Agnes Joseph (NSC) over pensioenvoorstel: 'Bezwaren vooral van mensen die zelf meegedacht hebben'

NSC-Kamerlid Agnes Joseph verwerpt de kritiek over onbehoorlijk bestuur nu haar partij probeert deelnemers van pensioenfondsen inspraak te geven op de vraag of bestaande pensioenrechten mogen worden overgezet naar het nieuwe stelsel. Het nieuwe pensioenstelsel, waar vijftien jaar over is gesproken, is al anderhalf jaar van kracht. 

"Ik heb heel veel bezwaren gehoord. Wat opvallend is, is dat de bezwaren vooral komen van mensen die zelf meegedacht hebben", zegt Joseph in WNL Op Zondag op NPO 1. "Mijn suggestie is om mensen thuis te vragen of ze het echt willen. Het gaat om hun pensioen, inkomen en bestaanszekerheid."

Het nieuwe pensioenstelsel, waar ook vakbonden en werkgevers hun handtekening onder hebben gezet, maakt het mogelijk dat uitkeringen meer meebewegen met economische schommelingen. Dit geldt niet alleen voor nieuwe pensioenen, maar ook voor bestaande pensioenen. Het moet bijdragen aan het toekomstbestendiger maken van het stelsel.

Joseph kwam eerder deze week met haar voorstel om pensioenfondsen een referendum te laten houden onder deelnemers voordat het overgaat tot het zogenoemde 'invaren' in het nieuwe stelsel. Zij wil dat indienen als wijzigingsvoorstel (amendement) op een wet die binnenkort in de Tweede Kamer wordt behandeld, en die pensioenfondsen langer de tijd geeft voor de overstap naar de nieuwe pensioenregeling.

Tekst gaat verder onder X.

"Wij hebben goed naar de wet gekeken, ook afgelopen jaar, en wij zien meerdere problemen met de wet", zegt Joseph. "Een van de problemen is onder andere dat de doelen die in de wet stonden – het moest persoonlijker, transparanter, koopkrachtiger worden en beter passen bij de arbeidsmarkt – niet worden behaald."

'Wij willen de inspraak herstellen'

Ze begrijpt bovendien niet waarom ervoor is gekozen om het bezwaarrecht te schrappen. "Wat bijzonder is: normaal gesproken, als je bestaande pensioen werd aangepast, had iedereen individueel bezwaarrecht. Dan kreeg je een brief: dit is je bestaande pensioen, dit willen we ermee doen, en je kon bezwaar aantekenen. Het bezwaarrecht is uit de wet gehaald, waardoor mensen er dus geen inspraak in hebben. Wij willen vanuit NSC die inspraak herstellen."

Daarom wil haar partij referenda houden over de overstap naar het nieuwe stelsel. Joseph: "Er moet een collectief instemmingsrecht komen." Maar het nieuwe stelsel is dus al van kracht. "Dit is het eerste moment dat we het in de Kamer kunnen behandelen, en daarom hebben we nu een voorstel ingediend om dat te doen."

Verschillende partijen zijn kritisch op het voorstel van NSC en BBB. Ze spreken van onbehoorlijk bestuur, omdat het nieuwe stelsel al door zowel de Tweede als de Eerste Kamer is aangenomen. "Ik denk dat het juist goed bestuur is om mensen zelf inspraak te geven in hun pensioen", zegt Joseph. "Het pensioen dat is opgebouwd, is van de mensen. Het is niet meer van de werkgevers. Het is uitgesteld loon waar zij recht op hebben."

"En het is altijd zo geweest dat als het pensioen werd aangepast, ook al was het maar een kleine aanpassing, dan kreeg je individueel bezwaarrecht. Nu, bij deze enorme aanpassing, moeten mensen daar ook iets over te zeggen hebben. Zij weten zelf het beste wat voor inkomen ze nodig hebben, wat de vaste lasten zijn en of zij die risico's durven te dragen van het nieuwe stelsel."

Raad van State

De Tweede Kamer wil nu dat de Raad van State zich buigt over een voorstel van NSC en BBB om deelnemers van pensioenfondsen inspraak te geven. De Raad van State geeft altijd advies over wetsvoorstellen voor ze in de Kamer worden besproken, maar niet over amendementen. D66-Kamerlid Hans Vijlbrief vroeg het kabinet om zijn belangrijkste adviseur in dit geval wel om een oordeel te verzoeken. 

Hij wees op de mogelijk ingrijpende gevolgen van het voorstel voor de overgang naar het nieuwe pensioenstelsel, waar jarenlang aan is gewerkt. Wat Vijlbrief betreft brengt de Raad van State "met spoed" in kaart wat die gevolgen precies kunnen zijn. 

WNL Op Zondag gemist? Luister deze uitzending terug als podcast. De tekst gaat hieronder verder.

D66 is zeer kritisch over de poging van NSC om nu nog zo'n grote wijziging aan te brengen, terwijl de nieuwe pensioenwet al ruim anderhalf jaar van kracht is en fondsen volop bezig zijn met de overgang. Ook coalitiepartij VVD noemde het voorstel van coalitiepartners NSC en BBB eerder deze week "zeer onverstandig".

NSC-leider Pieter Omtzigt erkende dat dit voorstel grote gevolgen kan hebben, maar dat heeft het nieuwe pensioenstelsel volgens hem ook. "Op dit moment wordt er 1500 miljard euro verspijkerd aan het pensioenstelsel zonder enige inspraak, collectief dan wel individueel, van de deelnemers."

'Tegenwerpingen pensioensector snijden geen hout'

Joseph had liever gezien dat het NSC-voorstel was opgenomen in het hoofdlijnenakkoord. "Daar zijn we ook vol voor gegaan, maar dat is niet gelukt. Wat wel gelukt is, is dat pensioen een vrije kwestie is geworden en we nu vanuit de Kamer initiatieven kunnen nemen om de wet aan te passen. Dit is het eerste moment dat we dat konden doen en daar hebben wij gebruik van gemaakt. We hopen ook dat we het instemmingsrecht kunnen regelen."

De kritiek wuift ze weg. "De tegenwerpingen die ik heb gezien vanuit de pensioensector snijden geen hout. En de tegenwerpingen die ik heb gezien vanuit de politiek, gingen met name over het proces."

"Nu is afgesproken dat we een heel net proces gaan doorlopen. Het amendement gaat eerst naar de Raad van State en de minister gaat er nog een brief over schrijven, voor wij er in de Kamer over gaan debatteren. Dus ik hoop dat de kritiek over het proces daarmee grotendeels is weggenomen en de politieke partijen over de inhoud met ons in discussie willen."