SER komt met dringende beleidsadviezen voor arbeidsmigratie: 'Er is sprake van uitbuiting'

Arbeidsmigratie is onmisbaar voor de Nederlandse economie, maar brengt ook grote problemen met zich mee, zegt SER-voorzitter Kim Putters. Hoe kan het beter? Hij reageert in Goedemorgen Nederland op NPO 1 aan de hand van een nieuw SER-rapport: "Maak meer gebruik van de beschikbare arbeid in Nederland."

In het rapport Arbeidsmigratie naar waarde: Minder waar het kan, beter waar het moet stelt de SER dat Nederland internationale arbeidskrachten nodig heeft, maar dat het aantal moet worden teruggedrongen. Putters: "Nederland is een open economie en de afgelopen decennia is het aantal arbeidsmigranten enorm toegenomen. Er werken hier naar schatting 735.000 tot 1,1 miljoen internationale arbeidskrachten. We hebben arbeidsmigranten nodig om onze welvaartsstaat te waarborgen, maar het aantal moet omlaag én het moet beter geregeld worden."

Misstanden in laagbetaalde sectoren

Volgens Putters schuilt het grootste probleem bij de groep laagbetaalde arbeidsmigranten. "We hebben kennismigranten in ons land, bijvoorbeeld bij ASML, maar ook veel laagbetaalden. Bij die groep zie je dat er vaak sprake is van uitbuiting. Er zijn te veel misstanden. Migranten die op een klein kamertje zitten, overlast op straat, arbeiders die te laat of helemaal niet betaald worden."

De SER benadrukt dat betere handhaving en strengere straffen noodzakelijk zijn om deze misstanden tegen te gaan. Een ander belangrijk voorstel van de raad is een inkomensgarantie. Putters licht toe: "Wij zeggen bijvoorbeeld: als arbeidsmigranten naar Nederland worden gehaald, moet de werkgever ervoor zorgen dat ze minstens twee maanden voltijdsloon krijgen."

"Waarom? Nou, het is anders wel heel makkelijk om mensen hierheen te halen zonder iets te regelen. Het komt voor dat mensen hierheen komen, soms met de bus, met weinig kennis over hun type contract. De goede ondernemers worden daar ook de dupe van, want zij krijgen te maken met oneerlijke concurrentie."

Druk op voorzieningen

Putters benadrukt dat nieuw arbeidsmigratiebeleid niet alleen de belangen van arbeidskrachten dient, maar ook die van Nederlandse burgers. "Er is een grens aan wat de Nederlandse samenleving aankan. De toestroom van arbeidsmigranten heeft impact op onze voorzieningen, onze woningen, onze zorg, ons onderwijs."

De Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050 heeft vorig jaar al gezegd: richting 2050 houden we die toestroom niet vol. We moeten dus nu maatregelen nemen om onze afhankelijkheid van arbeidsmigratie terug te dringen."

Technologie als alternatief

De SER ziet ook kansen in innovatie en digitalisering. Putters: "We kunnen bijvoorbeeld ook afspraken maken met bedrijven over de inzet van arbeidsbesparende technologie. Er zijn mogelijkheden om meer te innoveren, en dat moeten de overheid én het bedrijfsleven samen doen. Kleinere ondernemers hebben niet altijd de middelen en capaciteit om hierin te investeren, dus die hebben overheidssteun zeker nodig."

Met dit advies legt de SER de bal bij politiek neer, dat vanaf vandaag met verkiezingsreces is. Putters: "We willen nu echt dat er iets gedaan wordt, ongeacht welk kabinet er komt."