Langverwachte mineralendeal tussen VS en Oekraïne beklonken: 'Veel ruzie over gemaakt'

De Verenigde Staten en Oekraïne hebben woensdag de belangrijke grondstoffendeal ondertekend, aldus een verklaring van het Amerikaanse ministerie van Financiën. Ook de Oekraïense minister van Economie Joelia Svyrydenko, die naar Washington kwam voor het sluiten van de deal, meldt op X dat ze namens de Oekraïense regering de krabbel heeft gezet.

De landen ondertekenden de overeenkomst na maanden vertraging. De Oekraïense president Volodimir Zelenski zou eind februari zijn handtekening zetten tijdens een bezoek aan het Witte Huis, maar dat gebeurde niet wegens een ruzie met de Amerikaanse president Donald Trump. Daarna volgden nieuwe onderhandelingen.

"Het is een deal die heel lang in de lucht hing en waar veel ruzie over gemaakt is", vat oud-ambassadeur van Rusland en Oekraïne Ron Keller samen in Goedemorgen Nederland op NPO 1. "De Oekraïners hebben vorig jaar september, voor de verkiezingen in de VS, al bedacht dat ze de Amerikanen meer moeten binden aan blijvende steun, dat begon af te kalven."

Investeringsfonds in ruil voor grondstoffen

Dat moest door middel van een grondstoffendeal gebeuren, waarin de Verenigde Staten de vruchten plukt voor grondstoffen uit Oekraïense bodem en Oekraïne op blijvende steun uit de VS kan rekenen. Dat bestaat niet meer uit militaire steun, maar uit een investeringsfonds voor de wederopbouw van het land.

Zowel de Amerikanen als de Oekraïners reageren positief op de deal. Trump kan hierdoor aan het Amerikaanse volk laten zien dat ze iets terugkrijgen voor al het geschonken geld aan Oekraïne, terwijl Oekraïners verheugd zijn dat er geld voor wederopbouw vrijkomt en de economie hierdoor kan groeien.

"Als erkenning voor de aanzienlijke financiële en materiële steun die de Verenigde Staten hebben verleend aan de verdediging van Oekraïne sinds de grootschalige invasie van Rusland, stelt dit economische partnerschap onze twee landen in staat om samen te werken en te investeren om ervoor te zorgen dat onze gezamenlijke middelen, talenten en capaciteiten het economisch herstel van Oekraïne kunnen versnellen", luidt de verklaring.

Keller ziet dat Oekraïne niet meer praat over veiligheidsgaranties met de VS en daarvoor naar Europa kijkt. "De VS trekt zich terug, maar naar de toekomst kijkend is het wel degelijk mogelijk dat de Amerikanen Oekraïne anderszins blijven steunen."

Voorkeursbehandeling

Kortom, de overeenkomst geeft de Verenigde Staten een voorkeursbehandeling bij nieuwe Oekraïense overeenkomsten over toegang tot natuurlijke hulpbronnen. De Oekraïense economieminister Svyrydenko meldt op X enkele bepalingen van de overeenkomst en schrijft dat Oekraïne beslist welke grondstoffen worden gewonnen en waar dat zal gebeuren. "De ondergrond blijft in Oekraïense handen - dit staat duidelijk vastgesteld in de overeenkomst."

"Het feit dat Oekraïne en Amerika weer met elkaar praten en gemeenschappelijke belangen opbouwen, is goed nieuws", concludeert oud-ambassadeur Keller.