Btw-verhoging op sport en cultuur nog niet definitief van tafel, zegt staatssecretaris: 'Gat in de begroting moet wel gedicht worden'

Staatssecretaris van Financiën Tjebbe van Oostenbruggen (NSC) wil niet kiezen tussen zijn minister, Eelco Heinen (VVD), en zijn partijleider Pieter Omtzigt. Heinen wil de hand op de knip houden, terwijl Omtzigt denkt dat er meer financiële ruimte is dan wordt genomen. "Pieter is het er ook roerend mee eens dat je geld maar één keer kan uitgeven", zegt Van Oostenbruggen in Goedemorgen Nederland op NPO 1. 

Politieke partijen, waaronder coalitiepartij NSC, zeggen al langer dat de overheid meer geld te besteden heeft dan ze denkt. Volgens Van Oostenbruggen klopt dat. "In Nederland wordt de staatsschuld daar lager van. Dat is een goede zaak", zegt hij over het overschot. "Tegelijkertijd hebben we in Nederland problemen waar we geld voor nodig hebben om ze op te lossen. Dat moet altijd in balans zijn."

Hij lijkt dus geen keuze te willen maken tussen het beleid van minister Heinen en de wensen van Omtzigt. "Ik ben absoluut staatssecretaris van Financiën. Pieter is het er ook roerend mee eens dat je je geld maar één keer kan uitgeven", zegt de bewindsman verhullend. 

Teks gaat verder onder X.

Toch is hij ook kritisch op zijn eigen partij. "Het punt dat NSC maakt is: we houden geld over en dat is de afgelopen jaren ook gebeurd. Maar het ingewikkelde is: resultaten uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst. Als we kijken naar de toekomst zien we wel degelijk de tekorten van de overheid oplopen."

Realistisch Ramen

Daarmee sluit de staatssecretaris zich aan bij de adviezen van expertgroep Realistisch Ramen, die in een rapport waarschuwt dat de politiek niet zomaar miljarden euro's kan gebruiken die nu nog op de plank zouden liggen. De ramingen van het begrotingstekort van het Centraal Planbureau (CPB) of het ministerie van Financiën zaten er de afgelopen jaren inderdaad naast, maar daar heeft de politiek volgens de expertgroep slechts beperkte invloed op. 

Ongeveer 60 procent van de afwijking was toe te schrijven aan externe factoren, zoals de coronacrisis of de oorlog in Oekraïne, schrijft de expertgroep. Van de 40 procent waar de politiek wel wat mee kan, wordt de grootste afwijking veroorzaakt door zogeheten 'onderuitputting'. Daarvan is sprake als gereserveerd geld niet kan worden uitgegeven, bijvoorbeeld omdat er te weinig arbeidskrachten zijn.

Maar in lijn met Omtzigt is Heinen ook kritisch op de ramingen. En dat is minister van Financiën Heinen ook, zegt Van Oostenbruggen. "Hij heeft de expertcommissie Realistisch Ramen ingericht en de commissie neemt ook een aantal aanbevelingen van Pieter over. Ik denk dat dat een goede zaak is."

Btw-verhoging niet van tafel 

Uiterlijk 1 juni ontvangt de Tweede Kamer de Voorjaarsnota. Van Oostenbruggen moet nog een gat dichten van 1,3 miljard euro, nu de voorgenomen btw-verhoging op sport, cultuur en media van tafel is. Hij weet nog niet hoe. "Geld vinden in Den Haag is altijd lastig. Dit is een onderwerp om met elkaar gaan bespreken voor de Voorjaarsnota."

De bewindsman wil voorkomen dat de btw-verhoging op sport en cultuur er toch komt. "De Kamer is heel duidelijk: ze willen niet dat deze optie opnieuw op tafel komt en ze willen graag dat ik ga zoeken naar alternatieve dekking. Dat heb ik toegezegd", zegt Van Oostenbruggen, die nog wel een slag om de arm houdt. "Het gat in de begroting moet wel gedicht worden."

Daarmee is de btw-verhoging nog altijd niet definitief van tafel. "Of dat realistisch is, moeten wij de komende twee weken met elkaar gaan bespreken. Maar laat er geen twijfel over bestaan: mijn inzet is om deze btw-verhoging van tafel te halen en te komen met een andere vorm van dekking. Dat hebben we echt nodig. Een ongedekte begroting is nooit goed."