Hoe bereid je je voor op een oorlogsoffensief? 'Je kunt jezelf trainen', zegt staatssecretaris Tuinman

Van NAVO-baas Mark Rutte tot veiligheidsminister David van Weel en van topgeneraal Mart de Kruif tot Commandant Landstrijdkrachten Jan Swillens: de laatste tijd waarschuwen prominente bestuurders links en rechts dat we ons moeten voorbereiden op een mogelijke oorlog. Maar wat betekent dat concreet, voorbereiden? Staatssecretaris Gijs Tuinman van Defensie geeft advies in WNL op Zondag: "Het is belangrijk dat je je buren een keertje hebt gezien en het een en ander bespreekt."

Je moet er niet aan denken, maar het kan gebeuren: er breekt brand uit, de stroom valt weg of er is in jouw buurt sprake van ernstig geweld. Misschien vanwege een oorlogsoffensief, maar misschien ook vanwege een 'onschuldige' stroomstoring, een omgevallen kaars of een ruzie in de wijk. Weet jouw hele familie dan wat ze moeten doen?

"Ik denk dat twee dingen in de eerste plaats heel belangrijk zijn als je je daarop wilt voorbereiden", vertelt Tuinman. "Ten eerste moet je jouw zelfredzaamheid onder de loep nemen. Het is al vaker gezegd, maar een noodpakket kan je daarbij helpen." Denk bijvoorbeeld aan flessen water, dekens en contant geld. Een volledige lijst met spullen vind je hier.

"Ten tweede moet je kijken naar je 'samen-redzaamheid', aldus Tuinman. "Het is écht superbelangrijk dat je weet wie er bij jou in de buurt woont. We weten tegenwoordig vaak niet meer wie onze buurvrouw of buurman is, terwijl dat juist enorm kan helpen in een noodsituatie."

"Een mooi voorbeeld: bij mij op de hoek woont een leuk gezin met drie kinderen. De vader is brandweerman en de moeder werkt in het ziekenhuis. Als het misgaat in Nederland, moeten zij gelijk aan het werk. Die ouders hebben nu een afspraak gemaakt met een gepensioneerd echtpaar dat ook in de straat woont: als er iets gebeurt, past het echtpaar op hun kids. Dat is heel waardevol. Het is belangrijk dat je je buren een keertje hebt gezien en het een en ander bespreekt."

Oefening baart kunst

Daarnaast kan het helpen om een noodsituatie te simuleren, vertelt Tuinman. "De drang om te overleven en een uitweg te vinden zit sowieso in de aard van de mens, maar je kunt dat ook echt trainen. Waar het mee begint, is een keer 24 uur doen alsof je geen energie hebt, geen stroom hebt. Ik zal je vertellen, ik heb dat ook wel eens gedaan met mijn eigen kids. We gingen allemaal in bed liggen en deden alsof er beneden brand was."

"Wat dan bijzonder is om te zien: kinderen zijn vaak vele malen creatiever en zelfredzamer dan wij. Opa en oma ook, want die hebben de oorlog meegemaakt. De generatie die nu op middelbare leeftijd is, doet het eigenlijk het minst. Wij worden zo opgeleid, getraind en gevormd, dat als er brand is, wij gelijk 112 bellen en vervolgens in bed blijven liggen. We wachten, hopen dat de brandweer snel komt. Kinderen doen dat dus niet!"

'Wacht niet op de overheid'

Als een oefening niet perfect verloopt, is dat volgens Tuinman echter geen reden om in de stress te schieten. "Ik heb ervaring met speciale operaties over de hele wereld, met de best getrainde militairen die we hebben. Zelfs zij komen vaak te laat aan bij een noodgeval. Soms ook op de verkeerde plek, met de verkeerde spullen op zak; in een noodgeval heb je regelmatig gewoon een plan dat niet past."

Maar júist vanwege die onvoorspelbaarheid is het belangrijk om voorbereidende maatregelen te treffen, benadrukt de staatssecretaris. "Mijn punt is, een noodsituatie kan ons vandaag de dag allemaal overkomen. Ik wil mensen vooral oproepen om alleen te analyseren en toe te kijken wat er gebeurt. Treed ook handelend op. Wacht niet op de overheid tot ze alle zaken geregeld hebben."

Extra: 5 tips van Filemon Wesselink

Wil je meer weten over hoe je je kunt voorbereiden op noodsituaties? In een extra fragment van Goedemorgen Nederland geeft programmamaker Filemon Wesselink nog vijf concrete tips. Bekijk de video hieronder: