Kindermisbruik blijkt dagelijkse kost op X: 'Ze moeten dit aanpakken, maar hebben geen zin'

De Brusselse ngo Alliance4Europe heeft een verontrustend netwerk ontdekt op het platform X, waarin per minuut honderden beelden van seksueel kindermisbruik verspreid worden. Het netwerk werd per toeval gevonden tijdens een onderzoek naar Russische desinformatiecampagnes. Techexpert Ben van der Burg slaat alarm in Goedenavond Nederland: "Dit is echt wel een probleem."

Volgens het onderzoek van Alliance4Europe, dat slechts enkele dagen duurde, werd al snel duidelijk dat er meer dan 150 accounts actief waren in het verspreiden van misbruikbeelden. "Op X kunnen per minuut honderden beelden van seksueel kindermisbruik verspreid worden", meldt Child Focus naar aanleiding van de resultaten.

Van der Burg legt uit hoe het criminele netwerk achter deze beelden te werk gaat: "Je kunt op X héél snel en makkelijk een account maken. Dat heeft gevolgen: op X is ongeveer 50 procent van alle accounts is een bot-account. Die accounts worden dus wel beheerd door mensen, maar zijn niet aan een identiteit verbonden."

"Die bot-accounts delen vervolgens korte video's van kinderporno met populaire hashtags erbij", vertelt Van der Burg. Het gaat vaak om onschuldige hashtags zoals "mom" of "teenager", waardoor argeloze gebruikers gemakkelijk op het spoor van de beelden komen. "Als mensen daarnaar kijken, kunnen ze op een link in het bericht klikken. Dan worden ze doorgestuurd naar gesloten websites zoals Discord of Telegram. Daar kun je vervolgens een abonnement nemen om meer van die beelden te krijgen."

"Betalen is ook hartstikke makkelijk: dat kan met crypto, PayPal, je creditcard, ga zo maar door. En er zijn dus vrij veel mensen die daarop toehappen, dit is een verdienmodel. Om hoeveel geld het gaat weet ik niet precies, maar er is wel een reden dat de wetenschappers dit onderzoek zijn gestart. Dit is echt wel een probleem."

Sancties voor X? 'EU is bang voor Trump'

X, het voormalige Twitter, zegt pogingen te doen om kindermisbruik te censureren, maar volgens Van der Burg schiet die aanpak tekort. "X doet aan moderatie sinds Alliance4Europe ze heeft gewaarschuwd, maar ze schorsen nu alleen hashtags en accounts. Daar kunnen die criminelen makkelijk omheen werken: ze maken in een mum van tijd gewoon weer een nieuw account aan, of bedenken een andere hashtag. Ze moeten achter het criminele netwerk aan en die mensen aanpakken, maar daar heeft X helemaal geen zin in."

De kritiek op X groeit ondertussen. Ondanks waarschuwingen van organisaties als Child Focus en druk vanuit Europa, lijkt de structurele aanpak van de misbruiknetwerken uit te blijven. Van der Burg: "Het bedrijf loopt daarmee natuurlijk risico op sancties, want het verspreiden van kindermisbruik is hartstikke verboden. Er loopt nu ook al twee jaar een onderzoek naar hun verspreiding van desinformatie, het bedrijf krijgt flinke boetes. Maar er gebeurt weinig."

De Europese Commissie heeft de mogelijkheid om een formeel onderzoek te starten, boetes op te leggen of zelfs de toegang tot X te beperken. Toch lijkt ook daar de rem op te zitten. "In juli zag ik zelfs een bericht dat de EU sancties aan X gaat uitstellen omdat ze bang zijn voor... Ja, je raadt 't niet: een onwenselijke reactie van president Trump", aldus Van der Burg.

Alert blijven

Child Focus benadrukt dat het probleem breder is dan alleen X. Veel sociale netwerken bouwen hun moderatie af of verschuilen zich achter end-to-end encryptie, waardoor toezicht vrijwel onmogelijk wordt. Voorlopig ligt de verantwoordelijkheid bij zowel overheden als platforms om dit soort netwerken structureel aan te pakken - en die verantwoordelijkheid wordt volgens de organisatie te lang vooruitgeschoven. Een beleidsmedewerker benadrukt dat socialmediagebruikers intussen alert moeten blijven: "Iedereen die op zulke beelden botst, moet dat meteen melden."