Einde handelsoorlog tussen Europa en VS aanstaande? 'Het kan per tweet veranderen'

De internationale handelsoorlog nadert haar climax. Europa probeert uit alle macht een deal te sluiten met Amerika over importheffingen. President Donald Trump veroorzaakte een internationale schokgolf door heel veel landen heffingen op te leggen. Een deal is nu binnen handbereik, weet demissionair minister van Financiën Eelco Heinen.

Volgens Heinen, te gast bij Goedenavond Nederland, gaat het "op zich de goede kant op". "We zijn in gesprek met elkaar. Eerder wisten we niet waar we aan toe waren. Het was echt chaos. Ik was tijdens die negentig dagen pauze in Het Witte Huis en sprak met het economisch team van Trump. Ze menen het echt, maar ze waren ook wel geschrokken van de effecten op de beurzen."

Gas terugnemen

Ten tijde van zijn bezoek merkte Heinen al dat de Amerikanen gas terug aan het nemen waren. "Je zag de rentes op staatsobligaties oplopen. Dat is heel technisch, maar dat is niet goed voor de Amerikaanse staatsschuld. Toen hebben ze ook wel even op die pauzeknop gedrukt en zagen wij dat ze ook zelf wel willen onderhandelen."

Heinen hoopt snel tot een deal te kunnen maken. "Het is heel lastig, want we werken met een regering die heel wispelturig is. Per tweet kan het weer veranderen. Maar ik ben wel optimistisch. Het zou ook echt goed zijn, want waar we het meeste last van hebben - los van de tarieven - is de chaos en onzekerheid. Daar heeft de hele wereld last van."

Volgens Heinen valt de starre houding van de VS niet te onderschatten. "Ze menen het echt. Ook als je met de wat meer redelijke mensen eromheen spreekt, zeggen die: we vinden de huidige situatie niet fair en we gaan jullie aanpakken. Dan probeer je uit te leggen dat ze zichzelf enorm in de voet schieten. Dan zeggen ze: we gaan het sowieso doen."

Bloedirritante fitnessinstructeur

Gedragswetenschapper Tom De Bruyne ziet Trump ook een beetje als een geschenk voor ons. "Trump is een beetje de bloedirritante fitnessinstructeur waar je echt een tyfushekel aan hebt, maar die er wel voor zorgt dat je in conditie moet komen."

Heinen beaamt dat: "Maar het komt wel voor een hoge prijs. Je ziet dat Europa nu eindelijk verantwoordelijkheid gaat nemen voor veiligheid, door meer te investeren in Defensie. Maar ook als het gaat om onze welvaart, dan kijken al die ministers van Financiën elkaar aan. Eigenlijk moeten wij ons huiswerk doen, want we hebben in onze interne markt nog veel grotere handelsbelemmeringen. We kunnen een grote mond hebben over de Amerikanen, maar we hebben zelf ook echt nog wat werk te verzetten."

Wat als de deal niet doorgaat? "Als het echt escaleert, is dat slecht nieuws", zegt Heinen. "Dan worden we direct geraakt, in eerste plaats door tarieven waardoor het leven duurder wordt. Wat eigenlijk nog veel erger is, is die onzekerheid. Daar heeft de hele wereld last van. Dat zet een rem op economische groei. Dat kost ons welvaart en zie je terug op je loonstrookje."

"Als we wel naar een deal gaan - er wordt nu gesproken over tien procent - dan denk ik dat we er nog goed vanaf komen", schetst Heinen het andere scenario. "Omdat er veel zekerheid voor terugkomt. De chaos is weg, en dat is uiteindelijk het allerbelangrijkste."

Per tweet afwachten

Helemaal gerust kan Heinen er niet op zijn na het sluiten van een eventuele deal. "Je moet het per tweet maar afwachten. Tegelijkertijd zien we dat ze er zelf ook last van hebben. Ze willen zelf ook uit deze situatie. Ze hebben het heel erg opgeblazen. De beurzen hebben er last van. Er wordt minder geïnvesteerd. De dollar staat onder druk. Dus ik denk dat ze zelf ook wel zien: we moeten hiermee stoppen."

"Trump zal nooit toegeven dat hij spijt heeft", denkt Heinen tot slot. "Maar ik denk dat het economische team eromheen echt wel zegt: het is tijd om te normaliseren."