Oproep kroonprins wakkert nostalgische gevoelens aan in Iran: 'We waren vrienden van het Westen'

Israël en Iran staan lijnrecht tegenover elkaar. Israël richtte zich op kerninstellingen en militaire leiders, Iran antwoordde met massale raketaanvallen. De situatie is in korte tijd geëscaleerd tot een van de ernstigste militaire confrontaties tussen beide landen in de afgelopen decennia.

Na het verstrijken van een Amerikaans ultimatum aan Iran over het nucleaire programma, viel Israël op dag 61 aan in wat bekendstaat als Operatie Rising Lion. Deze operatie richtte zich op nucleaire installaties, militaire infrastructuur en leden van het Iraanse regime. Daarbij werd onder meer gebruikgemaakt van precisiemissies en binnenlandse sabotage, vermoedelijk ondersteund door Mossad.

Als vergelding lanceerde Iran de grootschalige operatie True Promise III, waarbij honderden raketten en drones op Israëlische steden werden afgevuurd, waaronder Tel Aviv en Haifa. Beide zijden hebben dodelijke slachtoffers te betreuren; in Iran vielen honderden doden, waaronder wetenschappers en burgers, en ook in Israël eiste de aanval tientallen levens.

Videoboodschap

"Maak je los van dit regime", reageerde de Iraanse kroonprins Reza Pahlavi in een videoboodschap. Hij spreekt zijn landgenoten rechtstreeks toe en roept op tot verzet tegen het huidige islamitische regime.

"Ik zal niet rusten voordat Iran een nationale, democratische en door het volk gekozen regering heeft", zo luidt de missie van de kroonprins aan zijn landgenoten, nu de gehate regering van zijn land oorlog voert met Israël.

Nostalgie

Volgens Darya Safai, die in 1999 uit Iran vluchtte, heeft de verbannen kroonprins een groot draagvlak binnen het land. "Miljoenen mensen noemen zijn naam", vertelt Safai in Goedemorgen Nederland op NPO 1. "De Iraniërs weten wie ze zijn. Voor de revolutie was de kroonprins een dictator. Maar wat voor dictator was hij en waar was een democratie in de regio? Nergens."

"De mensen hebben een soort nostalgie", verklaart de Belgische politica. "We waren rijk, verwarmd en modern. We waren vrienden van het Westen. Niet zo vijandig vechtend tegen het Westen. Reza Pahlavi kan een sleutelfiguur zijn om de verplaatsing van een autocratie naar een seculiere democratie te realiseren. We zullen zien wat de mensen in de toekomst zullen kiezen, maar dat zal zeker en vast een democratie zijn die seculier is."

Verdere escalatie

Ondertussen waarschuwen internationale analisten voor verdere escalatie. Pro-Iraanse milities in Irak en Syrië zijn inmiddels actief, en Amerikaanse troepen in de regio zijn herhaaldelijk beschoten. Hoewel de VS zich formeel afzijdig houdt, groeit de vrees dat ook Washington in het conflict meegesleurd wordt.

De situatie blijft buitengewoon gespannen. Terwijl oorlogsdreiging en instabiliteit toenemen, hoopt een groeiend deel van de Iraanse bevolking op een politieke omwenteling. Of de huidige chaos zal leiden tot structurele verandering, is nog onzeker. Maar de roep om vrijheid klinkt steeds luider.