Levenslang is in Nederland echt levenslang: 'Alleen gratie kan je vrij krijgen'

Rachels vader zit een levenslange gevangenisstraf uit. Dino Soerel is een grote naam in het Amsterdamse criminele milieu. Hij trok intensief op met Willem Holleeder en betaalt daar nu de prijs voor. Maar wat betekent eigenlijk levenslang in Nederland?

Iemand die daar alles van af weet, is advocaat Judith Serrarens. Zij staat meerdere gedetineerden bij die een levenslange straf uitzitten in Nederland.

"Op dit moment zitten in Nederland 45 personen vast die een levenslange straf uitzitten. Bij hen is de straf onherroepelijk", zegt Serrarens in het WNL-programma Brandmerk: Kind van een gedetineerde. "Daarnaast zijn er nog 17 personen tot levenslang veroordeeld, maar zij zijn daar tegen in hoger beroep gegaan of er loopt nog een cassatie."

Aantallen zijn toegenomen

En dat zijn hoge aantallen. "Het aantal levenslang veroordeelden is flink toegenomen de afgelopen jaren. Dat komt omdat er grote processen hebben gediend. Denk hierbij aan het Passage-proces en het Marengo-processen. Dit waren echte moordprocessen waarbij veel mensen dus om het leven zijn gekomen."

Dat snijdt meteen het onderwerp aan wanneer iemand nou tot levenslang wordt veroordeeld door de rechter: "Je moet één tot meerdere moorden hebben gepleegd of je moet denken aan terroristische daden. In die gevallen besluit de rechter tot levenslang."

Straf tot aan je graf

En dat levenslang is inderdaad levenslang in Nederland. "In Nederland betekent dit dat je straf hebt tot je overlijdt." Van deze straf afkomen, is vrijwel onmogelijk. "Je kunt alleen strafvermindering krijgen in het geval van gratie of bij een herziening van je strafzaak. Dat laatste kan als er bijvoorbeeld nieuwe feiten in een zaak naar boven komen."

Maar dat laatste gebeurt vrijwel nooit. "Het is ontzettend lastig om dat voor elkaar te krijgen", aldus Serrarens.

Familie en omstanders hebben in die zin ook 'straf tot aan hun dood'. Rachel, de dochter van, heeft er dus ook maar mee te doen. "Het duurde lang voordat het indaalde dat mijn vader nooit meer vrijkomt. Ik vind dat hij andere keuzes had kunnen maken in zijn leven, maar ik ben nooit boos op hem geweest."

Brandmerk - kind van een gedetineerde is terug te kijken op NPO Start en wordt wekelijks uitgezonden op NPO 3 vanaf 21.20 uur.