veel oud-studenten gaan na de opleiding namelijk terug naar hun land en gaan daar vervolgens lesgeven. "Diezelfde discipline nemen ze mee en geven ze aan de nieuwe jonge studenten op andere scholen door. Daardoor wordt zo'n golf steeds groter."
Creatieve sector
De Dutch Design Week, die dit jaar van 18 tot 26 oktober werd gehouden in Eindhoven, is volgens haar "brutaal". Ze noemt een voorbeeld. "Ik herinner me een vaas, het was een gewone vaas, waar een klein vaasje aan vastzat voor de bloem die je altijd verliest. Dat is heel erg Dutch design."
“Nederlandse ontwerpen zijn een reflectie, een methode en een conceptuele aanpak waardoor je op andere manieren gaat denken en maken.”
Er zijn 331.000 Nederlanders die hun geld verdienen in de creatieve sector. Die sector is in Nederland goed voor vier procent van alle banen. Wereldwijd gezien is dat bovengemiddeld. Ingezoomd zien we dat één procent van de Nederlandse werkenden in de designwereld zit. Dik 80.000 mensen.
De oorsprong
Dat Nederland een ontwerpland is, is te herleiden naar de strijd tegen het water. Eeuwenlang vocht Nederland tegen overstromingen en om te overleven moesten mensen samen de handen ineenslaan. Polderen en eenvoudig bruikbare oplossingen waren noodzakelijk. Het creatieve brein werd volop aangezwengeld.
En die ontwerpen blijven lang niet meer allemaal in Nederland. Sterker nog, 33 procent van wat in Nederland wordt gemaakt, gaat naar het buitenland. Ook de succesvolle ontwerper Piet Hein Eek onderhandelt over de hele wereld. Hij ontwierp de "Classic Cupboard in Scrapwood", gemaakt van sloophout en ontworpen als statement tegen massaproductie. Daarnaast laat de kast de kracht zien van het unieke karakter van hergebruikte materialen.
Tijdloos ontwerp
"In 1989 hebben we het bedacht en in 1990 hebben we het gemaakt", vertelt Eek over het ontwerp. "35 jaar geleden, maar het zit nog steeds in onze collectie. Mensen willen het nog steeds hebben. Er zijn ook veel mensen die zeggen: ik vind hem al dertig jaar mooi, dus nu koop ik hem maar. Eerst vonden ze het trendy, maar als je het mooi blijft vinden, dan mag je hem op een gegeven moment ook kopen."
Eek vergelijkt zichzelf altijd meer met de klassieke Nederlandse ontwerpers van de jaren 30, "die veel meer vanuit materialen en techniek werkten". Op dat moment was dat heel vooruitstrevend. "Onze werkplaats is daardoor gegroeid. Ik ben een ontwerper die zelf maakt en produceert. Als dat dan uit de hand loopt, dan krijg je een gigantische werkplaats. Het is fantastisch dat je iets bedenkt en dat de jongens het dan kunnen gaan maken."
Waarom is Nederland uitgegroeid tot één van de grootste broedplaatsen op het gebied van creativiteit? Dit en meer antwoorden krijg je in de nieuwste aflevering van Stand van Nederland: Generatie Next, vanavond om 23.10 uur op NPO 2.