Strafrechtadvocaat over nieuwe uitspraak in Deventer moordzaak: 'Er zijn heel veel problemen'
De rechtbank doet maandag een nieuwe uitspraak in de beruchte Deventer moordzaak. Ernest Louwes, de man die werd veroordeeld voor de moord op Jacqueline Wittenberg in september 1999, wil via de rechter afdwingen dat hij beschikking krijgt over monsters die zijn genomen uit nagelvuil van het slachtoffer. Strafrechtadvocaat Jan Vlug heeft er weinig vertrouwen in. "Er zijn heel veel problemen met dit kort geding."
In september 1999 werd de destijds 60-jarige Wittenberg dood aangetroffen in haar woning in Deventer. Na onderzoek bleek dat ze door verstikking en messteken om het leven was gebracht. Haar financieel adviseur, Louwes, werd vervolgd voor de moord. In maart 2000 werd hij vrijgesproken door de rechtbank, maar later dat jaar in hoger beroep veroordeeld tot twaalf jaar cel.
Daarna werd de zaak herzien vanwege nieuwe bewijsstukken, maar desalniettemin werd Louwes in 2004 na een herzieningsverzoek weer veroordeeld tot twaalf jaar cel, met als belangrijkste bewijs de DNA-sporen van hem op de blouse van de vrouw. Nu, bijna 26 jaar na de moord, hoopt Louwes dat nieuw DNA-onderzoek op de monsters ontlastend bewijs voor hem oplevert.
Argumentatie van Knoops
In eerste instantie is Geert-Jan Knoops, de strafrechtadvocaat die al jarenlang pleit voor herziening van de veroordeling, volgens Vlug aan het verkeerde adres. "Hij moet bij de Hoge Raad zijn, maar daar heeft hij niet zo'n zin in. De advocaat bij de Hoge Raad, advocaat-generaal Diederik Aben, heeft acht jaar lang onderzoek gedaan en honderden pagina's geschreven. Dat heeft niet tot herziening geleid."
Knoops zijn argumentatie is dat de monsters, die bij het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) liggen, binnenkort mogelijk vernietigd worden. Daarnaast is op de monsters nog geen nieuwe onderzoeksmethode toegepast, maar de Staat weigert volgens Knoops alle medewerking.
'Het is allemaal weggeveegd'
"Alle onderzoeken die Knoops de afgelopen jaren heeft kunnen verzinnen, zijn allemaal weggeveegd", vervolgt Vlug in Goedemorgen Nederland op NPO 1. "Hij probeert het nu via een kort geding, wat best slim is, maar de kans bestaat dat de rechter zegt dat hij niet bevoegd is en dat hij bij de Hoge Raad moet zijn."
“Alle onderzoeken die Knoops de afgelopen jaren heeft kunnen verzinnen, zijn allemaal weggeveegd.”
"Het tweede is dat het nagelvuil in de bewijsvoering van het oorspronkelijke vonnis tegen Louwes helemaal geen rol speelt", aldus de strafrechtadvocaat. "Zelfs als je dat van tafel veegt, verandert er niets. Het is geen feit dat tot herziening kan leiden."
'Ik denk dat hij niet meer terug kan'
Ondanks het feit dat Louwes al sinds 2009 weer op vrije voeten is, blijft hij vasthouden aan zijn onschuld. "Ik denk dat hij niet meer terug kan. Er is geen zaak in de Nederlandse strafrechtgeschiedenis die zo ontzettend veel commotie heeft gehad. Er zijn duikers in de gracht geweest, het graf van de weduwe is geopend, je kunt het zo gek niet verzinnen of het is gebeurd."
Mocht hij toch schuldig zijn, "wat gaat hij dan tegen zijn vrouw en kinderen vertellen?", vraagt Vlug zich af. "Dat hij het blijft proberen, vind ik niet zo raar. Ook niet als hij het wel gedaan heeft."
'Veroordeling is terecht'
In 2022 werd weer een grootschalig herzieningsverzoek ingediend, dat op 19 december 2023 door de Hoge Raad opnieuw werd afgewezen. "Alle rechters die naar de zaak hebben gekeken kwamen tot de conclusie dat, ook in het laatste, zeer omvangrijke herzieningsproces, de veroordeling terecht bleek. Als je naar de bewijsmiddelen kijkt, is de veroordeling ook naar mijn inziens volkomen terecht."
“Dat Ernest Louwes het blijft proberen, vind ik niet zo raar. Ook niet als hij het wel gedaan heeft.”
Opiniepeiler Maurice de Hond kreeg een prominente rol in de moordzaak, nadat hij publiekelijk een andere schuldige aanwees en alles in het werk stelde om de onschuld van Louwes te bewijzen. Volgens hem is de zogenaamde 'klusjesman' de schuldige, de man die advocaat Vlug bijstond. "Mijn cliënt was bevriend met mevrouw Wittenberg. Hij is de afgelopen twintig jaar door De Hond en consorten voortdurend als moordenaar neergezet. Ook zijn vriendin, als hulpje."
"Die mensen hebben geen leven meer en hebben tien tot vijftien jaar lang ondergedoken gezeten. Hun leven is voorgoed veranderd." Sinds de film over de zaak, die uitkwam in 2020 (De Veroordeling), durven ze pas weer meer naar buiten, zegt Vlug. De Hond werd door zijn aantijgingen veroordeeld voor smaad.