Overwinning 'communist' Zohran Mamdani zet Trump onder druk: 'Democraten hebben formule om te winnen'

Donald Trump noemt hem een communist, toch is de 34-jarige Zohran Mamdani gekozen tot burgemeester van New York. "Het is een symbolische overwinning", zegt Amerikakenner Diederik Smit, die zag hoe vannacht op meerdere plekken Democraten lokale verkiezingen wonnen. "Het signaal is dat na een jaar de steun voor Donald Trump aan het afbrokkelen is."

Mamdani behaalde 50,4 procent van de stemmen, tegen 41,6 procent voor zijn belangrijkste tegenstander Andrew Cuomo. Meer dan twee miljoen New Yorkers gingen naar de stembussen, de hoogste opkomst sinds 1969. Vooral jongeren kwamen in grote aantallen opdagen.

In zijn overwinningsspeech richtte Mamdani zich meteen tot Trump. Hij benadrukte dat New York een stad van immigranten is. "En als je het op een van ons gemunt hebt, moet je langs ons allemaal." De nieuwe burgervader noemde Trump een despoot en zei dat New York had laten zien hoe Trump te verslaan is. "In dit moment van politieke duisternis zal New York het licht zijn", beloofde hij zijn aanhangers.

De overwinning van Mamdani krijgt binnen en buiten de Verenigde Staten veel aandacht, ziet Diederik Brink. "Uiteindelijk is het gewoon een burgemeesterspositie. Laten we eerlijk zijn: er zou geen grote media-aandacht zijn als er een socialist in Kansas City was gekozen. Maar New York is niet alleen de grootste stad van Amerika, het is ook een symbolische stad."

'Een symbolische overwinning'

Mamdani, afkomstig van de linkerflank van de Democratische Partij, heeft Indiase ouders en groeide op in Oeganda. Hij sprak eerder steun uit voor de Palestijnen en zei dat hij de Israëlische premier Benjamin Netanyahu zou laten arresteren als hij New York zou bezoeken. Hij wordt de eerste moslim die burgemeester wordt van de wereldstad.

"Het is een symbolische overwinning”, vervolgt Brink over Mamdani. "Dit is ook een grote stap voor hem. Hij staat nu aan het hoofd van een staf van vijf mensen, en vanaf 1 januari leidt hij de grootste stad van Amerika, met grote beloften." Mamdani voert die taak uit met een duidelijk mandaat: nadat nog niet alle stemmen waren geteld, kwam hij al uit op een ruime meerderheid.

Volgens Brink is Mamdani een "economische populist". Zijn campagne op sociale media had een groot bereik, ook buiten de Verenigde Staten. In zijn video's stond de betaalbaarheid van het leven in New York centraal. Hij pleitte onder meer voor een hoger minimumloon, stabilisering van huurprijzen en hogere belastingen voor grote bedrijven en de rijkste inwoners van de stad.

Trump maakt Mamdani de vijand

Dinsdag noemde Trump Mamdani nog "een jodenhater", zonder duidelijke onderbouwing van dat ernstige verwijt. Eerder noemde hij Mamdani "een communist, geen socialist". "Hij is veel, veel erger dan een socialist. Het zal voor mij als president lastig zijn om veel geld aan New York te doneren. Want als een communist de leiding over New York heeft, verspil je alleen maar het geld dat je daarheen stuurt", zei Trump. De president beslist echter niet over de geldstromen naar New York; dat is aan het Amerikaans Congres.

"Trump doet het voorkomen alsof hij erover gaat, met één doel: hij heeft een opponent nodig", zegt Brink over de aanval van Trump op Mamdani. "De Democraten hebben momenteel geen grote leider, geen boegbeeld waar Trump zich tegen kan afzetten. Trump wil boksen met iemand en denkt: als ik deze man tot symbool van de radicalisering van de Democraten maak, heb ik iemand waartegen ik mij kan afzetten."

Overigens kan Mamdani nooit president van de Verenigde Staten worden, omdat hij buiten het land is geboren. "Dat zal de Republikeinen er echter niet van weerhouden om Mamdani als vertegenwoordiger van de linkervleugel van de Democraten neer te zetten als boegbeeld van álle Democraten", zegt Brink, die benadrukt dat ook bij de Democraten twijfels bestaan over de koers van Mamdani. "Toch denkt Trump: wacht eens even, ik hang deze man om de nek van iedere Democraat, ook al zijn ze vaak gematigder. Zo wil hij laten zien: ‘Kijk eens hoe extreemlinks de Democraten zijn geworden!'"

"Overigens: het is nota bene Trump die bedrijven onder druk zet en de staat aandeelhouder maakt van grote bedrijven. Als er iemand socialistisch tot communistische politiek bedrijft, is het op sommige terreinen Donald Trump zelf", zegt Brik. Tot nu toe is er nog geen officiële reactie van de president op de verkiezingswinst, maar op Truth Social plaatste Trump: "…en zo begint het!"

Brink maakt zich zorgen over de harde woorden van Trump richting Mamdani. "Er is sprake van normvervanging. Er zijn zelfs Republikeinen die zeggen: die Mamdani is een immigrant, kunnen we zijn verblijfsstatus niet intrekken en hem terug naar Afrika sturen? Als je dat vroeger zei, werd je in de Republikeinse Partij hard weggestuurd. Nu komt dit soort retoriek steeds meer aan de oppervlakte en wordt het niet gecorrigeerd."

'Democraten hebben formule om te winnen'

Niet alleen Mamdani won vannacht. Op verschillende plekken in Amerika wonnen Democraten lokale verkiezingen. "New York is een beetje een buitenbeentje, maar het ging ook om bijvoorbeeld gouverneursverkiezingen in Virginia en New Jersey." Dat zijn veel betere graadmeters voor wat er aan de hand is in Amerika, zegt Brink. "Het signaal is dat na een jaar na zijn verkiezing de steun voor Donald Trump aan het afbrokkelen is."

Democrate Abigail Spanberger won in Virginia, partijgenoot Mikie Sherrill versloeg in New Jersey Republikein Jack Ciattarelli. "Deze vrouwen zijn veel meer dan Mamdani de toekomst van de partij. De Democraten hebben eindelijk weer een formule om verkiezingen te winnen.”