Nederlandse steun voor Europese herbewapening blijft fragiel: 'Paniekreactie in de Kamer'

Premier Dick Schoof vertrekt donderdag opnieuw naar Brussel voor een topoverleg over de Europese herbewapening. Na een debat in de Tweede Kamer is voorafgaand één ding duidelijk geworden: de verdeeldheid over de financiering blijft, maar Schoof heeft zijn handen niet meer op zijn rug gebonden.

In feite had Schoof diezelfde ruimte al, zegt defensiespecialist bij denktank HCSS Peter Wijninga in Goedemorgen Nederland op NPO 1. "Alleen was er een paniekreactie vanuit de Kamer over wat hij had toegezegd. De partijen wilden dit voorkomen en dat had vooral te maken met het feit hoe deze plannen gefinancierd moesten worden." Wijninga doelt op de 800 miljard die door middel van een lening nodig is om de Europese herbewapening te realiseren.

JA21-leider Joost Eerdmans diende na bekendwording een motie tegen de plannen van de Europese Commissie in. Pieter Omtzigt, leider van coalitiepartij NSC, stemde voor de motie vanwege angst voor grote schulden. "In een land als Frankrijk dreigen Griekse toestanden. Dat is het gevaar", reageerde hij eerder.

'Totaal geen paniekreactie'

Coalitiegenoten PVV en BBB stemden ook voor de motie, alleen de VVD stemde tegen. Veel oppositiefracties zijn ook te porren voor de Europese plannen, die zij als cruciaal zien voor de Europese veiligheid. PVV-leider Geert Wilders gaf dinsdag tijdens het debat op een mildere toon aan dat Schoof in principe zijn handen vrij heeft. Hij wil hem niets in de weg leggen, maar benadrukt dat ze geen blanco cheque meegeven. De steun is daarom niet onvoorwaardelijk, waarschuwde Wilders.

"Ik heb totaal geen paniekreactie gegeven", countert BBB-Tweede Kamerlid Henk Vermeer. "Wij hebben alleen gezegd wat we al jarenlang zeggen: we willen geen gemeenschappelijke Europese schulden. Dat was bij het kabinet én bij de heer Schoof bekend."

Wijninga verduidelijkt dat de partijen niets tegen het plan hebben, maar alleen de financieringswijze. "Maar in Europa kwam de boodschap terecht dat men tegen het plan heeft gestemd."

Steun blijft fragiel

Schoof weet na het debat van gisteren in ieder geval dat de steun voor het plan fragiel blijft. Nederland blokkeert het plan niet, maar daar is ook alles mee gezegd. "Als je goed naar de agenda kijkt van deze Europese top, dan is het niet de bedoeling dat er nu al besluiten genomen worden", zegt een kritische Vermeer. "Er worden plannen gepresenteerd, waarover gepraat gaat worden in de Kamer. Het besluit zal op een later moment plaatsvinden."

"Ik vind het normaal dat na geld een idee volgt en niet andersom", vervolgt hij. "Het was heel prematuur om over geld te praten." Toch snapt Vermeer ook dat Schoof een signaal moest afgeven dat Europa nu echt werk maakt om de defensiecapaciteit te vergroten. "De ruimte die in Europa is om gemeenschappelijke schulden aan te gaan, moeten benut worden, maar mag niet groter worden", luidt zijn oproep. "Het signaal binnen het kabinet is helder."