VVD en CDA botsen over eurobonds voor defensie: ‘Spanje wil hierdoor niet voldoen aan NAVO-norm!’

Het CDA is niet principieel tegen eurobonds als die de Europese defensie versterken, wat tot onbegrip leidt bij VVD-minister van Financiën Eelco Heinen. Mede doordat het CDA de deur naar eurobonds op een kier zet, wil Spanje niet voldoen aan de NAVO-norm van 3,5 procent, waarschuwt Heinen in het Runners Up-debat in WNL op Zondag.

Volgens Heinen mag Nederland geen eurobonds, gezamenlijke Europese leningen waarbij landen samen garant staan voor elkaars schuld, accepteren. De VVD-bewindsman pleit voor een zuinige overheid, maar ziet in Europa "het tegenovergestelde". "Landen willen meer uitgeven en hogere belastingen, de schulden lopen op. In Frankrijk zien we het nu echt misgaan. Het laatste wat wij moeten doen, is zeggen dat wij garant staan."

Het CDA is in principe geen voorstander van eurobonds, maar staat niet afwijzend tegenover gezamenlijke Europese leningen die de defensie ten goede komen. "Vrede en veiligheid zijn tegenwoordig helemaal niet meer vanzelfsprekend", zegt Hanneke Steen, nummer twee op de CDA-kieslijst, in debat met Heinen. "We zien een hoop onrust om ons heen. Nederland en andere Europese landen zullen heel stevig moeten investeren in hun defensie, voor onze eigen veiligheid."

Het debat gemist? Luister WNL Op Zondag nu terug als podcast. De tekst gaat hieronder verder.

Volgens Steen kunnen eurobonds in dat kader helpen. "Op het moment dat het nodig is, zullen we, onder beperkingen, alleen voor defensie en onze strategische autonomie, heel tijdelijk open moeten staan voor dit soort leningen", zegt ze . "Het gaat over gezamenlijke investeringen voor onze gemeenschappelijke veiligheid. We moeten daar een stap in zetten."

Daarbij kan het "beperkt, tijdelijk en onder strenge voorwaarden voor hervormingen van overheidsfinanciën" van lidstaten. Volgens Heinen vraagt Nederland al twintig jaar aan met name Zuid-Europese landen om hun overheidsfinanciën op orde te brengen. "Wij trekken samen met Duitsland op om eurobonds tegen te houden", zegt Heinen.

De minister waarschuwt dat partijen die voor eurobonds zijn, ertoe bijdragen dat landen als Spanje niet voldoen aan de NAVO-norm van 3,5 procent. "Frankrijk, Italië en Spanje komen naar mij toe en vragen wat er in Nederland gebeurt, en of we toch voor eurobonds zijn. Het is echt het pad waar we niet heen moeten met elkaar."

'We moeten dit absoluut niet doen'

Annabel Nanninga van JA21 sluit zich hierbij aan. "We moeten dit absoluut niet doen", zegt ze over gezamenlijke Europese leningen. "Een land als Frankrijk betaalt nu aan rentelasten evenveel als ze aan defensie uitgeven. Het is natuurlijk volstrekte waanzin dat we ons zouden verknopen met dat soort schulden. Nederland moet dat echt niet willen. Slecht gedrag moeten we niet belonen."

D66 staat daarentegen niet tegen eurobonds. "We hebben in Europa een grote uitdaging op het gebied van veiligheid. We moeten de defensie snel op orde krijgen. Nu al worden Europese obligaties gebruikt om te herbewapenen", zegt Jan Paternotte, de man achter lijsttrekker Rob Jetten.

"We herkennen ons allemaal in de Russische dreiging", reageert Nanninga. "Maar om die te misbruiken om een soort communistisch herverdelingsmechanisme door te drukken, is precies waar wij niet voor staan. We hebben de NAVO-norm om ons te bewapenen tegen Rusland. Dat is hoe wij het moeten doen, niet via eurobonds. We willen niet verantwoordelijk worden voor Zuid-Europese landen die hun huishoudboekje niet op orde hebben en vervolgens zelf leeglopen op rentelasten. Dan lacht Vladimir Poetin ons uit."

Paternotte reageert: "Europese obligaties worden nu ingezet voor de bewaking van de oostflank van de NAVO in Polen, waarvan Mark Rutte zegt dat het essentieel is om de Russische dreiging het hoofd te bieden. Maar van u mag dat dus niet. Dat vind ik ongelofelijk onverstandig.” Nanninga: "Niet via eurobonds. Dat sowieso niet."

Steen benadrukt dat het CDA alleen onder deze bijzondere omstandigheden openstaat voor eurobonds. "In het geval van dit soort beperkte uitgaven, voor onze vrede en veiligheid, zul je dit moeten kunnen doen. Wat mij zo verbaast, is dat in tijden van internationale dreigingen juist de VVD op dit punt de deur dichtgooit."

Heinen tot slot: "Spanje weigert aan de NAVO-norm te voldoen. Ze volgen dit soort discussies en denken: ‘Voor defensie kunnen eurobonds blijkbaar wel, wij gaan ons niet committeren aan de NAVO-norm’. Dat is ook de reden dat op de NAVO-top in Den Haag Spanje weigerde te betalen, omdat de deur wordt opengezet naar eurobonds.”