Verhoudingen tussen Europa en China op scherp: 'Diplomatieke schoffering'
De handelsverhouding tussen de Europese Unie en China staat op scherp. Tijdens de EU-China-top in Beijing hebben beide partijen weliswaar een gezamenlijke verklaring afgelegd over het intensiveren van hun klimaatambities, maar op het gebied van handel bleef het opvallend stil. Europese zorgen over oneerlijke concurrentie, marktovermacht van China en een oplopend handelstekort blijven onverminderd groot.
Voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen sprak na afloop van de top van een 'duidelijk kantelpunt' in de relatie met China. Ze benadrukte het enorme handelsoverschot van China van 305 miljard euro: Europa houdt zijn markt open voor Chinese goederen en zet zich in voor wereldwijde handel die gebaseerd is op regels. "Dit wordt niet geëvenaard door China", zei ze.
Volgens EU-correspondent Stefan de Vries, die te gast was in Goedenavond Nederland op NPO 1, is die onbalans niet nieuw. "We hebben een enorm handelstekort met China van meer dan 300 miljard euro per jaar. Dat betekent dat we elke dag 800 miljoen meer naar China sturen dan zij bij ons kopen. Die verhouding is helemaal scheef. Von der Leyen en ook andere Europese regeringsleiders willen dat er een nieuwe verhouding komt met China. Maar de vraag is wat voor soort verhouding? Want China is op dit moment meer leidend dan Europa."
Diplomatieke schoffering
Opmerkelijk was dat de top plaatsvond in Beijing, terwijl deze volgens het schema eigenlijk in Brussel had moeten plaatsvinden. "De vorige top was al in Beijing, dus nu was Brussel aan de beurt", aldus De Vries. "Bovendien zou de top twee dagen duren, maar het werd uiteindelijk een ontmoeting van een paar uur. Een diplomatieke schoffering." Toch besloot de Europese delegatie af te reizen naar China. "Kennelijk vonden Europese leiders het zo belangrijk om toch met China te overleggen, dat ze die schoffering maar voor lief hebben genomen."
Xi: “Geen fundamentele tegenstellingen”
De Chinese president Xi Jinping benadrukte tijdens de top dat er volgens hem geen sprake is van fundamentele belangenconflicten of geopolitieke tegenstellingen tussen China en de EU. De problemen waar Europa tegenaan loopt, zouden volgens Xi niet door China worden veroorzaakt.
Die verklaring wordt in Europa met argwaan bekeken. De Vries: "We zijn de grootste markt ter wereld, hebben heel veel macht. Het probleem is alleen dat we met z’n 27en zijn en we nog steeds een soort Calimero-houding hebben. We zijn te klein, denken we. Al zijn we nu wel iets mondiger richting China aan het worden."
“China en Europa staan te ver uit elkaar”
Van een alliantie tussen China en Europa, zoals sommige analisten eerder suggereerden toen de spanningen met de VS opliepen, lijkt voorlopig geen sprake. "Daarvoor zijn de verschillen te groot", aldus De Vries. "Niet alleen op economisch vlak, maar ook op het gebied van internationale veiligheid: China steunt Rusland in de oorlog in Oekraïne."