Utrecht begint met bouw grootste autovrije wijk: 'Groot deel van Nederland heeft auto nodig'
In Utrecht begint komende week de bouw van een nieuwe woonwijk, Merwede, die de grootste autovrije woonwijk van Nederland moet worden. Electoraal geograaf Josse de Voogd denkt dat er veel dezelfde soort mensen in de wijk komen wonen. "Een groot deel van Nederland werkt op een bedrijventerrein en heeft een auto nodig."
De wijk komt te liggen tussen het Merwedekanaal en Park Transwijk, aan de zuidwestkant van de stad en er kunnen naar schatting twaalfduizend mensen wonen. Het aanbod bestaat uit 1800 sociale huurwoningen, 1500 middenhuur en betaalbare koophuizen en 2700 vrije sector huur- en koopwoningen, aldus de gemeente.
Ondanks de relatief beperkte oppervlakte van de wijk is meer dan de helft van de openbare ruimte, daken en binnentuinen groen. Er komt ruimte voor veel verschillende planten en dieren, wateropvang en voorzieningen waarmee hittestress kan worden voorkomen.
In de wijk komt ruimte voor 250 deelauto's, 21.500 fietsparkeerplekken in de gebouwen en twee logistieke hubs voor pakketjes. De parkeergarages komen aan de rand van de wijk te liggen. In de wijk komt hoogwaardig openbaar vervoer.
'Voor andere groep is het minder geschikt'
"Volgens mij kan dit prima werken, maar wel voor een bepaalde doelgroep", zegt Josse de Voogd in Goedemorgen Nederland op NPO 1. Voor het het WNL-programma Stand van Nederland: Aangehaakt neemt hij verschillende Nederlandse steden en wijken onder de loep. "Het is altijd belangrijk om voor ogen te houden hoe je samenleving in elkaar zit."
“Een groot deel van Nederland werkt op een bedrijventerrein of in een distributiehal, waar ze midden in de nacht aanwezig moeten zijn. Zij hebben een auto nodig.”
"Als je in deze wijk woont en in bijvoorbeeld Den Haag werkt, neem je de tram of je loopt of fietst naar het station. Dan is dit een fantastische plek en krijg je er veel voor terug. Het betekent meer plek voor voorzieningen die overeind kunnen blijven, terwijl in buitenwijken nu vaak vereenzaming optreedt. Een autovrije wijk heeft allerlei voordelen", zegt De Voogd.
"Maar voor een andere groep is het minder geschikt. Een groot deel van Nederland werkt op een bedrijventerrein of in een distributiehal, waar ze midden in de nacht aanwezig moeten zijn. Zij hebben een auto nodig om hun baan overeind te houden. Het geldt bijvoorbeeld ook voor mensen in de thuiszorg."
'GroenLinks-hobby'
Hij denkt daarom dat mensen die soortgelijke beroepen uitoefenen in de wijk gaan wonen en Merwede daarom niet erg divers wordt. "Die kans bestaat wel. Je kunt vanuit verschillende sociale lagen meer op de auto of juist meer op het ov aangewezen zijn, maar dit is vooral fijn voor groepen die ook met het ov of de fiets hun werk kunnen bereiken."
“Dit is vooral fijn voor groepen die ook met het ov of de fiets hun werk kunnen bereiken.”
Een autovrije wijk heeft in Nederland het imago van een "GroenLinks-hobby", weet De Voogd, maar in andere landen woont ook de rechtse elite graag in autovrije, groene wijken. "Het is ook iets cultureels. In Nederland zijn we iets meer gewend om allemaal ons eigen huisje te hebben. In Spanje heeft het bijvoorbeeld ook status om in een appartement midden in de stad te wonen. Daar kun je niet voor de deur parkeren."
'Weet niet of het nog van deze tijd is'
CDA-Europarlementariër Tom Berendsen denkt dat het moeilijker is om een bestaande wijk autovrij te maken, dan een nieuwe wijk. "Ik woon in een wijk in Breda die op dit moment groener wordt. Iedereen wil het graag groener hebben, maar niemand wil parkeerplekken opgeven."
Hij begrijpt de weerstand tegen het idee van een autovrije wijk. "Als jij je auto nodig hebt om bij je baan te komen, en het busvervoer in grote delen van Nederland is gewoon waardeloos, dan wil je je auto in de buurt van je huis kunnen parkeren. Maar mensen die dit hartstikke leuk en mooi vinden, gun ik het van harte."
Presentatrice Evi Hanssen, ook te gast in Goedemorgen Nederland, vraagt zich af of een autovrije wijk wel van deze tijd is. "Ik denk dat je mensen aantrekt die sowieso in de buurt werken en wonen. Ik denk ook aan oude mensen die moeilijk ter been zijn, daarvoor wordt het al wat lastiger. En winkels, gaan zij zich daar willen vestigen? Als mensen niet met hun auto bij de winkel kunnen komen, wordt het lastiger om boodschappen te doen."
Een autovrije wijk doet haar denken aan Venetië. "Daar rijden in sommige wijken ook geen auto's, dat is fantastisch. Maar dit is het drukke, kleine Nederland, waar ze kunstmatig willen proberen om de auto te weren. Ik hoop dat het lukt, ik wil ook meer groen en geen auto's. Maar ik weet niet of het van deze tijd is."