Ter Apel gaat opnieuw gebukt onder zware overlast asielzoekers: 'Er is geen makkelijke uitweg'

Als politiek Den Haag wil voorkomen dat het aanmeldcentrum voor asielzoekers in Ter Apel opnieuw overloopt, moeten zowel de instroom als de doorstroom van asielzoekers beter worden geregeld. Dat stelt Kamran Ullah, hoofdredacteur van De Telegraaf, in Goedenavond Nederland. "De inwoners en winkeliers in Ter Apel dragen voor ons allemaal continu de last."

Het leek even beter te gaan in Ter Apel, maar deze zomer wordt het Groningse dorp weer onveilig gemaakt door een kleine groep asielzoekers, veelal uit veilige landen in Noord-Afrika. Burgemeester Jaap Velema waarschuwde deze week demissionair minister David van Weel (Justitie en Veiligheid) over de toenemende overlast in het dorp. "We zien een verdubbeling van het aantal diefstallen, en we hebben ook een heel ernstige diefstal gehad. Het is gewoon een dagelijkse situatie."

Ondertussen dreigt het aanmeldcentrum voor asielzoekers bijna het maximumaantal van tweeduizend asielzoekers te overschrijden. Zodra dat gebeurt, moet het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) een dwangsom betalen van 50.000 euro per dag aan de gemeente Westerwolde. In het verleden gebeurde dit al meerdere keren: het COA heeft inmiddels ruim 1,5 miljoen euro aan dwangsommen overgemaakt.

Het probleem: instroom én doorstroom

Ullah is niet verbaasd dat het weer uit de hand loopt. "Het is elke zomer hetzelfde liedje, dat is natuurlijk ook het probleem. Ze krijgen een boete als ze die tweeduizend aantikken, maar het alternatief is dat ze inhumane toestanden krijgen in Ter Apel."

Volgens Ullah ligt de kern van het probleem op twee vlakken. "Dit heeft met instroom én doorstroom te maken. Er moeten minder mensen komen, maar we moeten ook meer plekken in Nederland vinden om asielzoekers te huisvesten. Dat is dé manier om Ter Apel te helpen."

Demissionair minister Van Weel stelde tijdens zijn bezoek aan Ter Apel dat de nieuwe asielnoodmaatregelenwet meer grip moet geven op de migratie. De asielnoodmaatregelenwet is echter nog niet aangenomen. Voor goedkeuring in de Eerste Kamer is steun nodig van onder andere het CDA en de SGP, en het is nog onduidelijk of die steun er komt.

Geen makkelijke uitweg

Het vinden van alternatieve opvangplekken verloopt bovendien moeizaam, waardoor de doorstroom van asielzoekers stokt. Ullah kan dat goed begrijpen. "Dit is ook gewoon een lastige taak, want provincies en burgemeesters moeten zich wel voor asielzoekers openstellen als ze Ter Apel willen ontlasten. En daar zit op veel plekken een enorme weerstand op", aldus Ullah. 

Bovendien liggen er nieuwe belemmeringen op de loer, vertelt Ullah. Er ligt op dit moment een wetsvoorstel bij de Raad van State die zou bepalen dat statushouders geen voorrang meer krijgen bij het toewijzen van sociale huurwoningen. "Als dat voorstel aangenomen wordt, wordt die doorstroom nog verder gehinderd. Dit is gewoon een complexe situatie, er is geen makkelijke uitweg. En de inwoners en winkeliers in Ter Apel dragen allemaal continu de last voor ons."

Oplossingen

Er wordt inmiddels op verschillende manieren gewerkt aan strategieën om de situatie in Ter Apel veiliger te maken. Het IND, de organisatie die verblijfsvergunningen aan asielzoekers verleent, probeert bijvoorbeeld versnelde procedures in te voeren. 

GroenLinks-PvdA komt in hun nieuwe verkiezingsprogramma ook met een oplossing, vertelt Ullah. "Zij willen de politiewet zodanig aanpassen dat er altijd politiecapaciteit is in gemeenten met aanmeldcentra. Daar zou Ter Apel bij gebaat zijn, als je kijkt naar de problematiek nu."

"Maar toch", nuanceert Ullah, "de echte oplossing zit hem bij het beperken van de instroom en het organiseren van die doorstroom."