Niet de eerste keer dat Israël land aanvalt vanwege atoomprogramma: 'Het is de klok terugzetten'
De nachtelijke aanvallen tussen Iran en Israël zijn al vier dagen bezig, nadat Israël een grootschalige aanval op Iraanse nucleaire doelen uitvoerde. Hoogleraar bij de Nederlandse Defensie Academie Martijn Kitzen vertelt dat het niet de eerste keer is dat dit gebeurt. "Israël tolereert gewoon niet dat er landen in de regio zijn die Israël kunnen aanvallen met een nucleair wapen."
Iran was niet een paar maanden verwijderd van het fabriceren van een kernwapen, maar volgens Israël slechts een paar weken. Daarom heeft de Israëlische geheime dienst, de Mossad, de afgelopen maanden in het geheim aan operatie Rising Lion gewerkt om het nucleaire programma van de Iraniërs te ontregelen. "De nachtmerrie van Israël is een Iraans nucleair wapen", zegt Kitzen in Goedemorgen Nederland op NPO 1.
Operatie Opera
Het is niet de eerste keer dat Israël om deze reden een land aanvalt. "In 1981 voerden ze een aanval uit op het kernprogramma van Irak", vertelt de hoogleraar. De kernreactor, genaamd Osirak en gelegen nabij Bagdad, werd onklaar gemaakt door de Israëlische luchtmacht. Israël vreesde dat Irak onder Saddam Hoessein kernwapens zou ontwikkelen en zag de reactor als een existentiële bedreiging.
De aanval werd door de internationale gemeenschap breed veroordeeld, al werd de toon milder na de Golfoorlog. Israël beschouwde de geslaagde operatie als een preventieve veiligheidsmaatregel waarmee ze een toekomstige kernoorlog hebben voorkomen.
Aanval op Syrische reactor
In 2007 viel de Israëlische luchtmacht vervolgens een Syrische kernreactor aan. Operatie Orchard vernietigde in het grootste geheim een nucleaire reactor in aanbouw. Pas in 2018 gaf Israël voor het eerst toe dat het de aanval had uitgevoerd. Hieruit blijkt dat Israël geen kernprogramma's in omliggende landen accepteert en bereid is om deze met geweld stil te leggen.
Grootschalige aanval op Iran
In de nacht van vorige week donderdag op vrijdag heeft Israël dus opnieuw een aanval uitgevoerd op een land in het Midden-Oosten, ditmaal op grote schaal. Honderden doelen tegelijk werden aangevallen, een belangrijk deel van de legertop werd uitgeschakeld en kernwetenschappers werden gedood. "Iran was doelbewust bezig met zaken die niet alleen voor lieve doeleinden gebruikt zullen worden. De aanwijzingen dat Iran nu echt richting dat wapen ging, waren er", weet Kitzen.
De Vlaamse politica Darya Safai, lid van de N-VA, vluchtte in 1999 uit Iran en vertelt in Goedemorgen Nederland over de strijd die in het Midden-Oosten gevoerd wordt. Ze pleit ervoor dat het Westen moet stoppen met het oproepen tot de-escalatie en benadrukt het belang van de Israëlische operatie voor de wereldveiligheid.
“Iran was doelbewust bezig met zaken die niet alleen voor lieve doeleinden gebruikt zullen worden. De aanwijzingen dat Iran nu echt richting dat wapen ging, waren er.”
'Komen altijd paar raketten doorheen'
Door de luchtaanvallen bestoken Israël en Iran elkaar al dagen met raketten. "De schade is het grootst in Iran", weet Kitzen. "De infrastructuur en leiders liggen helemaal plat, ik denk dat er echt chaos heerst. Heel veel fabrieken en nucleaire programma's zijn aangevallen. Ook de luchtverdediging is platgelegd, dus Israël heeft vrij spel in het noordwesten van Iran." Maar, "Iran heeft nog wel genoeg raketten die ze kunnen afvuren. Je ziet dat Israël bezig is om die raketten in Iran al uit te schakelen."
“De luchtverdediging in Israël is vrij goed, maar tegen zulke grote aantallen is niks opgewassen. Er komen altijd wel een paar doorheen.”
Iran heeft echter een paar duizend raketten tot zijn beschikking. "Ze blijven in staat om af te vuren, dat zie je terug op de grond in Israël. De grootste salvo's zijn honderd raketten geweest. De luchtverdediging in Israël is vrij goed, maar tegen zulke grote aantallen is niks opgewassen. Er komen altijd wel een paar doorheen."
Op geverifieerde beelden is te zien dat de schade in Israëlische steden groot is. "Aan gebouwen, maar ook aan een nucleair onderzoekscentrum. En luchtmachtbasissen worden aangevallen, al weten we niet wat de schade is. Het gaat nog wel even door zo."
'Het is de klok terugzetten'
Vooralsnog lijkt het er niet op dat het Iraanse atoomprogramma definitief is verwoest. "Het is nu nog de klok terugzetten. Voor definitief uitschakelen is veel meer nodig. Netanyahu heeft gezegd dat de campagne minimaal twee weken gaat duren, maar omdat sommige installaties zo diep onder de grond liggen, is het enige land dat de wapens heeft om die installaties uit te schakelen Amerika."
“Het is nu nog de klok terugzetten. Voor definitief uitschakelen is veel meer nodig.”
Netanyahu probeert Trump ervan te overtuigen om tot actie over te gaan, maar "Trump houdt dat tot nu toe gelukkig af, want dat betekent alleen maar verdere escalatie".