Hoe sekteleider Van E. kwetsbare vrouwen in zijn greep hield: slachtoffers vertellen hun verhaal in nieuwe podcastserie

Het is begin jaren tachtig als Aaldert van E. een kerk opricht in Zwijndrecht. Niet zomaar een kerk, maar een plek waar hij duivelsuitdrijvingen uitvoert. Na meldingen van seksueel grensoverschrijdend gedrag moet hij vertrekken. Van E. verplaatst zijn activiteiten. Het aantal nieuwe volgelingen groeit net zo snel als het aantal beschuldigingen van seksueel misbruik. Journalisten Maaike Timmerman en Sandra van den Heuvel maakten een podcast over de sekteleider.

"Aaldert had meerdere zorginstellingen waar de meest kwetsbare vrouwen terecht kwamen. Burn-outs, mishandeling, verwaarlozing. De plek was voor hen als een laatste strohalm", vertelt Van den Heuvel in WNL In de Kantine op NPO Radio 1. "Aaldert was niet alleen de directeur, maar ook de voorganger en therapeut. Een heel krankzinnige situatie."

Van E. stond bekend als een innemende man. Timmerman: "Iemand kan twee gezichten hebben. Het was voor de vrouwen een soort psychologische mindfuck, want hij had ook goede kanten."

Van den Heuvel: "De eerste periode in de instelling voelde voor de slachtoffers als een warm bad. Je kwam een soort paradijs binnen. Daarna gaat het heel geleidelijk."

"Dan begint het inpalmen en daarna isoleren", vult Timmerman aan. "Uiteindelijk heb je ook geen contact meer met familie of vrienden die het enigszins in perspectief kunnen plaatsen."

De tekst gaat verder onder de X.

Goddelijke wraak

Van E. zag zichzelf als een profeet van God. "Hij dreigde met goddelijke wraak. Slecht over hem spreken had gevolgen, zei hij. Een van de eerste vrouwen die aangifte deed, verloor niet lang daarna haar man. Zie je wel! Het boezemt veel angst in."

Van den Heuvel: "Bij één van de vrouwen deed hij zich voor als surrogaatvader. Met een arm om haar heen. Dat vond ze fijn, want die intimiteit van een vaderfiguur had ze gemist. Maar juist die momenten gebruikte hij om aan haar te zitten."

Timmerman: "We hebben deze podcast gemaakt om alle dynamieken in kaart te brengen. We spraken met slachtoffers en oud-medewerkers. Zij zagen maar een klein puzzelstukje. Niet het grotere geheel."

Schade en schande

Oud-voorzitter van de politiebond Jan Struijs vertelt dat de politie door schade en schande heeft geleerd hoe met sektezaken om te gaan. "Er zijn veel rode vlaggen. Het zijn kwetsbare mensen. Je wordt geïsoleerd. De leider is heel charismatisch. De signalen krijg je van anderen. Dat neem je niet snel serieus. Als je slachtoffers hoort heb je een gedragsdeskundige nodig, want ze verdedigen altijd hun leider, zelfs tien jaar later. Het is net als roken. Je komt er na zoveel indoctrinatie nooit meer vanaf."