Nederland moet harder zijn tegen Israël, vindt Arend Jan Boekestijn: 'We leggen ons er allemaal bij neer, hemeltergend'

Nederland moet zich steviger uitspreken over de situatie in Gaza, vindt oud-VVD-Kamerlid Arend Jan Boekestijn. "Ik heb een kleinkind en denk: heb ik nou genoeg aandacht eraan besteed? Het is toch wel héél erg."

Internationaal neemt de druk op Israël toe. Nederland en 24 andere landen riepen maandag op tot een onmiddellijk einde aan de oorlog in Gaza. In een gezamenlijke verklaring, op initiatief van het Verenigd Koninkrijk, veroordelen zij dat Israël slechts beperkt hulp toestaat en regelmatig Palestijnse burgers doodt die voedsel of water proberen te verkrijgen.

Het hoofd van het grootste ziekenhuis in de Gazastrook meldde dinsdag dat in de afgelopen drie dagen 21 kinderen zijn overleden als gevolg van ondervoeding en verhongering. Hij waarschuwt voor "alarmerende aantallen" sterfgevallen.

'Het is echt...'

De Britse chirurg Nick Maynard, die al jaren in Gaza werkt, vertelde onlangs aan Channel 4 dat er gericht wordt geschoten op Palestijnen bij voedselpunten. Volgens hem richten Israëlische soldaten zich per dag op een ander lichaamsdeel, zelfs op geslachtsdelen. Boekestijn zag het interview en zoekt naar woorden om de situatie in Gaza te beschrijven. "Het is echt..."

Hij vindt het zorgelijk dat het debat in Nederland over Gaza sterk gepolariseerd is. "Sommige van mijn studenten vinden Hamas engeltjes. Dat is onzin: Hamas is een vreselijke organisatie en ze moeten de gijzelaars vrijlaten. Sommige mensen aan de rechterzijde vinden Benjamin Netanyahu een soort heiligman. Ook dat is onzin. Die man doet vreselijke dingen", begint Boekestijn in Goedenavond Nederland.

"Waarom is het niet mogelijk om beide kritisch te bejegenen en vast te stellen dat de situatie op de grond echt tenenkrommend is?", vraagt de podcastmaker (Boekestijn en De Wijk op BNR) zich af.

'We leggen ons er allemaal bij neer'

Demissionair minister van Buitenlandse Zaken Caspar Veldkamp deed twee maanden geleden in Brussel het voorstel om de Europese Unie te laten onderzoeken of Israël het internationaal humanitair recht schendt en daarmee mogelijk het EU-Israël Associatieverdrag overtreedt. Boekestijn vindt dat Veldkamp "echt zijn best doet", maar stelt dat Nederland nu niet achterover mag leunen.

"Veldkamp kan geen vervolg geven aan zijn voorstel, omdat Duitsland het blokkeert", zegt Boekestijn. "Maar in Engeland zijn de gesprekken ondertussen veel, veel heftiger. Zelfs bondskanselier Friedrich Merz, terwijl Duitsland dus het onderzoek van Veldkamp tegenhoudt, heeft vandaag gezegd dat het (de situatie in Gaza, red.) onacceptabel is."

Het voormalig Kamerlid vindt dat ook Nederland zich krachtiger moet uitspreken. "Ik heb een kleinkind en denk: heb ik nou genoeg aandacht eraan besteed? Het is toch wel héél erg. Wat het meest zinvol zou zijn, is dat Veldkamp bij Merz zou bepleiten: 'Kunnen we niet toch wat doen? Kunnen we een deel van het associatieverdrag opschorten?' Die gesprekken lopen natuurlijk, en dat zou misschien kunnen helpen. Nu leggen we ons er allemaal maar bij neer. Het is hemeltergend."

Boekestijn begrijpt dat Veldkamp in een lastig parket zit. "Dan nog is het zo: als de situatie zó erg is, moet je er wel over praten en blijven zoeken naar wegen om iets te doen. Via de Zuidas gaat er verrekte veel geld naar Israël. Daar zou je misschien iets tegen kunnen doen. Ik ben de eerste om te erkennen dat effectief optreden heel lastig is. Maar jongens, niks doen..."

VVD

Hij kijkt ook kritisch naar zijn oude partij, de VVD. "De VVD zou nog eens een beetje kunnen nadenken", zegt hij over het standpunt van de liberalen ten aanzien van Gaza. "Maar ik moet zeggen: ik hoor kritische geluiden vanuit de VVD op dit punt. Het is een beetje aan het schuiven. Dilan Yeşilgöz zegt nu: 'Het is heel erg wat er op de Gazastrook gebeurt.' Daarvoor was dat minder het geval. Maar het moet meer, dat zou ik willen."

Tekst gaat verder onder X.

Van PVV-leider Geert Wilders, leider van de grootste partij, verwacht Boekestijn niets. "Wilders is in zijn jeugd door het Midden-Oosten getrokken en heeft een soort traumatische ervaring opgedaan. Zijn opvatting is: 'Met alle Arabieren is wat mis, die kun je niet vertrouwen.' Er gebeuren de meest vreselijke dingen op de Westbank! Er wordt gewoon geschoten door illegale kolonisten. Het is echt afschuwelijk! Dat praat Wilders allemaal goed."

Hij hoopt dat de bevolking van Israël snel beelden te zien krijgt van wat er in Gaza gebeurt. Dat is volgens Boekestijn nu nauwelijks het geval. "Op de Israëlische tv zie je alleen maar gebouwen die kapot zijn, maar geen mensen. Wat wij iedere avond zien, zien zij niet. Wat zou er gebeuren als zij zien wat wij zien? In elke oorlog is er tegenwicht nodig. 'Power tends to corrupt, and absolute power corrupts absolutely.'"