Financieel psycholoog legt uit hoe je de financiële kater na een festival voorkomt

Goede muziek, lekker eten en dansen tot de zon ondergaat: een geslaagd festival mag vandaag de dag wat kosten. Toch schrikken bezoekers naderhand vaak van hoeveel geld ze hebben uitgegeven. Dat komt vooral doordat de meeste festivals je laten betalen met plastic muntjes of een polsbandje, zegt financieel psycholoog Anne Abbenes.

"Het begint er al mee dat we kaartjes op afbetaling kunnen kopen. We kopen het nu en hoeven het pas later te betalen. En dat is vaak heel veel later, als je de lol van het festival gehad hebt en eigenlijk al bent vergeten dat de kaartjes nog betaald moesten worden", vertelt Abbenes in de podcast van Stand van Nederland over de financiële kater na een festival. "Wat ook voor die kater zorgt: je geeft onopgemerkt véél te veel geld uit op zo'n festival."

'Je hebt niet door dat je geld uitgeeft'

Op de meeste festivals is contant betalen niet toegestaan. Bezoekers moeten muntjes kopen. "Die muntjes hebben een soort Monopolygeld-effect", zegt Abbenes. "Je hebt niet door dat je geld uitgeeft. Dat is anders dan wanneer je fysieke munten hebt of als je met een smartwatch of pinpas betaalt; dan ervaren we betaalpijn en merk je dat je geld uitgeeft."

Alles weten over digitalisering op festivals en de manier waarop jij makkelijk geld uitgeeft. Luister naar de podcast van Stand van Nederland. De tekst gaat hieronder verder.

"We betalen dus eigenlijk met speelgoedgeld", vervolgt de expert. "Ons brein heeft heel veel moeite om dat terug te rekenen. Als je ziet dat een patatje, biertje of wijntje vijf muntjes kost, dan reken je het niet om naar euro’s. Dat doe je gewoon niet."

Het moment van betalen vervaagt ook snel. "Ik denk niet dat je direct na het kopen van de muntjes naar een dranktentje of eettentje rent om ze allemaal uit te geven. Je gaat eerst van de muziek genieten. - Op het moment dat je later in de rij staat voor eten of drinken, ben je dat pinmoment al lang vergeten. Daar komt ook nog het groepsgevoel bij: iedereen koopt muntjes, dus doe jij het ook. Je brein maakt het onbewust normaal."

'Het blijft abstract'

Op het festivalterrein wordt de waarde van een muntje vaak nergens vermeld. "Het blijft abstract", zegt Abbenes. "De muntjes zijn ook nooit vijf euro, tien euro of vijftien euro waard, maar altijd een gebroken bedrag, zoals 5,75. Ons brein is van nature lui en heeft moeite met het verwerken van gebroken bedragen."

De feeststemming versterkt het uitgavenpatroon. "Op het moment dat je weer op pad gaat om muntjes te kopen, zegt een klein stemmetje in je hoofd: 'dit moet je niet doen'. Toch denk je: wat maakt het uit, ik ben nu toch al vijf keer extra muntjes gaan halen, die zesde en zevende keer kan er ook nog wel bij." Bovendien moet je vaak in één keer meerdere muntjes kopen en krijg je voor overgebleven muntjes geen geld terug.

Betalen met een pinpas kan soms ook, maar dat vermindert de ‘betaalpijn’ vergeleken met contant geld. "En ook al is het beter dan betalen met muntjes, omdat je het bedrag ziet, op een festival denk je heel anders over vijftig euro dan thuis", legt Abbenes uit.

Zo voorkom je financiële kater

Het meest risicovol is volgens haar betalen met een polsbandje. "Dat is zo ver van je oerbrein af, dat is het meest risicovolle. De betaalpijn ervaar je dan totaal niet. Het is even je arm ergens langs halen, dat gaat zo makkelijk dat je er niet eens over nadenkt."

Wie een financiële kater wil voorkomen, kan volgens Abbenes het beste vooraf budgetteren. "Verdeel de plastic muntjes in enveloppen voor de ochtend, middag en avond en stop in iedere envelop een aantal muntjes. Dan ervaar je wél betaalpijn. Het helpt als je dat met de hele groep doet."

"Wat je ook kunt doen: zet maar een bepaald bedrag op je rekening als je naar het festival gaat", tipt ze tot slot. "De rest van het geld zet je op een rekening waar je niet zo snel bij kunt. Zo houd je een bedrag over dat je lekker kunt uitgeven en zo geniet je ervan, want genieten is natuurlijk ook heel belangrijk."