Unieke geluidsopname van SS'er Klaus Barbie over razzia Amsterdam: 'Hij lacht erbij, vreselijk'
Op 19 februari 1941 verzet een Joodse knokploeg zich in ijssalon Koco in Amsterdam tegen een Duitse politiepatrouille. Het loopt slecht af: de Duitsers komen terug en een groep Joodse mannen wordt afgevoerd naar Auschwitz. In uitgelekte tapes van oorlogsmisdadiger en SS'er Klaus Barbie wordt die bewuste dag uitvoerig beschreven. De geluidsopnames zijn voor het eerst te horen in de WNL-documentaire De Barbie Tapes.
"Langzaam gingen ze erop af", beschrijft Barbie de razzia aan de Van Woustraat 149. "Het café was het hart van het gezamenlijk verzet. Dat hebben we toen ingenomen. Je had daar die verdomde Jood. Ik ging daar als SS'er heen. We deden de deur open. Er stond een fiets, die heb ik tussen de deur gesmeten."
Freerk van der Meulen en Frank Blom zijn neven van Ernst Cahn, de eigenaar van de ijssalon indertijd. Cahn was een uit Duitsland gevluchte Jood die eind jaren '30 de ijswinkel opende.
"Voor de fatale inval was er veel gedoe in Amsterdam. Joodse winkels werden gemolesteerd", vertelt Van der Meulen. "Ook de ijssalon is af en toe kort en klein geslagen." Cahn bood daar onderdak aan een joodse knokploeg, waar de SS op gegeven moment achter kwam.
'Mooie kale knikker'
"We kregen het bevel om ze levend te arresteren", aldus de woorden van Barbie, te horen in de documentaire. "Maar die Cahn had zo'n mooie kale knikker. Voor in het café had die klootzak een gasleiding gesaboteerd. Hij spoot mij helemaal onder. Ik ben een van de weinige Duitsers uit die tijd die door gas werd verwond. Ik werd vol geraakt en heb liters melk moeten drinken." Vervolgens vertelt hij lacherig hoe hij Cahn in elkaar sloeg met een asbak. "Ik sloeg hem en hij vloog de hele winkel door."
In totaal waren in de ijssalon elf á twaalf Joden aanwezig, aldus Barbie. "Het personeel, die hebben we gearresteerd."
"Ik begrijp hieruit dat hij de Joden een lesje wilde leren", reageren de neven op de audiotape. "Daar komt het op neer. Een les leren en daarna totaal afvoeren. Hij lacht erbij. Vreselijk dat die man zo gehandeld heeft, terwijl hij niet eens zolang in Amsterdam geweest is." Na de arrestatie werd Cahn geëxecuteerd.
De Barbie Tapes
Barbie was een brute oorlogsmisdadiger, die tijdens de Tweede Wereldoorlog bekend werd om zijn martelmethoden en tientallen doden op zijn geweten heeft. Van 1940 tot 1942 was hij werkzaam in Amsterdam. Na de oorlog vluchtte hij naar Bolivia, waar hem de hand boven het hoofd werd gehouden.
Hoe het Klaus Barbie daar is vergaan, zie je in de NPO Doc: De Barbie Tapes van Omroep WNL, die wordt uitgezonden op 3 mei 2025 om 20.30 uur op NPO2. Van de documentaire is ook de zesdelige podcast De Barbie Tapes gemaakt, te beluisteren via NPO Luister.