Gevangenen mogelijk nóg veel eerder op vrije voeten door cellentekort: 'Heel desastreus'

Staatssecretaris Ingrid Coenradie (Justitie en Veiligheid) vreest grote problemen als het groeiende cellentekort in Nederland niet wordt opgelost. "We praten nu nog over gedetineerden die maximaal veertien dagen eerder vrijkomen, maar we gaan echt toe naar een veel langere periode", waarschuwt ze. "Het is een enorm hard gelag."

Volgens Coenradie is er momenteel geen enkel uitzicht op de bouw van nieuwe gevangenissen, terwijl tegelijkertijd essentiële renovaties aan bestaande inrichtingen niet langer uitgesteld kunnen worden. "Het gaat niet om een likje verf, maar om onderhoud dat op last van de brandweer moet gebeuren", benadrukt de PVV-bewindsvrouw.

Bijna helft van cellen verdwijnt

Als er geen extra geld komt, moet Coenradie in 2029 maar liefst 4100 cellen sluiten. Dat zou betekenen dat bijna de helft van de huidige capaciteit, ongeveer 9000 cellen, verdwijnt. "Heel desastreus", zegt ze in Goedemorgen Nederland op NPO 1. De staatssecretaris had 500 miljoen euro nodig om de acute problemen op te lossen, maar kreeg dat bedrag niet bij de recente bijstelling van de begroting.

"Ik ben wel heel strijdbaar, ook straks richting de begroting", zegt Coenradie. "Er moet echt een moment komen dat iedereen inziet dat we afspraken hebben gemaakt over zwaardere straffen in het regeerprogramma. Daar wil ik me aan conformeren, maar dan moet ik het ook kunnen uitvoeren."

‘Geen politieke keuze’

Coenradie uit stevige kritiek op eerdere politieke beslissingen: "Ik verbaas me erover dat het de afgelopen periode ook een politieke keuze is geweest. Ik vind: als een rechter een uitspraak doet, dan heb je niks te kiezen. Het moet geen keuze zijn. Je moet zorgen dat die straf ook ten uitvoer kan worden gelegd."

Voormalig minister Annemarie Jorritsma sloot zich aan bij die oproep. "Het is eerder gebeurd dat we cellentekort hadden. We hebben zelfs mensen in het buitenland gestald. Dit kan gewoon niet. Dus ik ga ervanuit dat het bij de begroting geregeld wordt. Kan niet anders."

Politieke verdeeldheid

Het dossier zorgt al maanden voor spanningen binnen de coalitie van PVV, VVD, NSC en BBB. Toen Coenradie besloot om veroordeelden in sommige gevallen eerder vrij te laten om ruimte te maken, probeerden PVV, VVD en BBB dit via een motie tegen te houden. NSC werkte daar echter niet aan mee, waardoor de motie het niet haalde.

Coenradie benadrukt dat de hele coalitie verantwoordelijkheid draagt voor het financiële tekort. "Zwaardere straffen vragen om voldoende celcapaciteit. Dat moeten we waarmaken."