Oplossingen voor stijgende kostenposten ontbreken in partijprogramma's: 'Je moet je keuzes helder maken'

De stijgende kosten voor Defensie gaan flink in de papieren lopen voor het aankomende kabinet, voorziet hoofdeconoom van ING Marieke Blom. "We zitten nu zo ongeveer aan twintig miljard euro per jaar", schetst ze de situatie in Goedemorgen Nederland. "Dat gaat uiteindelijk naar 35 miljard euro per jaar."

"Dat gaat stapje voor stapje opgebouwd worden", weet Blom, die met ING onderzoek deed naar de duurst wordende kostenpost. "Wat wij zeggen in die analyse is: je kunt heel veel keuzes maken over hoe je het wil betalen, maar je moet wel kiezen, want op termijn lopen de overheidsfinanciën echt uit het lood."

De stijgende kostenpost dwingt de politiek tot keuzes, stelt de econoom vast: de schuld op laten lopen, belastingen verhogen of bezuinigen. "Waar gaan we op bezuinigen? Of waar gaan we op belasten? Je kunt een beetje gaan lenen. Dat heeft ook zo z'n voor- en z'n nadelen.."

Leg maar uit

Blom vindt dat politieke partijen niet duidelijk genoeg zijn in hun plannen. "Als je verkiezingsprogramma's leest, dan snap je vaak eigenlijk helemaal niet waar de pijn nou zit. Daarom zitten wij ook heel erg te wachten op de doorrekeningen van het Centraal Planbureau. Het CPB gaat de komende tijd alleen maar aan partijen vragen: leg maar uit wat je onder de streep precies gaat doen."

De econoom snapt wel waar het ontbreken van duidelijke plannen voor de stijgende kosten vandaan komt. "Daar zijn ze veel minder helder over. Je wil natuurlijk niet dat het gesprek gaat over waar je de pijn neerlegt. Je wil dat het gesprek gaat over wat je wel voor de mensen gaat doen."

"Maar het eerlijke verhaal is: het gaat geld kosten. Dat moet ergens vandaan komen, daar moet je je keuzes helder op maken. Hoe ze dat doen lijkt mij de grote vraag voor deze verkiezingen."