Is paginagrote oproep Joop van den Ende preken voor eigen parochie? 'Ik volg zijn redenering niet zo'

In een paginagrote advertentie in meerdere Nederlandse dagbladen roept Joop van den Ende de Nederlandse politiek op om onze media "te beschermen tegen de manipulatie van Amerikaanse techgiganten". De bekende tv- en theaterproducent spreekt van "alarmfase één" nu president Donald Trump in het Witte Huis de steun van de topmannen van bedrijven als Meta, Amazon en X heeft, die met hun platforms "manipuleren en misbruiken". De advertentie staat onder meer in NRC, De Telegraaf en het AD.

Van den Ende schrijft over een "wereld die razendsnel verandert" en waarschuwt voor techbedrijven en landen als China en Rusland die proberen "de stabiliteit in Europa te ondermijnen". Hij vraagt zich af wat "de Nederlandse overheid doet om burgers te beschermen tegen deze aanval op onze waarden. In plaats van extra geld vrij te maken, bezuinigt zij andermaal op de publieke omroep, de organisatie die de opdracht heeft onafhankelijke journalistiek, amusement en cultuur voor een breed publiek beschikbaar te maken".

Investeren in NPO

Volgens Van den Ende moet er niet bezuinigd worden op de publieke omroep, maar moet juist geïnvesteerd worden. "De link om te investeren in de NPO snap ik niet goed", reageert FD-journalist Jean Dohmen bij Goedemorgen Nederland op NPO 1. "Dat verbaast me aan het hele verhaal. Dat je je zorgen maakt over de invloed van algoritmes en techgiganten, daar kan ik me wat bij voorstellen. Alleen volg ik de rest van zijn redenering niet zo. Het antwoord is denk ik niet om meer geld te investeren in de NPO."

"Als je van mening bent dat die techgiganten over de schreef gaan, dan moet je kijken of je daar met regelgeving wat aan kan doen", is Dohmen van mening. "Er zit een element in van preken voor eigen parochie. Daardoor gaat het eigenlijk van de rails. Ik snap de redenering niet helemaal. Ik snap de zorg wel, daar ben ik het ook mee eens."

Waarheidsvinding

Freelance journalist Tom Staal sluit zich aan bij de woorden van Dohmen. "Het zit 'm niet in geld als je de waarheid wil brengen. We moeten allemaal opletten en bij onszelf nadenken. Om dat door te trekken naar de NPO en er meer geld voor te vragen, die logica ontgaat mij volledig."

"Ik zeg niet dat je moet bezuinigen op goede journalistiek en op waarheidsvinding, helemaal niet", gaat Staal verder. "Ik zeg alleen dat je daar niet meer geld voor nodig hebt bij de NPO. Er zijn hele goede journalisten en er worden hele goede programma's gemaakt. Maar er is ook heel veel - zoals een NPO 3 - dat weinig toegevoegde waarde meer heeft. Dat is een jongerenzender waar nauwelijks naar wordt gekeken. Ga die budgetten een beetje verschuiven."

Fusies

De mediamagnaat spreekt zich ook uit voor een overname van RTL Nederland door uitgeverij DPG Media. Een bezwaar daartegen dat de krantenuitgever te dominant zou worden in de Nederlandse markt is volgens Van den Ende "hopeloos achterhaald" in een markt die "allang mondiaal is". De voorgestelde overname is volgens hem juist een "unieke kans om met een Nederlandstalig bedrijf eindelijk een vuist te maken tegen de Amerikaanse overheersing".

"Er is ook een nieuwe vorm van media, daarom zijn die techbedrijven zo groot geworden", laat Vandaag Inside-presentator Wilfred Genee zich uit. "Zorg voor een goede tegenhanger. John de Mol zei het een aantal jaar geleden ook, dat we de strijd aan moeten gaan met die grote techjongens. Dat is nog niet helemaal gelukt. Fusies zullen in de toekomst toch belangrijker gaan worden. Dat zal steeds meer gebeuren. Zo moet je je gaan wapenen. Ik weet niet of de traditionele media dat via de NPO kunnen."

De 82-jarige Van den Ende werkte als producent aan talloze programma's en series voor Nederlandse televisie. Onder meer de Playbackshow, Goede Tijden, Slechte Tijden maar ook musicals als Ciske de Rat en Tina kwamen dankzij hem tot stand. Hij richtte samen met John de Mol Endemol op. Quote 500 schatte het vermogen van Van den Ende vorig najaar op 1,6 miljard euro.