Dilan Yeşilgöz (VVD) wil nieuwe Europese samenwerkingen: 'Hongarije en Slowakije ondermijnen onze politiek'

Als het aan de VVD ligt, gaat de samenwerking tussen EU-landen er de komende jaren anders uitzien. Maandag stelde de VVD-leider Dilan Yeşilgöz tijdens een ledenbijeenkomst in Overloon dat Europese landen samen moeten kijken naar "geloofwaardige nucleaire afschrikkingen" en dat de samenwerking met specifieke EU-landen geïntensiveerd moet worden. In Sven op 1 op NPO Radio 1 licht ze haar plannen toe.

"Een sterk Europa heeft nu eenmaal een geloofwaardige nucleaire afschrikking nodig", stelde Yeşilgöz tijdens haar toespraak. En hoewel Europese plannen om te investeren in defensie steeds meer vorm krijgen, is er van een geloofwaardige nucleaire afschrikking volgens Yeşilgöz nog geen sprake.

"Het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk hebben wel het één en ander tot hun beschikking, maar het is niet genoeg als je kijkt naar wat er om ons heen gebeurt. Mijn belangrijkste pleidooi is daarom dat we onszelf geen taboes opleggen. We moeten slim kijken: wat is er nodig om te zorgen dat we ons land veilig houden en vrede bewaren?"

De VVD-leider wil onderzoeken of EU-landen samen een "Europees veiligheidsschild" kunnen opbouwen. "We willen kijken hoe we de capaciteit van Frankrijk en het VK beter kunnen benutten, kwalitatief beter kunnen maken. Dus ik ben niet bezig met een uitbreiding naar andere lidstaten of naar andere Europese landen, maar wel hoe kunnen we daarin beter samenwerken."

Nieuwe bondgenootschappen binnen de EU?

Yeşilgöz benadrukte in haar toespraak ook het belang van een "verdieping van de samenwerking met gelijkgestemde EU-landen, zoals Frankrijk en Duitsland". Ze sloot een aantal EU-landen uit van een dergelijke samenwerking: "Laten we eerlijk zijn: landen als Hongarije en Slowakije ondermijnen juist onze buitenlandpolitiek met hun pro-Russische houding en hun afbraak van de rechtsstaat."

Volgens de VVD-leider zouden nieuwe bondgenootschappen met gelijkgestemde landen kunnen bijdragen aan de Europese slagvaardigheid, omdat de besluitvorming nu vaak in de weg wordt gezeten door pro-Russische lidstaten die een beroep doen op hun vetorecht. "Hoe deze landen opereren, matcht absoluut niet met onze normen en waarden. Er is geen vrijheid voor pers, geen vrijheid voor minderheden, geen rechten voor lhbti'ers, ga zo maar door. Ze moeten ons niet gijzelen bij het nemen van belangrijke besluiten."

Sven op 1 gemist? Luister dit gesprek nu terug. De tekst gaat hieronder verder.

Een betere militaire samenwerking met onder andere Frankrijk en Duitsland zou er bovendien voor kunnen zorgen dat Europa minder afhankelijk wordt van de VS, stelt Yeşilgöz. Ze pleit voor een Europese NAVO-pijler waarbinnen landen via eigen satellieten, wapensystemen en commandostructuren zelfstandig kunnen opereren. Landen zoals Hongarije en Slowakije worden daar bij voorkeur ook niet bij betrokken: "Dat wordt gewoon een lastige. Dan neem je ze op in een nieuw onderdeel, krijg je mogelijk weer belemmeringen. We moeten kijken hoe we dit plan gaan inrichten, maar we willen zeker geen vetorechten zodat één land alles kan blokkeren. Daar wil ik juist vanaf."

Desondanks zou Yeşilgöz Hongarije en Slowakije niet uit de EU willen hebben. Dat zou strategisch niet sterk zijn, legt ze uit: "Als dat betekent dat je ze vervolgens volledig in handen van Poetin, als een cadeautje bijeen overdraagt, moet je ook afvragen: is dat het slimste? Ik denk dat we vooral moet kijken hoe we hen er zoveel mogelijk bij kunnen houden, maar zonder naïef te zijn. Als zij alles frustreren wat wij willen in onze vooruitgang en het beschermen van onze vrijheden, dan moeten we op zoek naar andere manieren."