'Staat hangt nieuwe stikstofrechtszaken boven het hoofd, nadat minister Wiersma ultimatum van milieuorganisaties negeerde'

Milieuorganisaties plannen een rits aan rechtszaken over stikstof tegen de Staat nu minister Femke Wiersma niet is ingegaan op hun ultimatum. Dat zegt politiek verslaggever Tessa van Viegen. De milieuclubs wilden binnen twee weken met Wiersma om tafel om het te hebben over haar bekritiseerde stikstofmaatregelen, maar die tijd is inmiddels verstreken.

De milieuorganisaties hebben bevestigd nieuwe rechtszaken door te zetten, zegt Van Viegen in Goedemorgen Nederland op NPO 1. ''Ze hebben de afgelopen weken al de voorbereidingen getroffen, maar toch nog gehoopt op zo'n afspraak met Wiersma, om te kijken of er nog schot in de zaak zou komen. Ze kregen nul op het rekest. Er is geen enkel contact geweest, dus ze moeten wel.''

Achter het ultimatum zitten Mobilisation for the Environment en Vereniging Leefmilieu. ''Ze staan bekend om een flink aantal gewonnen rechtszaken op het gebied van stikstof en milieu."

'Zelfbeheersing voordat je naar rechter stapt'

Staatssecretaris Jean Rummenie (Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur), ook te gast in Goedemorgen Nederland, betreurt de gang naar de rechter. "We moeten in ogenschouw nemen dat verschillende kabinetten hiervoor het ook niet opgelost hebben. Ik denk dat we toch echt de eerste stappen in de goede richting hebben gezet. We gaan in augustus verder praten over uitbreiding van het pakket."

Rummenie wil naar eigen zeggen een punt maken: ''De trias politica, de scheiding der machten, is een prachtig systeem, maar het vergt ook enige zelfbeheersing wanneer je naar de rechter stapt. Ik doe een oproep voor het oude model van Nederland: het poldermodel. Daar zijn we altijd goed mee weggekomen, dat we er met elkaar uitkomen.''

De staatssecretaris roept de milieuorganisaties op geen juridische stappen te zetten. ''Het is een ingewikkelde klus.''

'Coalitie en oppositie teleurgesteld'

Donderdag staat het stikstofpakket van Wiersma op de agenda in de Tweede Kamer. Het wordt pittig voor de minister, denkt Van Viegen. ''De coalitie en oppositie zijn erg teleurgesteld over de plannen die er liggen. Het zou niet ver genoeg gaan of niets oplossen. Partijen maken zich grote zorgen.''

De politiek verslaggever stipt aan dat ook de landsadvocaat niet te spreken is over de stikstofplannen. ''Die zegt dat er meer moet gebeuren voordat hij de boer op kan met dit verhaal.''

Wiersma wil de stikstofuitstoot aanpakken op een manier die boeren en ondernemers 'niet onnodig schaadt'. Zo wordt de deadline voor stikstofreductie opgeschoven van 2030 naar 2035. Boeren die dichtbij kwetsbare natuurgebieden wonen, moeten mogelijk verkassen. Voor automobilisten wordt de maximumsnelheid op plekken verlaagd. Tegelijkertijd moet de veestapel blijven krimpen om het mestoverschot terug te dringen.

Inmiddels is er contact geweest tussen het ministerie en Mobilisation for the Environment. Er wordt alsnog een afspraak gepland. Wat doet doet voor de eventuele rechtszaken is nog niet duidelijk.