Nederland is een stukje corrupter geworden: 'We zijn er niet in geslaagd georganiseerde misdaad halt toe te roepen'
Nederland is een stukje corrupter geworden. Ons land is in 2024 opnieuw een punt kwijtgeraakt op de Corruption Perceptions Index (CPI) van corruptiewaakhond Transparency International, wereldwijd de meest gebruikte ranglijst om corruptie in de publieke sector aan te kaarten. Hoewel we natuurlijk nog lang geen Somalië of Guatemala zijn, roept directeur Lousewies van der Laan kabinet-Schoof op actie te ondernemen.
Nederland staat nog net in de top 10, maar daalt dit jaar wel van plaats 8 naar 9 op de ranglijst. ''Een neerwaartse trend'', noemt Van der Laan het. ''Het komt door een paar factoren. Weinig toegang tot informatie, belangenverstrengeling tussen politiek en bedrijfsleven en wat het meest in het oog springt: de grip van georganiseerde misdaad in Nederland.''
Misdaad kan niet bestaan zonder corruptie, benadrukt Van der Laan. ''Je moet aan vergunningen zien te komen of handhaving moet wegkijken, want je moet drugsgeld witwassen, vaak via Dubai. Dat betekent dat je altijd verstrengeling hebt tussen de onder- en bovenwereld. We zijn er in Nederland niet in geslaagd dat een halt toe te roepen.''
De directeur noemt de moorden op Peter R. de Vries en advocaat Derk Wiersum. ''Burgemeesters worden hier bedreigd, rechters durven niet meer in beeld te komen. Op allerlei manieren zie je de invloed van de georganiseerde misdaad. Het wordt steeds gewelddadiger. Als je kijkt naar de vuurwerkaanslagen, dat lijken incidenten, maar het is en trend.''
Lobbyen
Ook binnen de politiek is er sprake van corruptie, zegt Van der Laan, die belangenverstrengeling noemt. ''Je ziet bedrijven met lobbyisten, vaak oud-politici, hun agenda doordrukken. Burgers in Groningen kunnen daarover meepraten. Waarom heeft het daar zo lang moeten duren?''
Er zijn onvoldoende wetten om zicht te houden op (oud)-politici, vindt de directeur. ''Nederland krijgt als laatste land van Europa een wet met een afkoelperiode voor politici. Het is dan niet meer de bedoeling dat je met al je contacten en kennis gaat lobbyen voor een vaak kapitaalkrachtige partij. Ook wachten we op een wet omtrent partijdonaties. Je ziet nu veel donaties vanuit het buitenland. Natuurlijk moet je kunnen lobbyen of doneren, maar doe het transparant.''
“We weten niet met wie onze politici afspreken, omdat dit niet wordt bijgehouden. We weten niet met wie onze ambtenaren en ministers aan tafel zitten. Dat willen we kunnen achterhalen.”
Van der Laan pleit voor een lobbyregister. ''We weten niet met wie onze politici afspreken, omdat dit niet wordt bijgehouden. We weten niet met wie onze ambtenaren en ministers aan tafel zitten. Dat willen we kunnen achterhalen.''