Kabinet-Schoof in vier typerende foto's: ongemak, een angstige Nicolien en het stoutste jongetje van de klas

Waar minister-president Dick Schoof een jaar geleden de sleutels van het Torentje kreeg van oud-premier Mark Rutte, kan hij deze eerder dan gepland weer inleveren. Het experimentele kabinet-Schoof kwam, zag en viel na slechts elf maanden aan het roer te hebben gestaan. Politiek verslaggever van WNL Tessa van Viegen heeft vier foto's gekozen die tekenend zijn voor het afgelopen politieke jaar.

1. Het begin van het eind

De eerste foto was volgens Van Viegen ook gelijk de ongemakkelijkste in de Nederlandse politieke geschiedenis. "Ik denk dat ze dit moment zelf ook heel erg ongemakkelijk vonden, dat ze daar met zijn vieren stonden. Vanaf het begin straalde het er al vanaf dat ze er helemaal geen zin in hadden en dat ze elkaar niet konden vinden. Dit beeld is, als je nu terugdenkt, tot aan het einde van de rit zo gebleven."

De foto laat zien "hoe het experiment is mislukt en nooit op de rails is gekomen", zegt ze in Goedenavond Nederland op NPO 1. "Ze zijn nooit bij elkaar gekomen."

2. Nicolien van Vroonhoven en haar voorspellende blik

Op 15 november vorig jaar vond een grote kabinetscrisis plaats na het plotselinge opstappen van NSC-staatssecretaris Nora Achahbar. Een kabinetsval werd ternauwernood afgewend. Reden voor de crisis waren de uitlatingen van bewindspersonen in de ministerraad, die volgens bronnen discriminerend en racistisch zouden zijn geweest naar aanleiding van het geweld in Amsterdam na de wedstrijd Ajax-Maccabi Tel Aviv.

Een opvallende foto werd gemaakt toen de toekomstig NSC-leider Nicolien van Vroonhoven (ze was toen tweede kandidaat achter Pieter Omtzigt, die met een burn-out kampte) in de auto zat, omringd door journalisten. "Dat was voor het Catshuis, ik stond daar toen ook ergens op de achtergrond. In haar ogen zie je de angst omdat ze bijna een journalist aanrijdt, maar ik denk ook ergens de angst dat het kabinet zou vallen. Zij moest erheen om de boel te redden. Het blijft een mooie politieke foto die deze dag heel erg symboliseert."

3. Geert Wilders 'stoutste jongetje van de klas'

Op 3 juni viel het kabinet alsnog, nadat PVV-leider Geert Wilders de boel liet klappen vanwege het "tegenhouden van het strengste asielbeleid ooit". Toen hij in de lift stond, werd een typerende foto gemaakt. "Volgens mij kijkt hij op zijn telefoon en keek hij vanaf zijn telefoon omhoog. Maar het is wel op de dag waarop het kabinet viel en waarop hij werd afgeschilderd als de kwade boosdoener die het allemaal had gedaan. Dan is dit wel een imponerende foto", vindt Van Viegen.

De drie andere coalitieleiders, Van Vroonhoven, Dilan Yeşilgöz (VVD) en Caroline van der Plas (BBB), hadden Wilders die dag neergezet als "het stoutste jongetje van de klas, wat deze foto ook uitstraalt".

4. Van samenwerking naar getouwtrek

Na de kabinetsval moesten de drie overgebleven bewindsvrouwen het samen doen. Dat ging goed, al was het maar voor heel even. "Ze lopen hier al niet echt meer bij elkaar, terwijl net na de val van het kabinet we voor het eerst een beetje eenheid zagen in wat er over was gebleven. Dat ze elkaar met zijn drietjes hadden gevonden, het eens waren en elkaar vasthielden. Dat duurde een paar dagen, maar toen kwam de discussie over de asielportefeuille", blikt Van Viegen terug.

Uiteindelijk wisten ze het getouwtrek op te lossen door allemaal "een stukje van de taart te krijgen, maar ze konden de taart niet echt aan iemand gunnen". Dat laat volgens Van Viegen perfect zien dat "de banden nog steeds niet heel warm zijn, terwijl ze het nog even met elkaar moeten uitzingen".