Geert Wilders geeft ambitie om te regeren op: 'De oude Wilders is terug'
Geert Wilders was tijdens het eerste deel van de Algemene Politieke Beschouwingen (APB) zijn oude zelf, zegt politiek verslaggever van WNL Tessa van Viegen. De PVV-leider lijkt geen ambitie te hebben om opnieuw in een coalitie te stappen. "Vanaf moment één was duidelijk: de oude Wilders is terug."
"Vorig jaar sloeg hij een heel andere toon aan", vertelt Van Viegen over het debat dat volgt op Prinsjesdag, waarop het demissionaire kabinet de plannen voor komend jaar presenteerde. "Toen was hij nog onderdeel van de coalitie. Hij was de staatsman, sprak heel rustig en legde alle keuzes uit. Nu is hij eigenlijk weer de oppositieleider."
Die rol past hem als een jas, zegt de verslaggever. "'Milders' was een variant van Wilders die we niet kenden. Wat hij gisteren deed, is wat hij al jaren doet."
Wilders haalde uit naar politieke opponenten en sloeg aan op het orgel over asiel. "Zijn inbreng had hij ook een paar jaar geleden kunnen houden. Het ging enkel over migratie. Ook tegen zijn politieke opponenten was hij heel erg fel, heel anders dan de afgelopen twee jaar, toen hij een veel rustigere toon aansloeg en de verbinding zocht. Toen wilde hij meeregeren, van die ambitie lijkt weinig over."
De PVV-voorman lijkt zijn droom om premier te worden te hebben opgegeven. "Hij weet dat hij mensen in het harnas jaagt door zich zo op te stellen. Hij zoekt de samenwerking niet op", zegt Van Viegen. Twee jaar geleden waren de APB ook het startschot voor de verkiezingen. "Toen was er de uitgestoken hand van de VVD en zei Wilders: ik kan wel zeggen dat ik mijn plannen wil doorvoeren, maar uiteindelijk moeten we compromissen sluiten. Daar was nu niets van te horen."
Partijen zoeken samenwerking
De APB zijn het "eerste verkiezingsdebat" in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen eind oktober, zegt Van Viegen. "De Kamer probeerde ook te kijken hoe iedereen in de wedstrijd zit, met het zicht op een toekomstige coalitie. Wat hebben ze aan elkaar? Kunnen ze op onderwerpen samenwerken? Inhoudelijk werd het debat opgezocht en gekeken: als ik wat naar rechts beweeg, beweeg jij dan naar links?"
Vooral CDA-leider Henri Bontenbal speelde dat spel, zegt Van Viegen. "Hij was aan het kijken of hij het met VVD en GroenLinks-PvdA eens kan worden over asiel en probeerde Dilan Yeşilgöz en Frans Timmermans bij elkaar te brengen."
Tekst gaat verder onder X.
Esther Ouwehand (Partij voor de Dieren) baarde opzien door tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen 'fokking hell' uit te roepen. "Je bent een volksvertegenwoordiger, fokking hell roep je op een schoolplein", vindt journalist @markkoster. #WNL pic.twitter.com/jcNP1WihqO
— WNL Vandaag (@WNLVandaag) September 18, 2025
De VVD wil de asielmigratie indammen, GL-PvdA richt zich vooral op arbeidsmigratie. "Bontenbal wil naar allebei kijken. Hij probeerde bij Yeşilgöz wat te vangen op arbeidsmigratie en wilde van Frans Timmermans horen of ze wat op asielmigratie kunnen doen. 'Kunnen we met z'n allen een vuist maken?'"
Humor
Er werd tijdens het debat ook gelachen, viel Van Viegen op. "Voorzitter Martin Bosma opende het debat gisteren op een fenomenale manier en wist meteen de lach in het debat te brengen. Anderen probeerden toch ook af en toe te scoren met een grapje hier en daar. Dat komt de sfeer ten goede."
De lach werkte als ventiel. "Zeker omdat zo'n debat uren duurt. Af en toe een verzetje is dan wel lekker." En hoe fel het er in het debat ook aan toe gaat, politici kunnen het achter de schermen bovendien vaak best goed met elkaar vinden, zegt Van Viegen.
"Wat mensen weleens vergeten: wat je in het politieke debat ziet, is niet het enige. De verhoudingen zijn achter de schermen vaak heel anders. Er stond deze week nog een foto in de krant waarop je Wilders met Timmermans ziet lachen. Ze hadden echt lol."
Premier Schoof
Het debat werd gisteren om twaalf uur gestopt, om vandaag hervat te worden. Vandaag komen nog zes fracties aan de beurt en premier Dick Schoof. Vorig jaar werd hem het vuur aan de schenen gelegd. "Dit jaar staat er voor hem veel minder op het spel. Het kabinet is al dubbel demissionair en hij stopt na de verkiezingen."
Dat het debat werd onderbroken, is overigens hoogst ongebruikelijk. "Normaal gesproken gaat het tot in de late uurtjes door. Vorig jaar stopte het rond twee uur 's nachts. Maar dat komt het debat niet ten goede, moeten ze hebben gedacht."