Koffieliefhebber opgelet, je kopje wordt nog duurder: '25 euro per kilo is een goede prijs'
Lege schappen en torenhoge prijzen: de toekomst van koffie staat onder druk door mislukte oogsten en een ruzie tussen leveranciers en supermarkten. Koffie-expert Bregje Deben voorspelt dat we de komende jaren steeds dieper in de buidel zullen moeten tasten. "Als wij straks rond de 25 euro per kilo betalen, is dat een goede prijs."
De slechte oogsten zijn het gevolg van klimaatverandering, zegt Deben in Goedemorgen Nederland op NPO 1. "De landen waar koffie wordt geproduceerd, liggen rond de evenaar. Boeren daar hebben enorm veel last van de effecten van klimaatverandering. Daardoor is er minder koffie, maar wereldwijd zijn we meer koffie gaan drinken. Het aanbod neemt af en dus gaat de prijs omhoog."
In landen als Brazilië en Vietnam betalen branders steeds hogere prijzen voor arabicabonen. Zo ging de prijs van arabicabonen vorig jaar met 70 procent omhoog, naar recordhoogte. Deze hogere kosten worden vervolgens doorberekend aan supermarkten.
Door de gestegen prijzen behaalde JDE Peet's, het moederbedrijf van Douwe Egberts en Senseo, vorig jaar een hogere omzet. Toch besluit het bedrijf dit jaar de prijzen niet te verlagen, tot grote frustratie van supermarkten. Zij vinden de prijs te hoog.
Maar Deben denkt niet dat JDE Peet's de prijzen zal verlagen. "De koffie die nu in de supermarkt ligt, hebben zij een jaar of twee jaar geleden ingekocht. Toen was de prijs van de groene koffieboon nog vrij laag. Die prijs is nu verdubbeld, dus JDE Peet's voorziet dat de koffie die wij volgend jaar gaan drinken, veel duurder moet worden. Daar anticiperen zij nu op, omdat ze niet willen dat ze volgend jaar minder winst maken."
Nederland koffieland
Voor Nederlanders is het moeilijk om aan die hoge prijzen te wennen. Wij drinken gemiddeld de meeste koffie ter wereld drinken: 2,5 tot 3 kopjes per dag. "De VOC heeft de koffieplant gestolen en naar Nederland meegenomen en in de verschillende koloniën verbouwd. Daardoor is in Nederland al vroeg een koffiecultuur gekomen", vertelt de koffie-expert.
"In het begin was het alleen nog voor de handelslieden, maar rond de industriële revolutie zijn wij en masse koffie gaan drinken. En omdat het werd geproduceerd in lage lonenlanden, in het begin zelfs met slavernij, zijn wij vanaf het begin gewend aan lage prijzen. Dat is waarom wij het heel moeilijk vinden dat we meer moeten gaan betalen voor onze koffie."
Boeren kwetsbaar
Maar dat de prijs stijgt, vindt Deben niet erg, zolang koffieboeren profiteren. Door de gevolgen van klimaatverandering zijn zij kwetsbaar. "Voor één kilozak koffie zijn er enorm veel plantjes nodig. Een plant levert zes kilo bessen, wat ongeveer één kilo bonen oplevert. Maar dat plantje heeft drie tot vijf jaar nodig om genoeg bessen te produceren. Als een boer zijn plantage moet verwijderen vanwege een probleem, kan het vijf jaar duren voordat hij weer inkomen heeft van zijn koffie."
Als boeren geen bescherming krijgen tegen klimaatverandering en als er niet meer geld gaat naar innovatie en onderzoek, de toekomst van koffie er somber uitziet, waarschuwt ze. "Als er geen verandering komt, is het voorspeld dat tegen het eind van deze eeuw koffie nauwelijks nog te verkrijgen zal zijn. Voor onze kleinkinderen zal het dan heel moeilijk worden."
25 euro per kilo
Volgens Deben is de prijsstijging onvermijdelijk. "We kunnen er niet omheen." Ze voorspelt dat een kilo koffie straks 25 euro kost, volgens haar een redelijke prijs. "Uit een kilo komen ongeveer 125 kopjes koffie. Dan betaal je twintig tot dertig cent per kopje. Dat is niet veel. Als je kijkt naar de koffiecupjes, betaal je al snel veertig tot vijftig cent per kopje. Koffie is eigenlijk helemaal niet zo duur."
Ze geeft tot slot een tip: "Er is ook zoiets als kwaliteitskoffie. Je kan heel veel koffie op een dag drinken, maar je kan ook iets minder gaan drinken en iets lekkerder."