Jongeren stellen belangrijke levenskeuzes uit door financiële uitdagingen: 'Ze vertrouwen de situatie niet'

Er moet meer aandacht komen voor de financiële kwetsbaarheid van jongeren, vindt Nibud-directeur Arjan Vliegenthart. "Voor heel veel jongeren is het echte begin van het leven, een huis kopen en kinderen krijgen, lastig." Hij is positief over de WNL-serie De Money Meter. 

In het nieuwe online programma gaat presentator Frank van Leeuwen in gesprek met tien bekende gezichten van sociale media en een financieel expert over geldzaken die jongeren aangaan. "Het is heel goed dat hier aandacht voor is", zegt Vliegenthart in Goedemorgen Nederland op NPO 1. 

Volgens de directeur van het Nibud is de financiële situatie van jongeren vaak onzeker, waardoor ze belangrijke stappen in het leven uitstellen. "We hadden het al over de dure woningmarkt, waar jongeren niet aan de slag kunnen, tenzij voor de hoofdprijs. Veel jongeren hebben ook een studieschuld en geen vaste baan, maar zijn zzp'er of hebben tijdelijke contracten."

Uitgesteld leven

Eenmaal op de arbeidsmarkt hebben jongeren dikwijls weinig geldzorgen, dankzij de goede baankansen. "Ze kunnen rustig een biertje kopen op het terras. Wat dat betreft is de situatie veel beter dan jongeren in de jaren 80, toen jongeren geen kans hadden op een baan en een generatie verloren ging."

"Maar echt beginnen aan de toekomst, een huis kopen, samenwonen en kinderen krijgen, is veel kwetsbaarder geworden en dat stellen jongeren uit", zegt Vliegenthart. "Ondanks de baan kunnen jongeren daarom niet automatisch op een goede manier het leven inglijden, vanwege een aantal structurele problemen, waar ze zelf geen invloed op hebben."

De Sociaal Economisch Raad concludeerde een aantal jaar geleden al dat jongeren "uitgesteld leven". Een mooie benaming, vindt Vliegenthart. "Jongeren wachten af. Ze zouden graag beginnen aan het leven, maar vertrouwen de situatie niet en kijken het nog even aan."

De Money Meter

Dat De Money Meter de situatie onder de aandacht brengt, vindt Vliegenthart "ontzettend goed". Jongeren vragen 'wat kan ik nou doen?'. Finfluencers (influencers die zich bezighouden met geld, red.) zeggen: 'Als jij het goed doet, komt het goed', terwijl financiële kwetsbaarheid een maatschappelijk probleem is. Het is een trend."

Eén van de onderwerpen die in de Money Meter ter sprake komt, is uitgesteld betalen (koop nu, betaal later). Aanbieders hiervoor, zoals Klarna en Afterpay, schieten als paddenstoelen uit de grond. "Als je twijfelt tussen twee maten of je vertrouwt een webshop niet, is achteraf betalen best slim", zegt Vliegenthart. 

"Tegelijkertijd spelen verkopende partijen handig op de situatie in. Als je nu geen geld hebt, kun je wel alvast het product krijgen. In de winkelstraat, waar de spijkerbroek al gepast is en je zeker weet dat je hem mee naar huis neemt, willen ze achteraf betalen nu ook gaan invoeren. Dan wordt de kwetsbaarheid een stuk groter. Daar maak ik mij echt zorgen over."

De Nibud-directeur vindt dat jongeren beter beschermd moeten worden. "Ik denk dat het heel belangrijk is dat je de verantwoordelijkheid niet individueel bij jongeren neerlegt, het is belangrijk dat er wet- en regelgeving komt. En controleer of mensen die achteraf betalen dat niet doen met hun rug tegen de muur. Dat moeten we beter in kaart gaan brengen."

'Succes en falen geïndividualiseerd'

Ook pensioenen komen ter sprake in De Money Meter. "Eén van de vijf dagen die je werkt, werk je voor je pensioen", zegt Vliegenthart, die overigens wel vertrouwen heeft in de financiële kennis van jongeren. "Veel van hen zijn heel bewust bezig met geld. Maar dat doen ze in een samenleving die veel onzekerder is dan een aantal jaar terug en waar steeds meer individuele keuzes leidend worden."

"Succes en falen wordt geïndividualiseerd. Over die kwetsbaarheid, die structureel is en niet op de individuele jongere is neer te leggen, moeten we veel meer praten", aldus Vliegenthart. De Money Meter is iedere woensdag vanaf 15.00 uur te zien op het YouTube-kanaal van NPO Startpunt.