Zorgen om 'alternatieve dodenherdenking' tijdens 4 mei: 'Hoop dat mensen zich normaal gedragen'

Na een pro-Palestijnse demonstratie op Eerste Paasdag in Rotterdam, waarbij vlaggen van terreurorganisaties als Al-Qaeda en IS werden getoond, laait de discussie op over het demonstratierecht op gevoelige momenten. De aankondiging van een alternatieve herdenking op 4 mei – waar ook Palestijnse slachtoffers van de oorlog in Gaza herdacht zullen worden – leidt tot toenemende zorgen over een waardig verloop van Nationale Dodenherdenking.

Minister van Justitie en Veiligheid David van Weel reageerde eerder in de Tweede Kamer op de demonstratie in Rotterdam. "Niet alles wat mag, moet", zei hij. "Wettelijk is er geen belemmering om een demonstratie te houden op bijvoorbeeld Pasen, of op andere feestdagen, maar daarbij moeten we ook oog houden voor anderen."

Van Weel gaf aan liever geen demonstraties te zien op 4 mei en refereerde daarbij aan de pro-Palestijnse demonstratie op zondag Eerste Paasdag, waarbij terroristische vlaggen van onder meer Al-Qaeda en IS werden getoond. "Waarom zou je in vredesnaam de vlag van een terroristische organisatie tijdens een demonstratie voeren? Dat leidt alleen maar tot meer polarisatie in een meer gespannen samenleving."

Staatssecretaris voor Participatie en Integratie Jurgen Nobel sluit zich in de uitzending van Goedemorgen Nederland op NPO 1 aan bij de zorgen van Van Weel. "De woorden van de minister zouden de mijne kunnen zijn: wat bezielt je om met zo'n vlag de straat op te gaan? Deze vlaggen horen niet in het Nederlandse straatbeeld thuis. Ik vind het goed dat de minister dit gaat onderzoeken. Waar terroristische organisaties voor staan, dat staat haaks op de open en vrije samenleving die we hier willen zijn."

Nobel hoopt dat het protest op 4 mei uitblijft en Dodenherdenking waardig verloopt. "Ik ga hier geen stoere teksten uitslaan. De minister heeft aangekondigd hier onderzoek naar te doen. De woorden 'wat bezielt je' geven denk ik wel aan hoe de minister en dit kabinet hier naar kijkt. Ik hoop dat mensen zich normaal gedragen en we een waardige Dodenherdenking hebben."

'Enorm foute boel'

De zorgen worden gedeeld door voormalig Eerste Kamervoorzitter Ankie Broekers-Knol (VVD), eveneens in de studio. Zij uitte stevige kritiek op het initiatief van The Rights Forum om gelijktijdig met Dodenherdenking op 4 mei ook Palestijnse slachtoffers te herdenken.

"4 mei is stilstaan bij het leed van toen én alle oorlogshandelingen daarna waarbij Nederlanders zijn overleden. Dat is gewoon 4 mei. Dan moet je het op een andere dag doen. Er wordt ergens impliciet een link gelegd tussen Gaza, Israël en de herdenking van in ieder geval minimaal 100.000 Joden die in de oorlog zijn omgekomen. Dat vind ik enorm foute boel."

Broekers-Knol waarschuwt voor het oprekken van de herdenking naar tal van andere conflicten. Volgens haar is de vraag waar herdenken dan stopt. Daarbij wordt in de studio verwezen naar andere huidige conflicten in bijvoorbeeld Soedan, Congo en Oekraïne.

De demonstratie in Rotterdam gaf Broekers-Knol een "heel vervelend" gevoel. "Het is ongelofelijk belangrijk dat we demonstratierecht hebben en iedereen kan demonstreren tegen wat dan ook. Daar gaat het niet om. Maar probeer alsjeblieft ook een beetje rekening te houden met het andere deel van de bevolking, die wel in stilte demonstreren voor bijvoorbeeld een goede Pasen of een Dodenherdenking. Daar moet respect voor zijn. Dat is ook het recht van de ander."

Volgens Broekers-Knol is "het ongelofelijk belangrijk" dat alle partijen respectvol zijn naar elkaar en het demonstratierecht erkennen, zodat er geen verbod hoeft worden afgevaardigd. "Ik vind het vreselijk als tijdens Dodenherdenking grote demonstraties zijn voor allerlei andere zaken."