Robbert Dijkgraaf maakt zich grote zorgen om wetenschap door beleid Trump: 'Meest beschadigde slachtoffer'

President Donald Trump leeft sinds zijn tweede termijn als president van de Verenigde Staten op gespannen voet met de academische wereld in zijn land. De wetenschap staat flink onder druk, alarmeert president van de International Science Council Robbert Dijkgraaf. "Het terugtrekken van de Amerikaanse wetenschap is het laatste wat we nodig hebben", luidt zijn boodschap bij radioprogramma Sven op 1.

De meest vooraanstaande universiteiten van de wereld moeten het inclusiviteitsbeleid op de helling zetten en echt iets doen tegen antisemitisme, vindt het Witte Huis. Door de reactie van de universiteiten daarop bevroor Trump miljarden aan subsidie en gingen de wetenschapsinstituten zelf op zoek naar extra centen op de kapitaalmarkt.

Luister de uitzending hier terug:

Dijkgraaf merkt dat beide onderwerpen waar hij zich als hoogleraar mee bezighoudt, wetenschap en internationale samenwerking, onder druk staan. "Het is echt tegen de wind in trappen", verzucht Dijkgraaf, die veel hinder ondervindt van het beleid van Trump. "Dat is de meest recente oprisping van een gevoel dat toch wel breed in de wereld is, dat terugduwt tegen de wetenschap en de academische vrijheid en dat zal waarschijnlijk ook nog wel een tijdje bij ons blijven."

'Meest beschadigd'

Trump vierde woensdag zijn eerste honderd dagen van zijn tweede ambtstermijn, een periode die de wetenschap volgens Dijkgraaf bepaald geen goed heeft gedaan. "Ik denk dat de wetenschap misschien het meest onverwachte maar misschien ook wel het meest beschadigde slachtoffer is. Niet alleen omdat wetenschap belangrijk is voor Amerika, maar het is natuurlijk het nummer één land in de wetenschap. Het zijn universiteiten die een voorbeeld zijn voor de rest van de wereld."

"Amerika speelt echt een heel grote rol in de internationale wetenschap", benadrukt Dijkgraaf. "Dit is niet alleen ernstig, maar ook dit is ook een schade die lang bij ons zal blijven en die wij ook in de wereld zullen gaan ervaren. Trump is geen grote vriend van de wetenschap."

Internationale samenwerking

"Wetenschap is een publiek goed", luidt de hoofdboodschap van Dijkgraaf. "Alle wereldburgers gedijen bij een wetenschap die in staat is te groeien en te bloeien. Wat we zien is dat niet alleen de wetenschap en de academische vrijheid, maar ook internationale samenwerking onder druk staat. Als we het hebben over de grote problemen waar we ons zorgen over maken, pandemieën, klimaat, milieu, de oceanen, die trekken zich niks aan van grenzen."

"Het terugtrekken van de Amerikaanse wetenschap is het laatste wat we nodig hebben om deze problemen te adresseren. Blijf geloven in internationale samenwerking. Als er één plek is waar we dat nodig hebben, is dat binnen het onderzoek en wetenschap."

Boodschap

De boodschap van Dijkgraaf aan Trump is dat de president van de VS zelf baat heeft bij de wetenschap. "Als je kijkt naar zijn agenda om economische groei te brengen en om de grote ongelijkheden tegen te gaan, dan zal je ook daar de wetenschap keihard nodig hebben."

Het beleid van Trump is een trendbreuk met het verleden. "Republikeinen waren grote supporters van de wetenschap", weet de voormalige minister van Onderwijs, Cultuur & Wetenschap. "Vanuit het perspectief van economische innovatie, van veiligheid en van defensie. Het moet eigenlijk een politiek neutraal onderwerp zijn. Dat is het op dit moment niet. Dat moet de wetenschap ook zichzelf aantrekken."