Nachtelijke overlast door grootschalige NAVO-oefening boven Nederland: 'Oorlog gaat 24 uur per dag door'

De NAVO begint maandag aan de grootschalige oefening Ramstein Flag 2025. De oefening vindt nu, ondanks lokale geluidsoverlast, ook tot laat in de avond plaats. Dat komt omdat de nood aan de man is, zegt generaal buiten dienst Mart de Kruif in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

Vliegbasis Leeuwarden fungeert vanaf vandaag tot 11 april als centrale uitvalsbasis voor de internationale militaire oefening, die in de plaats komt van de bekende Frisian Flag-oefeningen uit voorgaande jaren. De NAVO vindt de jaarlijkse oefening Frisian Flag dusdanig belangrijk dat ze deze oefening graag onder de NAVO-vlag willen. "Dit is om de verbondenheid van de NAVO te benadrukken", aldus De Kruif.

Veel verandert er niet. "Er wordt met name boven de Noordzee gevlogen, wat een groot oefengebied is en waar Leeuwarden vlakbij ligt. Daardoor kan je oefeningen doen die je anders niet kan doen." Deze oefenlocaties liggen bij Duitsland en Denemarken, maar soms wordt ook boven land geoefend in het gebied boven Friesland en Groningen.

Een van deze oefeningen is de samenwerking tussen allerlei soorten vliegtuigen, ook wel package vliegen genoemd. Gezien de geopolitieke spanningen wordt deze training als essentieel gezien. "Vliegtuigen die radars en luchtafweer onderdrukken, die doelen aanvallen, enzovoort. Technisch ga je kijken hoe je kan samenwerken met een heleboel vliegtuigen vanaf verschillende Europese vliegvelden. Maar het is ook om aan Poetin te laten zien welke capaciteiten we hebben."

Nachtelijke oefeningen overlastgevend

Ramstein Flag 2025 kent een grotere opzet dan zijn voorganger. De jaarlijkse oefening Frisian Flag kende zo'n 40 vliegtuigen die vanaf de vliegbasis in Leeuwarden opereerden, maar aan Ramstein Flag doen ruim 100 toestellen mee die opstijgen vanaf meer dan tien verschillende NAVO-locaties in Europa. Vanaf Leeuwarden zullen ongeveer evenveel toestellen opereren als tijdens eerdere oefeningen.

Doordat er nachtelijke oefeningen worden gedaan, kan er overlast zijn. In tegenstelling tot de ochtendtrainingen bij Frisian Flag, vinden de vluchten tijdens Ramstein Flag plaats in de namiddag en de (late) avond. De 40 'kisten' die vanaf Leeuwarden opereren zullen tussen 16.30 en 23.30 uur tweemaal per dag opstijgen.

In Friesland zijn de komende twee weken dus fors meer vliegbewegingen waar te nemen die overlastgevend kunnen zijn. "Een oorlog gaat 24 uur per dag door, dus we moeten ook 's nachts kunnen oefenen", reageert De Kruif. "s' Nachts is moeilijker dan overdag en je probeert qua training altijd de grenzen op te zoeken. Wat moeilijk is in de training, is makkelijk in de wedstrijd."

Amerikanen 'nog' aanwezig bij oefening

Saillant detail is dat de Amerikanen nog bij de oefening aanwezig zijn. "Daarom heet het Ramstein Flag en geen Frisian Flag meer, om vanuit de NAVO te propageren en aan te geven dat we het nog steeds samen doen", aldus De Kruif. "Het zou me niets verbazen als de Amerikanen weggaan uit Europa, niet alleen mentaal maar ook qua luchtmachtbasissen."

Er klinken meer en meer geluiden om een NAVO op te tuigen zonder de Verenigde Staten aan boord, maar mogelijk wel met landen als Canada. "Dat zou ik nooit doen", benadrukt de generaal buiten dienst. "Je moet een sterk Europese NAVO-pijler hebben die veel kan, maar die band met de Verenigde Staten kan en moet je nooit loslaten." Daarnaast vindt hij het wel goed om te zien dat door de houding van de VS Europa meer in defensie investeert. "Het is gewoon nodig."

Over zestien maanden vinden in de Verenigde Staten de midterm-verkiezingen plaats, noemt De Kruif een ander argument. "Dan kan de wereld er weer heel anders uitzien. Op korte termijn moet je goed oppassen wat je doet, maar laat de band met de VS op lange termijn niet los. Dat is oliedom."