Hoe gaat de sobere uitvaart van paus Franciscus eruitzien? 'Gewoon in een kist op de grond'

Zaterdag vindt in Rome de uitvaart plaats van paus Franciscus. De plechtigheid wordt gehouden op het Sint-Pietersplein, waar ruimte is voor maar liefst 300.000 mensen. Duizenden pelgrims, gelovigen en wereldleiders worden verwacht om de paus een laatste eer te bewijzen. Vaticaankenner Wilfred Kemp vertelt wat we van de plechtigheid kunnen verwachten: "Trump… die zit waarschijnlijk op rij drie. Of hij dat accepteert? Geen idee.”

Na zijn overlijden op tweede paasdag werd het lichaam van paus Franciscus opgebaard in Casa Santa Marta, de plek waar hij sinds zijn verkiezing in 2013 woonde. Op woensdag werd zijn lichaam overgebracht naar de Sint-Pietersbasiliek. Daar kunnen mensen tot vanavond afscheid van hem nemen.

De uitvaartmis zal volgens de standaard katholieke liturgie worden gehouden, maar is geen speciale ritus voor paus Franciscus. Hij had namelijk uitdrukkelijk gevraagd om een sobere plechtigheid, vertelt Kemp in Goedemorgen Nederland op NPO 1: "De vorige pauzen werden als een soort vorst opgebaard, op een verhoging in de kerk. Dat wilde paus Franciscus niet. Hij zei: 'Ik wil gewoon in de kist op de grond.'"

Ook de traditie van de driedubbele kist is losgelaten. Vroeger werd het lichaam van de paus eerst in een cipressenhouten kist gelegd, die vervolgens in een zinken kist werd geplaatst, met daaromheen een eikenhouten kist. Franciscus heeft die traditie afgeschaft. "Tja, hij wilde het niet", reageert Kemp. "Dus zo is het ook gebeurd."

Symboliek

Desalniettemin zullen veel traditionele katholieke gebruiken voorbijkomen op zaterdagochtend. Tijdens de uitvaartmis staat de gesloten kist centraal op het bordes van de Sint-Pieter. Op de kist ligt een evangelieboek, als symbool voor het fundament van het geloof. Daarnaast staat een paaskaars, die verwijst naar het licht van Pasen en de verrezen Christus.

Ook de sluiting van de kist zal vrijdagavond op ceremoniële wijze verlopen, aldus Kemp. “Er wordt een zijden doek over zijn hoofd gelegd en de paus wordt met wijwater besprenkeld,” zegt Kemp. “Dat markeert het einde van zijn aardse leven. Net als bij zijn doop na de geboorte, wordt ook nu water gebruikt; de cirkel is rond. Er wordt bovendien een document in de kist gelegd met daarin zijn levensverhaal, en enkele euromunten met zijn afbeelding. Dat is een oude traditie."

'Of Trump dat accepteert? Geen idee'

Bij de uitvaart zullen tal van hoogwaardigheidsbekleders aanwezig zijn, waaronder de Argentijnse president Javier Melei, en de Italiaanse president Sergio Mattarella. Volgens Kemp is er, wederom volgens de traditie, een duidelijke volgorde in wie waar mag zitten: “Melei, Mattarella en de regerende katholieke vorstenhuizen krijgen de beste plekken, dan de grootmeester van de Orde van Malta, daarna de niet-regerende katholieke vorstenhuizen en dan pas de wereldleiders. Trump… Tja, die zit waarschijnlijk dus op rij drie. Of hij dat accepteert? Geen idee.”

De laatste rustplaats

Na de uitvaartdienst zal Franciscus worden begraven in de basiliek van Santa Maria Maggiore, zijn favoriete kerk in Rome. Daarmee verschilt zijn afscheid wederom van zijn voorgangers; de meeste pauzen liggen begraven in de grotten onder de Sint-Pieter. In zijn testament schreef Franciscus: “Ik wens dat mijn laatste aardse reis eindigt in dit oude Mariaheiligdom, waar ik voor en na elke reis kwam om te bidden.” Zijn graf zal eenvoudig zijn, zonder versieringen. Alleen de naam ‘Franciscus’ wordt erop gezet.