Rob Jetten (D66) vol vertrouwen richting verkiezingsclimax: 'Zijn in staat brug te slaan tussen partijen'

Bij De slimste mens gooide hij al hoge ogen en dat zou hij woensdag bij de verkiezingen zomaar nog eens kunnen gaan doen. Rob Jetten is met D66 in de afsluitende peiling van Ipsos de grootste partij, samen met PVV en GroenLinks-PvdA. De voorman is klaar om te gaan regeren, zegt hij in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

Bij de laatste peiling lijken zowel PVV, GroenLinks-PvdA als D66 uit te komen op 23 zetels. Daarmee zou het dus zomaar kunnen dat de centrumpartij de grootste wordt. Voordat Jetten zijn stem woensdagochtend uitbrengt in een wijkcentrum in Den Haag, verschijnt hij kort voor de camera van Goedemorgen Nederland. "Ik vind het heel spannend wat er vanavond voor uitslag uitrolt. We gaan rustig afwachten wat voor zetelverdeling er komt en wat voor coalities gebouwd kunnen worden", zegt Jetten op NPO 1.

In de campagne maakte hij een uitglijder bij het EenVandaag-debat, met een ongelukkige opmerking over prinses Amalia. "Ik had het iets beter kunnen formuleren, maar dat laat ook maar zien dat ik gewoon een mens ben in deze campagne", zegt hij. Echte gevolgen leek die opmerking niet te hebben, omdat D66 niet daalde in de peilingen na het debat van maandag.

Dilan Yesilgöz sloot een coalitie met GroenLinks-PvdA al bij voorbaat uit, D66 niet. Is een stem op de progressief-liberalen daardoor een stem op een links kabinet? "Een stem op D66 is een stem op een heel ambitieuze partij, met wonen, klimaat en onderwijs als belangrijkste thema's", reageert Jetten. "Wij zijn ook in staat om de brug tussen verschillende partijen te slaan."

Wanneer de 38-jarige partijleider morgen ontwaakt en D66 blijkt de grootste te zijn geworden, is voor hem al duidelijk waar hij als eerste mee aan de slag wil gaan. "We gaan meteen beginnen met een noodwoonwet, zodat er op korte termijn 200.000 huizen bij komen."

'Jetten is de shortcut'

Voormalig VVD-campagnestrateeg Tom de Bruyne denkt dat Jetten een goede kans maakt om als winnaar uit de bus te komen. "Hij is de shortcut", zegt De Bruyne in de studio van Goedemorgen Nederland. "Hij zegt ook: stem op ons, wij kunnen de verbindende factor zijn die de partijen aan tafel kunnen brengen. Dat was heel slim."

Simon den Haak, voormalig medewerker van PvdA-leiders Lodewijk Asscher, Diederik Samsom en Wouter Bos: "Het is natuurlijk fijn als je in de peiling van laag naar hoog gaat. Dat geeft zelfvertrouwen, motiveert je achterban en mensen willen graag bij een winnaar horen. Mensen stemmen liever op een winnaar dan een verliezer. Dat benut hij heel erg."

Dat Jetten al woensdagochtend ging stemmen in Den Haag is een gouden zet, zegt Den Haak. "Het is heel belangrijk dat je vroeg gaat stemmen op verkiezingsdag, want dat zien de media. Die beelden kan je heel de dag recyclen. Ik ging altijd heel vroeg stemmen met de lijsttrekkers zodat het allemaal heel vroeg met de ochtendjournaals meeging."

Geen eigen doelpunten

Volgens hem was het Jettens grootste uitdaging, naarmate de campagne vorderde, om het momentum te behouden. "Zoals de VVD het ooit zei: het is een breekbaar vaasje. Je moet er heel zorgvuldig mee omgaan. Als je in de goede flow zit, maar ook in de slechte flow, moet je proberen positief te blijven en niet heel gekke dingen te gaan doen. Geen eigen doelpunten maken is daarbij heel belangrijk."

WNL-politiek verslaggever Mats Akkerman denkt dat de deelname van Jetten aan De slimste mens een belangrijke pijler was voor zijn groeiende populariteit. "Maar dat was al voor de campagne opgenomen, in mei en augustus, toen hij er nog niet mee bezig was. Toen zat de spanning er nog niet op en was hij nog niet heel erg met het momentum bezig. Hij zat er heel relaxt."

Oud-campagnestrateeg De Bruyne noemt andere politieke voorbeelden waarbij deelname aan De slimste mens succes betekende. "Zoals Klaas Dijkhoff, maar ook Bart De Wever, die nu de premier van België is, werd in De slimste mens eigenlijk geboren. Je voelde gisteren tijdens het debat dat je niet naar een script aan het luisteren was, maar dat het ineens knetterde. Dat had je bij Jetten al heel erg bij De slimste mens, dat je de mens achter het script zag verschijnen."

Betweter Rob

Uiteindelijk won Jetten De slimste mens niet, maar werd hij in de finale-uitzending derde. "Het is denk ik ook beter dat hij niet gewonnen heeft, want dan had je straks Betweter Rob gehad", denkt Den Haak. "Je kunt beter leuk meedoen, enthousiast zijn en net niet winnen dan andersom."