Asielwet minister Faber gaat er komen: 'NSC gaat niet dwarsliggen'

Krijgt Nederland daadwerkelijk het strengste asielbeleid ooit? Vrijdag buigt de ministerraad zich voor de tweede keer over de asielwetten van minister Marjolein Faber na een kritisch advies hierover van de Raad van State. De regeringsadviseur raadde aan om de wetsvoorstellen flink aan te passen voordat deze naar de Tweede Kamer worden gestuurd. De PVV-bewindsvrouw zei al meteen dat ze geen woord zou veranderen en herhaalde dat eerder deze week. Maar ze heeft nog niet uitgesloten dat ze iets wijzigt aan de toelichting.

Volgens Hans van Soest, politiek commentator van het AD, is de spanning rondom de bespreking enorm opgebouwd, maar hij voorspelt dat de uitslag minder spannend zal zijn. "De wet die er lag, gaat er gewoon doorheen komen. NSC gaat ook niet dwarsliggen. Maar of het er ook doorheen gaat komen in de Eerste Kamer, waar het kabinet geen meerderheid heeft, is nog maar de vraag", zegt hij in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

In een zogeheten memorie van toelichting wordt het hoe en waarom van de wetten beschreven. Dit is geen vrijblijvende tekst. Rechters kunnen hierop terugvallen om te begrijpen hoe ze de wet moeten toepassen.

Faber kan aan een deel van de kritiek tegemoetkomen als ze deze toelichting op punten verandert. De regeringsadviseur vraagt de minister bijvoorbeeld om uit te leggen hoe haar asielwetten aansluiten op het Europese migratiepact. Sommige maatregelen overlappen namelijk en de raad voorziet dat die daarom snel weer moeten worden aangepast als de Europese afspraken in 2026 in Nederland worden ingevoerd.

Oppositie deelt zorgen

Van Soest wijst erop dat de kritiek van de Raad van State ook door de oppositie wordt gedeeld. "Gaat dit de problemen in de asielketen oplossen? De Raad van State denkt van niet en zegt dat dit de problemen juist alleen maar erger gaat maken. De maatregelen zelf zijn niet eens zo omstreden. Daar is echt wel een meerderheid voor, ook in de Eerste Kamer. Het gaat erom: hoe voeren we die wet door op zo'n manier dat het niet tot enorme problemen leidt in de asielzoekerscentra?"

Verder zou de minister beter moeten toelichten wat de financiële gevolgen zijn voor uitvoeringsorganisaties als de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). Ook vindt de regeringsadviseur dat Faber beter moet onderbouwen of de doelen van haar wetten worden bereikt met de maatregelen die ze neemt. De minister hoopt met haar plannen het aantal asielzoekers en nareizigers dat naar Nederland komt te verminderen.

Verblijfsvergunningen geschrapt

Het wetsvoorstel over het tweestatusstelsel regelt dat asielzoekers worden opgedeeld in twee groepen: vluchtelingen voor oorlog en geweld en mensen die om hun opvattingen, geloof of seksuele geaardheid worden vervolgd. De eerste groep krijgt in dit plan minder rechten. Het andere wetsvoorstel is een pakket van acht maatregelen, waaronder het schrappen van verblijfsvergunningen voor onbepaalde tijd en het inkorten van tijdelijke vergunningen van vijf naar drie jaar.

Naast de Raad van State hebben organisaties als de IND en de rechtspraak veel kritiek op de plannen. Zij vrezen voor een onhoudbare werklast. In de coalitie leiden de asielplannen tot veel spanningen. De PVV wil van geen aanpassing weten. NSC hamert aan de andere kant op de uitvoerbaarheid van wetten en vindt de adviezen daarom erg belangrijk.