Jonge betogers gedood in Kenia, had de koning wel moeten gaan? 'West-Europa is een bubbel'

De koning bezocht onlangs Kenia, kort nadat in het land jonge betogers waren omgekomen door politiegeweld. Dat roept de vraag op of het staatsbezoek wel gepast was. "Ik denk dat ze beter niet hadden kunnen gaan", oordeelt onderzoeker Huub Ruel. Maar de afweging is minder eenvoudig dan het misschien lijkt.

Sinds de verkiezing van president William Ruto in 2022 is er grote onrust in Kenia. Volgens ANP-verslaggever en koningshuisdeskundige Anne Gordijn maakt Ruto volgens tegenstanders verkiezingsbeloften over het tegengaan van de inflatie en het creëren van banen voor jongeren niet waar, waarna Kenianen massaal de straat op gingen.

Bij die protesten werden tientallen, vooral jonge mensen ontvoerd en kwamen nog eens tientallen om, schets Gordijn de situatie in het land. "Veel Kenianen waren daarom kritisch over het bezoek van de koning aan Ruto. Er is ook een petitie gestart."

Tekst gaat verder onder X.

'Kenia is eigenlijk best stabiel'

Toch koos de Nederlandse regering ervoor om het staatsbezoek in maart door te laten gaan. Dat was onverstandig, vindt onderzoeker Ruel, die zich bezighoudt met internationaal bedrijfskunde en diplomatie. "Je moet een afweging maken: is het glas half vol of half leeg?"

Maar Gordijn begrijpt dat het geen simpele keuze was: "Kenia is eigenlijk best een stabiel land in de regio. Er gaan dingen niet goed, en die heeft de koning publiekelijk aangekaart. De koning zei: 'Ik wil er toch heen, ik wil de verhalen horen en als goede vriend van Kenia kunnen zeggen: dit keuren wij af'."

Ruel looft het handelen van de koning, eenmaal in Kenia. "Als je er wel naartoe gaat, moet je adresseren wat er gebeurt. Dat heeft de koning gedaan. Hij heeft gezegd: ik breng geen bezoek aan Ruto, Nederland brengt een bezoek aan Kenia."

NSC-minister Caspar Veldkamp van Buitenlandse Zaken zei in Kenia dat het land een moderne grondwet heeft, maar voelde zich genoodzaakt om daarbij op te merken: "Desondanks hebben de gebeurtenissen van afgelopen zomer ook in onze samenleving bezorgdheid gewekt over de rechtsstaat en de verantwoordingsplicht."

'Wereld is divers'

Duurzaamheidsondernemer Ruud Koornstra, te gast in de studio, steunt de aanpak van de koning. "Ik vind het goed dat hij niet wegkijkt van de problemen, maar toch zijn gezicht laat zien in het land. Ik denk dat er niet veel Nederlandse ondernemers actief zijn in Kenia, maar Afrika is een continent in opkomst. Laten we daar technologie naartoe brengen."

Volgens Ruel moet je de kansen in Afrika wel realistisch bekijken. "Afrika is al een aantal keer bestempeld als continent van de toekomst, maar iedere keer viel het helaas tegen", zegt hij over zijn standpunt om niet te gaan. "De wereld is divers en zal dat over honderd, tweehonderd of driehonderd jaar ook nog zijn. In zo'n wereld moet je opereren en afwegingen maken. Natuurlijk is het mooi om goede technologie te brengen, maar het is lastig."

Koornstra ziet toch veel potentie. "Natuurlijk is er corruptie en is Afrika vandaag niet de grootste afzetmarkt, maar ondernemers, zeker aan mijn kant, denken niet alleen aan geld verdienen. Ze willen Nederland en de wereld toekomstbestendig maken."

Ruel benadrukt dat de afweging ingewikkeld is. "Ik kijk realistisch naar de wereld. West-Europa is een bubbel waar we relatief in alle rust leven. Zodra je buiten die randen komt, kom je in landen waar issues zijn. Dat geldt voor heel Afrika."