Minister Brekelmans: Donald Trump komt naar NAVO-top in Den Haag

De Amerikaanse president Donald Trump komt ‘gewoon’ naar de NAVO-top in Den Haag eind juni. Dat zegt minister van Defensie Ruben Brekelmans in Goedemorgen Nederland. "Het signaal dat wij tot nu toe vanuit de Amerikaanse regering hebben gekregen, is dat hij gewoon aanwezig zal zijn."

Volgens het Duitse blad Der Spiegel dreigt Trump de top over te slaan als NAVO-bondgenoten niet meer investeren in defensie. "Dat zijn speculaties," reageert Brekelmans. Volgens de minister laat het Witte Huis weten dat niet alleen Trump naar Den Haag zal komen, maar ook zijn minister van Defensie, Pete Hegseth.

"Uiteraard is het voor de Verenigde Staten van groot belang dat Europese landen meer verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen veiligheid," aldus de bewindsman (VVD), die ziet dat landen stappen zetten. "Je ziet dat veel landen die nog onder de tweeprocentsnorm zaten – zoals Spanje en België – inmiddels hebben aangegeven: we trekken er een flink bedrag voor uit."

Vanuit Amerika is er dan ook geen bericht ontvangen dat Trump niet zal komen, benadrukt Brekelmans. "Onlangs is NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte nog in het Witte Huis geweest, en ook hij zegt: Trump komt."

Volgens Brekelmans worden de geruchten over Trumps mogelijke afwezigheid gebruikt als pressiemiddel vanuit Washington. "Er zijn natuurlijk krachten binnen de Amerikaanse regering die zeggen: als je de druk verder wilt opvoeren, laat dit dan boven de markt hangen. Maar er is geen formeel signaal dat hij niet zou komen."

NAVO-norm

In aanloop naar de top in Nederland laait de discussie over de NAVO-norm voor defensie-uitgaven verder op. NAVO-chef Rutte wil dat bondgenoten vijf procent van hun economie gaan besteden aan hun verdediging. Maar anders dan de Amerikaanse president Donald Trump zouden ze 3,5 procent echt in defensie moeten steken en 1,5 procent kunnen uitgeven aan bijvoorbeeld infrastructuur en cyberveiligheid. 

Dat staat volgens ingewijden in de voorstellen die Rutte de 32 lidstaten heeft gedaan om richting te geven aan de onderhandelingen over een nieuwe limiet. De NAVO-landen spraken ruim tien jaar geleden af twee procent van hun bruto binnenlands product (bbp) aan defensie te besteden. Na jarenlang getalm haalt het grootste deel van de bondgenoten die norm, maar geldt die alom als niet meer hoog genoeg.

De onderhandelingen over een nieuwe norm zijn in volle gang en staan onder hoge druk. Trump eist een tweeënhalf keer zo hoge norm, van vijf procent van het bbp. Hij heeft meermaals gezegd dat de VS bondgenoten die te weinig in hun defensie steken niet zullen beschermen. Dat raakt de grondslag van de alliantie. Volgens Brekelmans zijn de onderhandelingen begonnen. 

"We bevinden ons nu natuurlijk in de aanloop naar de NAVO-top in Den Haag eind juni. Dan moet er tussen de 32 bondgenoten een afspraak worden gemaakt over wat het nieuwe percentage zal zijn. Het overleg om tot overeenstemming te komen is nu op gang gekomen," aldus de minister.

Nederland voldoet inmiddels aan de NAVO-norm van twee procent. Of er meer geïnvesteerd gaat worden in defensie, wil Brekelmans nog niet zeggen. "Ik zal daar pas meer over zeggen wanneer wij als kabinet duidelijk maken hoe wij als Nederland in die discussie staan. Ook in het parlement zal hierover worden gesproken."

"Maar wat de NAVO eerder al heeft aangegeven – en daar begint het mee – is dat de dreiging vanuit Rusland toeneemt. Daar moeten we meer militair vermogen tegenover stellen om niet alleen tachtig jaar vrijheid te vieren, maar straks ook honderd jaar en langer. Daarvoor is veel meer budget nodig dan we momenteel hebben."

Amerika 'absoluut' bondgenoot

Volgens Brekelmans is het "juist nu" belangrijk om het NAVO-bondgenootschap te koesteren en te versterken. "Het mooie van zowel gisteren als vandaag (4 en 5 mei, red.) is dat onze traditionele, meest hechte bondgenoten erbij zijn: Canada, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en Polen. Maar ook onze vroegere vijand, Duitsland, is nu een zeer hechte bondgenoot. Je ziet hoe de geschiedenis daarin kan veranderen."

Amerika is volgens de minister nog altijd een trouwe partner. "Absoluut. Ze stellen zich wel anders en harder op. Waar Amerikanen in het verleden zeiden: 'We stellen weinig eisen aan het bondgenootschap', is er nu een president die heel duidelijk zegt: 'Europa moet meer verantwoordelijkheid nemen voor zijn eigen veiligheid. Maar als Europa dat doet, dan blijven we een trouwe bondgenoot.'"

Brekelmans benadrukt: "Vandaag staan we stil bij hoe essentieel vrijheid en veiligheid zijn, en dat we die moeten beschermen."